Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Renesans

Do fraszek (Fraszki moje) - interpretacja i analiza

Autor: Karolina Marlga

Utwór Jana Kochanowskiego pod wiele mówiącym tytułem „Do fraszek” jest zaliczany – ze względu na konstrukcję podmiotu i adresata oraz poruszaną tematykę, do grona fraszek autotematycznych, powszechnie znanych jako „fraszki o fraszkach”. Renesansowy myśliciel zawarł w analizowanym dziele swoje poglądy na temat roli oraz procesu tworzenia tych krótkich, żartobliwych dziełek. Podobnie uczynił także w wierszach: „Na swoje księgi”, „O fraszkach” („Najdziesz tu fraszkę dobrą...”), „Na fraszki” („A cóż czynić?”), „Do swych rymów” („Rymy głupie, rymy nieobaczne”), „O fraszkach” („Próżno mnie do dziewiąci lat swe fraszki chowa”).

Pierwszoosobowy podmiot liryczny, którego można nazwać fraszkopisarzem oraz utożsamiać z Kochanowskim, autorem około trzystu fraszek, w pierwszych słowach zwraca się do swoich dzieł:
„Fraszki nieprzepłacone, wdzięczne fraszki moje
W które ja wszytki kładę tajemnice swoje,
Bądź łaskawie Fortuna ze mną postępuje,
Bądź inaczej, czego snać więcej się najduje”.

W tym świadczącym o zaliczeniu dzieła do liryki inwokacyjnej fragmencie widać, iż autor traktuje swoje utwory niczym dzieci, zwraca się do nich pieszczotliwie („wdzięczne fraszki moje”) i z troską. Tworzenie fraszek jest dla podmiotu możliwością podzielenia się z czytelnikiem swymi tajemnicami, myśl o nich nieustannie wypełnia jego serce, dzięki ich stałej obecności w jego życiu Fortuna jest dla niego łaskawa.

Fraszki są jednak tak sprytnym gatunkiem, iż nawet najbardziej „pracowity” człowiek nie umiałby wyczytać z nich prawdy o życiu Kochanowskiego:
„Obrałliby się kiedy kto tak pracowity
Żeby z was chciał wyczerpać umysł mój zakryty:”.

Osobie, która podjęłaby się tej próby fraszki mają powiedzieć, iż jest to zbędny trud:
„Powiedzcie mu, niech próżno nie frasuje głowy,
Bo się w dziwny Labirynt i błąd wda takowy,
Skąd żadna Aryjadna, żadne kłębki tylne
Wywieść go móc nie będą, tak tam ścieżki mylne”.
Fraszki są niczym labirynt, w którym żadna nić, nawet ta Ariadny, nie naprowadzi naprawdę o ich autorze. Wplecenie nawiązania do mitycznego labiryntu Dedala, wykonanego dla Minosa w celu ukrycia Minotaura po podkreślić złożoność fraszek:
„Na koniec i sam cieśla, który to mistrował,
Aby tu rogatego chłopobyka chował,
Nie zawżdy do wrót trafi, aż pióra szychtuje
Do ramienia, toż ledwe wierzchem wylatuje”.

Cały utwór jest pochwałą fraszek jako gatunku i szansy na ukrywanie największych życiowych tajemnic. Z drugiej jednak strony nie można mieć nadziei, iż dostarczą one informacji na temat prawdziwego życia ich autora – czasami nawet on sam gubi się w labiryncie znaczeń.

Zobacz inne artykuły:

Kochanowski Jan
Czego chcesz od nas, Panie (Pieśń XXV) - interpretacja i analiza
Czego chcesz od nas, Panie (Pieśń XXV) - wiadomości wstępne
O czym mówią „Treny” Kochanowskiego?
Motywy obecne w „Trenach” Kochanowskiego
Problematyka „Trenów” Kochanowskiego
Podział cyklu „Trenów” Kochanowskiego
Kompozycja i styl „Trenów” Kochanowskiego
Treny jako gatunek
„Treny” Kochanowskiego - geneza
Psalm 115 Non nobis, Domine, non nobis - analiza
Psalm 91 Kochanowskiego - analiza
Pieśń IX (Ks. 2) „Nie porzucaj nadzieje…” - analiza
Pieśni Kochanowskiego - problematyka
Pieśni Kochanowskiego – tematyka
Pieśni Kochanowskiego - kompozycja i styl
Pieśni – gatunek
Geneza „Pieśni” Kochanowskiego
Motywy we fraszkach Kochanowskiego
Problematyka fraszek Kochanowskiego
Tematyka fraszek Kochanowskiego
Fraszka – gatunek
Fraszki Kochanowskiego - geneza
Chcemy sobie być radzi (Pieśń IX) - analiza
Chcemy sobie być radzi (Pieśń IX) - interpretacja
Tren VII (Nieszczęsne ochędóstwo, żałosne ubiory...)
Tren IV (Zgwałciłaś, niepobożna śmierci, oczy moje...)
Tren I (Wszytki płacze, wszytki łzy Heraklitowe...)
Treny - geneza, treść i konstrukcja
Pieśń o spustoszeniu Podola (Pieśń V) - interpretacja i analiza
Pieśń świętojańska o Sobótce - interpretacja i analiza
Pieśń świętojańska o Sobótce - wiadomości wstępne
O doktorze Hiszpanie - interpretacja i analiza
O Miłości - interpretacja i analiza
O kaznodziei - interpretacja i analiza
Raki - interpretacja i analiza
Do fraszek (Fraszki moje) - interpretacja i analiza
Do fraszek (Fraszki moje) - wiadomości wstępne
Na swoje księgi - interpretacja i analiza
Do gór i lasów - interpretacja i analiza
O żywocie ludzkim (Fraszki to wszytko) - interpretacja i analiza
Na zdrowie - analiza i interpretacja
Na dom w Czarnolesie - interpretacja i analiza
Człowiek Boże igrzysko - interpretacja
Na dom w Czarnolesie - kontekst
Wieczna Myśli (O żywocie ludzkim) - interpretacja i analiza
Na lipę - interpretacja i analiza
Na lipę - kontekst
Jest kto, co by wzgardziwszy... (Pieśń XIX) - interpretacja
Jest kto, co by wzgardziwszy... (Pieśń XIX) - analiza
Tren XIX (albo Sen)
Jest kto, co by wzgardziwszy... (Pieśń XIX) - kontekst
Tren XVIII (My, nieposłuszne, Panie, dzieci Twoje...)
Niezwykłym i nie leda piórem opatrzony... (Pieśń XXIV) - analiza
Tren XI (Fraszka cnota! - powiedział Brutus porażony...)
Niezwykłym i nie leda piórem opatrzony... (Pieśń XXIV) - interpretacja
Tren X (Orszulo moja wdzięczna, gdzieś mi się podziała?...)
Niezwykłym i nie leda piórem opatrzony... (Pieśń XXIV) - kontekst
Tren IX (Kupić by cię, Mądrości, za drogie pieniądze!...)
Miło szaleć, kiedy czas po temu... (Pieśń XX) - interepretacja i analiza
Tren VIII (Wielkieś mi uczyniła pustki w domu moim...)

Sęp-Szarzyński Mikołaj
Sonet III. O wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem - interpretacja i analiza
Sonet I. O krótkości i niepewności na świecie żywota człowieczego - interpretacja i analiza
Sonet V. O nietrwałej miłości rzeczy świata tego - interpretacja i analiza
Epitafium Rzymowi - interpretacja i analiza
Epitafium Rzymowi - kontekst

Inne
Pieśni Kochanowskiego - wybrane motywy



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies