Tren XVIII (My, nieposłuszne, Panie, dzieci Twoje...) ostatnidzwonek.pl
JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Renesans

Tren XVIII (My, nieposłuszne, Panie, dzieci Twoje...)

MówiÄ…c, iż Treny sÄ… najdojrzalszym dzieÅ‚em pisarza, mamy na myÅ›li, iż zawarta w nich zostaÅ‚a summa poglÄ…dów autora na Å›wiat, Boga, czÅ‚owieka, (w tym – artysty), jego miejsce w Å›wiecie, sens życia na ziemi. Wypowiedź poetycka jest niezwykle wyrazista, gdyż podmiot Trenów postawiony zostaÅ‚ w sytuacji probierczej, dzieÅ‚o jest bowiem zapisem konfrontacji wÅ‚asnych teorii i wyznawanego Å›wiatopoglÄ…du autora z konkretnÄ… rzeczywistoÅ›ciÄ…, nie imaginacyjnÄ…, lecz autentycznÄ…. DziÄ™ki temu, że czytelnik Trenów musi mieć Å›wiadomość ich pozaliterackiego kontekstu, gÅ‚os poety brzmi niezwykle wiarygodnie, a przemyÅ›lenia i refleksje nabierajÄ… waloru uniwersalnoÅ›ci” – sÅ‚owa Teodora Farenta, autora opracowania „Trenów” Jana Kochanowskiego, sÄ… doskonaÅ‚ym wprowadzeniem do analizy jednego z najważniejszych wierszy zbioru (T. Farent, „Fraszki, pieÅ›ni, treny Jana Kochanowskiego”, „Biblioteczka opracowaÅ„”, Lublin).

Tren XVIII” Jana Kochanowskiego jest jednym z tych utworów żaÅ‚obnego cyklu, który wpisuje siÄ™ w kanon dzieÅ‚ oscylujÄ…cych wokół motywu rozmowy z Bogiem. Podobnie jak reszta wierszy zbioru, także i ten rozpoczyna siÄ™ apostrofÄ… wskazujÄ…cÄ… na tematykÄ™ liryku. Podmiot, używajÄ…c wystÄ™pujÄ…cej po raz pierwszy w cyklu formy zbiorowej, minimalizujÄ…cej dystans miÄ™dzy nadawcÄ… a odbiorcÄ…, zwraca siÄ™ w imieniu wiernych bezpoÅ›rednio do Stwórcy:
„My nieposÅ‚uszne, Panie, dzieci Twoje
                     W szczeÅ›liwe czasy swoje
                     Rzadko CiÄ™ wspominamy,
Tylko rozkoszy zwykÅ‚ych używamy”.

NazywajÄ…c siebie oraz innych ludzi „nieposÅ‚usznymi dziećmi Boga”, Kochanowski zauważa pewnÄ… prawidÅ‚owość. Gdy ludziom wiedzie siÄ™ w życiu, gdy sÄ… zdrowi, majÄ… pieniÄ…dze, a ich rodzina jest szczęśliwa – wtedy rzadko „wspominajÄ…” Boga. Czas „rozkoszy” nie jest przerywany modlitwÄ… czy wizytÄ… w Å›wiÄ…tyni, z perspektywy pasma sukcesów wydajÄ… siÄ™ one zbÄ™dne.

Kolejne wersy dokładniej opisują brak szczerości w postępowanie oraz w wierze ludzi, tak bardzo podkreślanej na każdym kroku:
„Nie baczym, że to z Twej Å‚aski nam pÅ‚ynie,
                     A tak, że prÄ™dko minie,
                     Kiedy po nas wdziÄ™cznoÅ›ci
Nie uznasz, Panie, za Twe życzliwoÅ›ci”.


Ludzie szybko zapominajÄ…, że to Boża Å‚aska sprowadziÅ‚a na nich szczęście i pomyÅ›lność. Kochanowski zdaje sobie sprawÄ™, że jeÅ›li nie okażą należnej wdziÄ™cznoÅ›ci – Stwórca odbierze im przywilej spokojnego życia („prÄ™dko minie”).

Trzecia część trenu jest apelem skierowanym przez podmiot do Boga. Jan z Czarnolasu prosi w imieniu całej ludzkości o dalszą opiekę:
„Miej nas na wodzy (…)”.
Podmiot zdaje sobie sprawę z licznych niebezpieczeństw, czyhających na ludzi:
„(…) niech nas nie rozpycha
                     DoczeÅ›na rozkosz licha”.
Konsekwencje takich chwilowych, przelotnych uciech mogą odbić się na naszym życiu wiecznym. Z tego powodu Kochanowski tworzy plastyczną wizję cierpienia człowieka w Czyśćcu bądź Piekle:
                      „Niechaj na CiÄ™ pomniemy
Przynamniej w kaźni, gdy w Å‚asce nie chcemy”.

Gdy czÅ‚owiek za swoje doczesne grzechy trafi w koÅ„cu do odpowiedniego miejsca, wówczas z pewnoÅ›ciÄ… imiÄ™ Boga bÄ™dzie najczÄ™stszym, wypÅ‚ywajÄ…cym z jego ust, zgodnie z ludowym porzekadÅ‚em: „Jak trwoga, to do Boga”.

Zdaniem podmiotu, Bóg powinien być dla ludzi niczym surowy, lecz sprawiedliwy ojciec – za dobre wynagradzać, lecz za zÅ‚e karcić:
„Ale ojcowskim nas karz obyczajem,
                     Boć przed Twym gniewem stajem,
                     Tak jako Å›nieg niszczeje,

strona:    1    2  


Zobacz inne artykuły:

Kochanowski Jan
Czego chcesz od nas, Panie (Pieśń XXV) - interpretacja i analiza
Czego chcesz od nas, Panie (Pieśń XXV) - wiadomości wstępne
Chcemy sobie być radzi (Pieśń IX) - analiza
Chcemy sobie być radzi (Pieśń IX) - interpretacja
Do gór i lasów - interpretacja i analiza
O żywocie ludzkim (Fraszki to wszytko) - interpretacja i analiza
Na dom w Czarnolesie - interpretacja i analiza
Na dom w Czarnolesie - kontekst
Wieczna Myśli (O żywocie ludzkim) - interpretacja i analiza
Na lipÄ™ - interpretacja i analiza
Na lipÄ™ - kontekst
Jest kto, co by wzgardziwszy... (Pieśń XIX) - interpretacja
Jest kto, co by wzgardziwszy... (Pieśń XIX) - analiza
Tren XIX (albo Sen)
Jest kto, co by wzgardziwszy... (Pieśń XIX) - kontekst
Tren XVIII (My, nieposłuszne, Panie, dzieci Twoje...)
Niezwykłym i nie leda piórem opatrzony... (Pieśń XXIV) - analiza
Tren XI (Fraszka cnota! - powiedział Brutus porażony...)
Tren X (Orszulo moja wdzięczna, gdzieś mi się podziała?...)
Niezwykłym i nie leda piórem opatrzony... (Pieśń XXIV) - interpretacja
Tren IX (Kupić by cię, Mądrości, za drogie pieniądze!...)
Niezwykłym i nie leda piórem opatrzony... (Pieśń XXIV) - kontekst
Tren VIII (Wielkieś mi uczyniła pustki w domu moim...)
Miło szaleć, kiedy czas po temu... (Pieśń XX) - interepretacja i analiza
Tren VII (Nieszczęsne ochędóstwo, żałosne ubiory...)
Tren IV (Zgwałciłaś, niepobożna śmierci, oczy moje...)
Tren I (Wszytki płacze, wszytki łzy Heraklitowe...)
Treny - geneza, treść i konstrukcja
Pieśń o spustoszeniu Podola (Pieśń V) - interpretacja i analiza
Pieśń świętojańska o Sobótce - interpretacja i analiza
Pieśń świętojańska o Sobótce - wiadomości wstępne
O doktorze Hiszpanie - interpretacja i analiza
O Miłości - interpretacja i analiza
O kaznodziei - interpretacja i analiza
Raki - interpretacja i analiza
Do fraszek (Fraszki moje) - interpretacja i analiza
Do fraszek (Fraszki moje) - wiadomości wstępne
Na swoje księgi - interpretacja i analiza

Sęp-Szarzyński Mikołaj
Sonet III. O wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem - interpretacja i analiza
Sonet I. O krótkości i niepewności na świecie żywota człowieczego - interpretacja i analiza
Sonet V. O nietrwałej miłości rzeczy świata tego - interpretacja i analiza
Epitafium Rzymowi - interpretacja i analiza
Epitafium Rzymowi - kontekst

Inne



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies