Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Renesans

Raki - interpretacja i analiza

Autor: Karolina Marlga

Kolejne wersy uwypuklają podstawowe wady kobiet:
  • „Każą rzemień ciągnąć nazbyt nie w miarę” - wydawanie pieniędzy ponad miarę,

  • „Ważą sobie dar nie wiarę uprzejmą” - ważniejsze są dla nich dobra materialne, niż szczere uczucie,

  • „Kłamają rady, nie pilnują prawdy” - kłamstwo jest dla nich czymś zwyczajnym, a prawda – niepotrzebnym,

  • „Zdrady patrzają nie miłują z serca” - ich uczucia nie są szczere, wolą zdradzać, niż pozostać wiernymi,

  • „Złota tu pragną nie pragną miłości” - zamiast miłość pragną pieniędzy,

  • „Cnota tu za nic nie trzeba godności” - nie posiadają żadnych cnót ani godności, a nie szanując siebie, nie będą w stanie szanować nikogo innego.


Ostatnie dwa wersy są podsumowaniem krytyki kobiet, które grają jedynie na emocjach mężczyzn:
„Jest w nich przysada nie miłujmy wiernie
Ma rada, nie paniom sobie folgujmy”.

Z racji fałszywych intencji kobiet, podmiot radzi, aby mężczyźni nie byli im wierni i pozwalali sobie „na więcej”,

Reasumując, odczytanie fraszki Jana z Czarnolasu od tyłu daje mało pochlebny obraz kobiet. Zdaniem podmiotu lirycznego, są one pustymi materialistkami, spędzającymi dnie albo na wydawaniu pieniędzy mężczyzn, albo na omamianiu ich, aby im to umożliwili. Szczere uczucia czy prawda są dla nich zbędne, zamiast kochać czy trwać w wierności, one wolą zachowywać się niegodnie i dążyć do zdobywania serc mężczyzn w celach finansowych. Z tych pobudek wynika ostateczna rada poety: nie należy ulegać kobietom, dawać wodzić się za nos czy poddawać się gwałtownym porywom i chwilowym zauroczeniom.

Dzięki zastosowaniu wzorca versus cancrini, dzieło Jana Kochanowskiego równocześnie wychwala zalety kobiet i piętnuje ich wady. Obecność obu tych kontrastowych poglądów na temat niewiast to dowód na istnienie zarówno kobiet dobrych, jak i złych i to jest główne przesłanie fraszki „Raki”. Podobnie jak w wierszu, świat składa się z wielu odcieni i barw, nic nie jest jednoznacznie pozytywne czy negatywne. Chodzi tu zarówno o kobiety, jak i o mężczyzn, dlatego mistrza z Czarnolasu nie należy uważać za „wyżywającego się” na kobietach. Jego dzieło, tak bardzo zaskakujące i przemyślane, potwierdzające tezę, iż charakter człowieka nie zależy od płci, jest aktualne po dziś dzień.
„Dla współczesnego czytelnika dowcip sytuacyjny zawarty we fraszkach bywa czasem niezrozumiały – zmieniło się poczucie humoru, odczucie tego, co jest „śmieszne” bądź „zaskakujące”. Stąd wiele fraszek może już dzisiaj nie zachwycać odkrywczością. Ale wiele z nich – jak chociażby wspomniane wyżej Raki (…) to prawdziwe arcydzieła, nie sposób nie dostrzec mistrzostwa formalnego autora, umiejętności posługiwania się syntetycznym skrótem, pointą, sprawnego operowania kontrastem. Zawarty w Rakach „koncept” jest wręcz zapowiedzią odległego przecież jeszcze baroku! Aby w pełni docenić walory artystyczne Fraszek, musimy spojrzeć na nie w kontekście dokonań innych poetów współczesnych Kochanowskiemu” (T. Farent, „Fraszki, pieśni, treny Jana Kochanowskiego”, „Biblioteczka opracowań”, Lublin 2007).
Fraszka jest zbudowana z dziesięciu wersów niepodzielonych na zwrotki, czyli jest to wiersz ciągły, stychiczny. Każda linijka liczy po jedenaście zgłosek ze średniówką po 5. sylabie. Kochanowski sięgnął po rymy żeńskie parzyste, dokładne, w większości gramatyczne (również gdy czytamy od tyłu).

W dziewięciu wersach szóstą (środkową) sylabę stanowi wyraz „nie”, potwierdzający tezę o oparciu konstrukcji liryku na zaprzeczeniu (dzieło czytane od tyłu stanowi dokładne przeciwieństwo „Raków” czytanych w sposób tradycyjny).

strona:    1    2    3  

Zobacz inne artykuły:

Kochanowski Jan
Czego chcesz od nas, Panie (Pieśń XXV) - interpretacja i analiza
Czego chcesz od nas, Panie (Pieśń XXV) - wiadomości wstępne
O czym mówią „Treny” Kochanowskiego?
Motywy obecne w „Trenach” Kochanowskiego
Problematyka „Trenów” Kochanowskiego
Podział cyklu „Trenów” Kochanowskiego
Kompozycja i styl „Trenów” Kochanowskiego
Treny jako gatunek
„Treny” Kochanowskiego - geneza
Psalm 115 Non nobis, Domine, non nobis - analiza
Psalm 91 Kochanowskiego - analiza
Pieśń IX (Ks. 2) „Nie porzucaj nadzieje…” - analiza
Pieśni Kochanowskiego - problematyka
Pieśni Kochanowskiego – tematyka
Pieśni Kochanowskiego - kompozycja i styl
Pieśni – gatunek
Geneza „Pieśni” Kochanowskiego
Motywy we fraszkach Kochanowskiego
Problematyka fraszek Kochanowskiego
Tematyka fraszek Kochanowskiego
Fraszka – gatunek
Fraszki Kochanowskiego - geneza
Chcemy sobie być radzi (Pieśń IX) - analiza
Chcemy sobie być radzi (Pieśń IX) - interpretacja
Tren VII (Nieszczęsne ochędóstwo, żałosne ubiory...)
Tren IV (Zgwałciłaś, niepobożna śmierci, oczy moje...)
Tren I (Wszytki płacze, wszytki łzy Heraklitowe...)
Treny - geneza, treść i konstrukcja
Pieśń o spustoszeniu Podola (Pieśń V) - interpretacja i analiza
Pieśń świętojańska o Sobótce - interpretacja i analiza
Pieśń świętojańska o Sobótce - wiadomości wstępne
O doktorze Hiszpanie - interpretacja i analiza
O Miłości - interpretacja i analiza
O kaznodziei - interpretacja i analiza
Raki - interpretacja i analiza
Do fraszek (Fraszki moje) - interpretacja i analiza
Do fraszek (Fraszki moje) - wiadomości wstępne
Na swoje księgi - interpretacja i analiza
Do gór i lasów - interpretacja i analiza
O żywocie ludzkim (Fraszki to wszytko) - interpretacja i analiza
Na zdrowie - analiza i interpretacja
Na dom w Czarnolesie - interpretacja i analiza
Człowiek Boże igrzysko - interpretacja
Na dom w Czarnolesie - kontekst
Wieczna Myśli (O żywocie ludzkim) - interpretacja i analiza
Na lipę - interpretacja i analiza
Na lipę - kontekst
Jest kto, co by wzgardziwszy... (Pieśń XIX) - interpretacja
Jest kto, co by wzgardziwszy... (Pieśń XIX) - analiza
Tren XIX (albo Sen)
Jest kto, co by wzgardziwszy... (Pieśń XIX) - kontekst
Tren XVIII (My, nieposłuszne, Panie, dzieci Twoje...)
Niezwykłym i nie leda piórem opatrzony... (Pieśń XXIV) - analiza
Tren XI (Fraszka cnota! - powiedział Brutus porażony...)
Niezwykłym i nie leda piórem opatrzony... (Pieśń XXIV) - interpretacja
Tren X (Orszulo moja wdzięczna, gdzieś mi się podziała?...)
Niezwykłym i nie leda piórem opatrzony... (Pieśń XXIV) - kontekst
Tren IX (Kupić by cię, Mądrości, za drogie pieniądze!...)
Miło szaleć, kiedy czas po temu... (Pieśń XX) - interepretacja i analiza
Tren VIII (Wielkieś mi uczyniła pustki w domu moim...)

Sęp-Szarzyński Mikołaj
Sonet III. O wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem - interpretacja i analiza
Sonet I. O krótkości i niepewności na świecie żywota człowieczego - interpretacja i analiza
Sonet V. O nietrwałej miłości rzeczy świata tego - interpretacja i analiza
Epitafium Rzymowi - interpretacja i analiza
Epitafium Rzymowi - kontekst

Inne
Pieśni Kochanowskiego - wybrane motywy



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies