Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Nowele Orzeszkowej

Streszczenie noweli „Dobra pani”

Autor: Ewa Petniak

Żona murarza („mularza”) – Janowa, postawna kobieta, wprowadziła do pięknego salonu pani Eweliny Krzyckiej śliczną pięcioletnią dziewczynkę – Helę. Dziecko trochę się lękało, onieśmielała je atmosfera bogatego domu. Malutkie usta składały się do płaczu. Do pokoju wbiegł po chwili nieduży psiak (pinczerek) i dziewczynka zaczęła się z nim bawić, głaskała białą, puszystą sierść. Podeszła do nich około czterdziestoletnia pani domu - ciągle jeszcze piękna brunetka. Janowa z szacunkiem ucałowała jej dłoń, przywołała Helę i starała się usprawiedliwić zachowanie podopiecznej: „ – Robiliśmy, wielmożna pani, dla dziecka tego wszystko, cośmy mogli, ale zwyczajnie u biednych ludzi grzeczności nie nauczyła się... Ot, teraz dopiero Pan Bóg los jej zsyła... sierocie!”

Słowo sierota rozczuliło obydwie panie. Hela faktycznie nie miała rodziców. Ojciec – murarz zginął podczas upadku z rusztowania. Wkrótce jego żona zmarła na cholerę. Dziewczynka została sama, ale litościwie przygarnęli ją ubodzy krewni – Janowa i jej mąż. Małżeństwo posiadało też własne dzieci – Wicka, Marylkę i Kasię.

Cholera – choroba zakaźna atakująca przewód pokarmowy. Powoduje nieżyt jelit, wywołują ją bakterie – przecinkowce cholery. Jej objawami są ostra biegunka i wymioty. Choroba początkowo może mieć łagodny przebieg, zwłaszcza, że nie poprzedzają jej ani bóle brzucha, ani mdłości. Stopniowo nasila się, powodując odwodnienie organizmu i spadek aktywności fizycznej. Nieleczona prowadzi do zgonu. Można się nią zarazić, pijąc zanieczyszczoną wodę (skażoną bakteriami cholery, które do zbiorników wodnych mogą trafić wraz z odchodami nosicieli, wodna pitna może zostać zanieczyszczona przez ścieki) oraz poprzez spożywanie brudnych jarzyn, owoców, także małż, krewetek (owoców morza). Epidemie cholery atakowały Polskę w latach 1831 – 1923, później przypadki zachorowalności pojawiały się sporadycznie.

Pani Krzycka nie mogła nadziwić się widokowi dziewczynki. W przerażenie wprawiał ją skromny, niedbały strój, ale zachwycała się urodą małej Helki: „Ona ma cudowne włosy, ale któż to takiemu dziecku splata warkocze!... Trzewiki jakie grube i bez... bez pończoszek...” Dama zadzwoniła dzwoneczkiem, a gdy na jego dźwięk pojawił się lokaj, kazała przywołać swoją garderobianą – pannę Czernicką – kobietę około trzydziestoletnią, do której zwracała się „moja Czernisiu”. Rozkazała służącej, by zajęła się dzieckiem, wykąpała je, uczesała i schludnie ubrała. Czernicka pochwyciła małą w ramiona, okryła jej twarz pocałunkami i zabrała z salonu. Pozostały w nim Janowa i Krzycka. Pani Ewelina była wdzięczna Janowej za okazanie dobrego serca sierocie, podziękowała za przyprowadzenie Heli i podarowała kobiecie kilka rubli na cukierki dla dzieci. Żona murarza zdecydowała inaczej wykorzystać darowaną sumę: „ – Dam ja im cukierki! – zawołała – albo to pańskie dzieci, żeby im cukierków trzeba było. Jeżeli już wielmożna pani taka łaskawa, to za pieniądze te sprawię Wickowi buty, a Marylce i Kaśce chusteczki na głowy...”
Janowa odeszła, opowiadając napotkanym znajomym o wielkim miłosierdziu pani Krzyckiej. Dama tymczasem zasiadła na salonowej kanapie i czekała na Helenkę. Rozmyślała o swojej samotności, która teraz dzięki obecności dziecka powinna zniknąć. Dopiero wczoraj wypatrzyła dziewczynkę w ubogiej chacie, a obecnie planowała adoptować ją i uczynić swoją córką. Rozważania kobiety przerwał piesek. Elf wpadł radośnie do salonu i natychmiast usadowił się na kolanach właścicielki. Łasił się i przymilał, małe pazurki zaplątywały się w koronki sukni pani Eweliny. Zdenerwowana odepchnęła pupila i wezwała służącą.

Zażyczyła sobie, by Czernisia wyprowadziła Elfa i wzięła go do swojej garderoby, skąd już nie powinien wybiegać do salonu. Uznała, że zwierzak stał się nieznośny i nudny: „Nie pojmuję, jak mogłam tak bardzo lubić takie nudne stworzenie...” Dopytywała o przygotowania dziewczynki. Garderobiana oznajmiła: „Wszystko będzie wedle rozkazów pani. W łazience wanna już gotowa. Paulina kąpać będzie Helkę...” Krzycka sprostowała: „ – Panienkę(...)” Czernisia zajęła się szykowaniem stroju dla panienki. Z szaf wyjmowała przeróżne koronki, tiule, atłasy, wstążki, w dłoni ściskała wartościowy banknot. „Potem był w garderobie wielki gwar zażartego targowania się i kupowania;” Krawcy, szewcy i szwaczki zostali umówieni na następny dzień. Wtedy to mieli zająć się szyciem odzieży dla dziewczynki. Służąca część rozmienionej sumy i kilka przedmiotów wydobytych z szaf i komód ukryła we własnym przepastnym kufrze. Przypadkowe łupy bardzo ją ucieszyły. Wykąpana Hela, siedząc na podłodze garderoby, bawiła się z odtrąconym psiakiem.

strona:    1    2    3    4    5  

Szybki test:

Opiekunka z noweli „Dobra pani” odkryła w Heli talent do śpiewu, gdy ta miała:
a) 10 lat
b) 6 lat
c) 8 lat
d) 12 lat
Rozwiązanie

By zabić nudę Krzycka z noweli „Dobra pani” grywała na:
a) skrzypcach
b) harfie
c) fortepianie
d) wiolonczeli
Rozwiązanie

Jedną z ulubionych francuskich piosenek Heli z noweli „Dobra pani” była piosenka o:
a) białej róży
b) czerwonym baloniku
c) zielonym kotku
d) kolorowych wstążkach
Rozwiązanie

Więcej pytań

Zobacz inne artykuły:

„A... B... C...”
Streszczenie noweli „A... B... C...”
Czas i miejsce akcji noweli „A... B...C...”
Charakterystyka Joanny Lipskiej
Problematyka noweli „A...B...C...”
Znaczenie tytułu „A... B... C...”
Styl i narracja w noweli „A...B...C....”
Charakterystyka pozostałych bohaterów noweli „A...B...C...”
Motywy literackie w noweli „A...B...C...”
Plan wydarzeń „A...B....C...”
Problem zaborów i rusyfikacji - tło historyczne noweli „A...B...C...”
Najważniejsze cytaty z noweli „A...B...C...”

„Dobra pani”
Streszczenie noweli „Dobra pani”
Czas i miejsce akcji „Dobrej pani”
Charakterystyka Heli
Charakterystyka panny Czernickiej
Charakterystyka Eweliny Krzyckiej
Kompozycja i styl „Dobrej pani” Elizy Orzeszkowej
Problematyka „Dobrej pani”
Znaczenie tytułu „Dobra pani”
Motywy literackie w „Dobrej pani”
Charakterystyka pozostałych bohaterów „Dobrej pani”
Plan wydarzeń „Dobrej pani”
Najważniejsze cytaty z „Dobrej pani”

„Gloria victis”
Streszczenie noweli „Gloria victis” („R. 1863”)
Anielka Tarłowska - charakterystyka
Jagmin - charakterystyka
Marian Tarłowski - - charakterystyka
Romuald Traugutt - charakterystyka
Kompozycja i styl (stylizacja mitologiczna i biblijna, styl baśni) w noweli „Gloria victis”
Narracja w noweli „Gloria victis”
Problematyka noweli „Gloria victis”
Znaczenie tytułu „Gloria victis” (podtytuł „R.1863”)
Motywy literackie w „Glorii victis”
Plan wydarzeń noweli „Gloria victis”
Powstanie styczniowe (1863 – 1864) - tło historyczne noweli „Gloria victis”
Romuald Traugutt jako bohater narodowy i czołowa postać noweli „Gloria victis” – szkic historyczny
Najważniejsze cytaty z „Glorii victis”

„Tadeusz”
Tadeusz – charakterystyka
Streszczenie noweli „Tadeusz” („Obrazek wiejski”)
Czas i miejsce akcji noweli „Tadeusz”
Konstrukcja noweli „Tadeusz”
Problematyka noweli „Tadeusz”
Charakterystyka pozostałych bohaterów noweli „Tadeusz”
Znaczenie tytułu i podtytułu noweli „Tadeusz”
Motywy literackie w noweli „Tadeusz”
Plan wydarzeń noweli „Tadeusz”
Najważniejsze cytaty z noweli „Tadeusz”

Inne
Nowelistyka Orzeszkowej
Biografia Elizy Orzeszkowej
Nowela jako gatunek. Wyznaczniki
Kalendarium twórczości Orzeszkowej
Echa powstania styczniowego w twórczości Elizy Orzeszkowej
Bibliografia



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies