Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Nowele Orzeszkowej

Streszczenie noweli „Tadeusz” („Obrazek wiejski”)

Autor: Ewa Petniak

Młoda chłopka Chwedora, żona parobka Klemensa, zamiatała glinianą podłogę w ubogiej wiejskiej chacie. Spieszyła się z domowymi obowiązkami, ponieważ wkrótce rozpoczynała pracę w pobliskim dworze. Miała pleć jeden z dworskich ogrodów. Jej małżonek już od godziny orał ziemię należącą do bogatego właściciela. Przygotowywał grunt pod zasiew jesienny.

Chwedora była wysoką i silną kobietą o ogorzałej twarzy i zbrązowiałej od słońca skórze. Miała mały zadarty nos i grube wargi. Nosiła krótką jaskrawą spódnicę, grubą szarą koszulę i pasiasty fartuch. Długie włosy chowała pod chustą. Na szyi zawieszała święcony medalik.

Po chwili z glinianego naczynia nalała mleka i zawołała swojego dwuletniego synka Tadeusza. Dziecko rozbudzone ze snu, niespokojnie poruszyło się na łóżku pod radnem, - kawałem szarego płótna pokrywającym siennik i wypchaną sianem poduszkę. Chłopczyk zobaczył mleko przygotowane dla niego i zawołał: „ – Dajcie, mamo! dajcie! dajcie!”

Miał jasne niczym len włosy, turkusowe oczy i opaloną skórę. Na pulchnych policzkach widniały jeszcze ślady wczorajszej zabawy. Tadeusza kąpano zwykle raz w tygodniu, w niedzielny poranek. Moczono go wówczas w balii pełnej wody. Ceremonia mycia nie obywała się bez krzyków, czasem nawet z użyciem - dziahy, czyli kolorowej taśmy, którą oplatała swoją kibić Chwedora. Malec bał się uderzeń dziahą – była to dla niego forma kary.

Tadeusz urodził się w dniu, gdy obchodzono święto Matki Boskiej Gromnicznej (drugi lutego), liczył dwa lata i dwadzieścia dwa tygodnie. Od roku nie ssał już matczynej piersi, pił mleko z garnuszka. Chwedora poganiała syna, nakazując mu szybko wstawać, a sam poczęła przygotowywać chleb na drogę. Po chwili wyruszyli w stronę dworskich sadów. Kobieta musiała zabrać dziecko ze sobą, nie mogło przecież zostać samo w zamkniętym domostwie. Chłopiec biegł radośnie za matką. Uśmiechał się na widok piejącego koguta. Podziwiał kaczki stąpające rzędem po trawie, indyczkę ze swoim potomstwem, fruwającego gołębia, ukradkiem głaskał psa Rubina – starego kundla, który znienacka zaszedł im drogę. Była piękna letnia pogoda. Na trawach błyszczały krople rosy. Okoliczne domostwa świeciły pustkami, tylko gdzieniegdzie dym nad kominem obwieszczał, że gospodarze jeszcze są w domu. Niemal wszyscy wyruszyli już do swoich codziennych, gospodarskich zajęć. Mały Tadeusz czuł całym swoim dziecięcym ciałkiem tę letnią aurę. Ze śmiechem tarzał się w trawie, a potem musiał doganiać matkę.
Obydwoje przystanęli wkrótce u stóp przydrożnej kapliczki. „U brzegu niszy wśród bukietów sztucznych i świeżych kwiatów stał posąg Najświętszej Panny z drzewa niezgrabnie wyrzeźbiony, z jaskrawo pomalowaną twarzą, bardzo stary.” Głowę posągu wieńczyła korona z posrebrzanej blachy, a jego posturę oplatał płaszcz z czerwonego aksamitu, obszyty złocistą taśmą. Chwedora pobożnie się przeżegnała, Tadeusz przystanął lękliwie. Kobieta nakreśliła jego rękami znak krzyża i przez chwilę trwali w milczeniu. Ona modliła się cicho i podnosiła dziecko w górę, tym gestem powierzając je Najświętszej pod opiekę. Nic dziwnego, że zabiegała o błogosławieństwo Boże dla syna. Tadeusz przyszedł na świat po kilku latach małżeństwa Klemensa i Chwedory - jako „anioł pokoju”. Dzięki tej małej istocie Klemens począł bardziej szanować małżonkę, znikły kłótnie, mężczyzna zaniechał picia wódki. Kochał syna i był dumny z tego, że pierworodne dziecię jest płci męskiej.

Nieopodal rozległ się donośny męski głos. To Klemens orał pobliskie pole bogacza. Chłopiec rozpoznał ojca. Nie chciał już iść dalej. Wyrywał się w stronę pola i zalewał potokiem łez. Chwedora przywołała męża. Dziecko rzuciło się mężczyźnie na szyję i opowiadało o tym, co wydarzyło się w gospodarstwie: „ (...) krówka Białuśka poszła na paszę (...), a kundel Rubin tak szczekał na jakiegoś żebraka, że aż pan wekonom (ekonom)...” Słowa plątały się chłopcu, jego szczebiot wypełniał przestrzeń pomiędzy rodzicami. Przypomniał ojcu o obietnicy konnej przejażdżki. Chwedora, udając zdenerwowanie, a bardziej poruszona rodzinnym widokiem, zaczęła narzekać na swawolę malca.

strona:    1    2    3  

Szybki test:

Stary kundel, którego głaskał Tadeusz to:
a) Pikuś
b) Burek
c) Kleks
d) Rubin
Rozwiązanie

Chwedora pracowała pośród:
a) około 10 kobiet
b) około 15 kobiet
c) około 20 kobiet
d) około 25 kobiet
Rozwiązanie

Chwedora pracowała we dworze, gdzie miała:
a) prać bieliznę państwa
b) pomagać w kuchni
c) pomagać przy sianokosach
d) pleć jeden z dworskich ogrodów
Rozwiązanie

Więcej pytań

Zobacz inne artykuły:

„A... B... C...”
Streszczenie noweli „A... B... C...”
Czas i miejsce akcji noweli „A... B...C...”
Charakterystyka Joanny Lipskiej
Problematyka noweli „A...B...C...”
Znaczenie tytułu „A... B... C...”
Styl i narracja w noweli „A...B...C....”
Charakterystyka pozostałych bohaterów noweli „A...B...C...”
Motywy literackie w noweli „A...B...C...”
Plan wydarzeń „A...B....C...”
Problem zaborów i rusyfikacji - tło historyczne noweli „A...B...C...”
Najważniejsze cytaty z noweli „A...B...C...”

„Dobra pani”
Streszczenie noweli „Dobra pani”
Czas i miejsce akcji „Dobrej pani”
Charakterystyka Heli
Charakterystyka panny Czernickiej
Charakterystyka Eweliny Krzyckiej
Kompozycja i styl „Dobrej pani” Elizy Orzeszkowej
Problematyka „Dobrej pani”
Znaczenie tytułu „Dobra pani”
Motywy literackie w „Dobrej pani”
Charakterystyka pozostałych bohaterów „Dobrej pani”
Plan wydarzeń „Dobrej pani”
Najważniejsze cytaty z „Dobrej pani”

„Gloria victis”
Streszczenie noweli „Gloria victis” („R. 1863”)
Anielka Tarłowska - charakterystyka
Jagmin - charakterystyka
Marian Tarłowski - - charakterystyka
Romuald Traugutt - charakterystyka
Kompozycja i styl (stylizacja mitologiczna i biblijna, styl baśni) w noweli „Gloria victis”
Narracja w noweli „Gloria victis”
Problematyka noweli „Gloria victis”
Znaczenie tytułu „Gloria victis” (podtytuł „R.1863”)
Motywy literackie w „Glorii victis”
Plan wydarzeń noweli „Gloria victis”
Powstanie styczniowe (1863 – 1864) - tło historyczne noweli „Gloria victis”
Romuald Traugutt jako bohater narodowy i czołowa postać noweli „Gloria victis” – szkic historyczny
Najważniejsze cytaty z „Glorii victis”

„Tadeusz”
Tadeusz – charakterystyka
Streszczenie noweli „Tadeusz” („Obrazek wiejski”)
Czas i miejsce akcji noweli „Tadeusz”
Konstrukcja noweli „Tadeusz”
Problematyka noweli „Tadeusz”
Charakterystyka pozostałych bohaterów noweli „Tadeusz”
Znaczenie tytułu i podtytułu noweli „Tadeusz”
Motywy literackie w noweli „Tadeusz”
Plan wydarzeń noweli „Tadeusz”
Najważniejsze cytaty z noweli „Tadeusz”

Inne
Nowelistyka Orzeszkowej
Biografia Elizy Orzeszkowej
Nowela jako gatunek. Wyznaczniki
Kalendarium twórczości Orzeszkowej
Echa powstania styczniowego w twórczości Elizy Orzeszkowej
Bibliografia



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies