Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Renesans

Pieśń świętojańska o Sobótce - interpretacja i analiza

Autor: Karolina Marlga

Wracając do dzieła Jana Kochanowskiego, „Panna IV” w symboliczny sposób wyjawia swoje uczucia ukochanemu:
„Komum ja kwiateczki rwała,
A ten wianek gotowała?
Tobie, miły, nie inszemu,
Któryś sam mił sercu memu”.

Bohaterka prosi wybranego chłopca o włożenie uplecionego przez nią wianka na głowę, co będzie oznaczało wyznanie jej wzajemności uczuć:
„A mnie samę na sercu miej,
Toż i o mnie sam rozumiej”.

W dalszych wersach „Panna IV” kontynuuje swoją wypowiedź o miłości do adresata jej słów:
„Żadna chwila ta nie była,
Żebych cię z myśli spuściła;
I sen mię prace nie zbawi,
Spię, a myślę, by na jawi”.

Ukochany jest obecny w każdej jej myśli, każda chwila jest wypełniona rozmyślaniami o nim, pojawia się nawet w jej snach.

Dziewczyna ma nadzieję, że jej uczucie zostanie odwzajemnione, nie jest tego pewna i stąd wynika jej strach i niepokój. Choć obawia się odrzucenia, do końca pozostaje szczera, nie cofa się przed odsłonieniem wszystkich uczuć:
„Tę nadzieję mam o tobie,
Że mię też masz za co sobie:
Ani wzgardzisz chucią moją,
Ale mi ją oddasz swoją”.

Czując na sobie ostry wzrok zebranych („Wszytki tu wzrok ostry mają”) i unoszące się w powietrzu napięcie, wykonawczyni wianka zwraca się z prośbą do innych panien:
„Prze Bóg, siostry, o to proszę,
Niech tej krzywdy nie odnoszę,
By mię która w to tknąć miała,
O com się ja utroskała.

O wszelaką inszą szkodę
Łacno przyzwolę na zgodę;
Ale kto mię w miłość ruszy,
Wiecznie będzie krzyw mej duszy!”.

Bohaterka zniesie każdą nieprzychylność losu, poradzi sobie z trudnościami dnia codziennego, ze złymi ludźmi czy „inszą szkodą”, wyjątek stanowi odrzucenie jej miłości. Jeśli ukochany nie odwzajemni jej uczucia, zrani jej duszę na zawsze.

Swoją pieśń rozpoczyna Panna V. Narzeka na zachowanie swego oblubieńca, Szymka. Chłopak przybrał dziwną taktykę zalotów, zamiast porozmawiać z dziewczyną czy porwać ją do wspólnego tańca, on chodzi za nią krok w krok, wyśmiewa się z innych ludzi, zwłaszcza z „prostaków”:
„Nie mam przed Szymkiem pokoja!
Za trzewik mi zastępuje,
A powiada, że miłuje.
(...)
Ale ty rad z ludzi szydzisz,
Zwłaszcza gdy prostaka widzisz”.

Bohaterka dziwi się sama sobie, że w przeszłości okazywała zainteresowanie krzykliwym i przekonanym o swojej niezwykłości, popularnym w wiosce chłopakiem:
„I któraż by nie szła rada
Za tak gładkiego sąsiada?
Podajże jej kęs nadzieje,
Alić się już moja śmieje.

I samam tak głupią była,
Żem ci też kiedy wierzyła;
Dziś już nic i pókim żywa,
Znam cię, ziółko, żeś pokrzywa”.

Magia Nocy Kupały nie odbiera Pannie zdolności obiektywnego podsumowania postępowania Szymka. Nie przypomina już tej głupiutkiej dziewczyny, która jeszcze niedawno piszczała na jego widok, teraz jest świadoma jego wad i nie zamierza więcej ulec czarowi tego „ziółka”, które w rzeczywistości jest „pokrzywą”:
„Ze mną sobie rzecz najdujesz,
Drugiej nogę przystępujesz;
Odpuść mi: silnyś przechyra,
A ja z takim nie mam mira”.

Po opowieści nieszczęśliwie zakochanej dziewczyny, przychodzi czas na pieśń Panny VI. Bohaterka na początku rozwodzi się nad zmianami, jakie obserwuje w przyrodzie wraz z nadejściem lata:
„Gorące dni nastawają,
Suche role się padają;
Polny świercz, co głosu sstaje,
Gwałtownemu słońcu łaje”.

Zmęczone całodziennym przebywaniem na słońcu, bydło poszukuje chłodnego cienia oraz strumienia, z którego będzie mogło ugasić pragnienie. Pilnujący zwierząt pasterze urozmaicają sobie długie godziny graniem na własnoręcznie wytworzonych instrumentach (prawdopodobnie fujarkach).

strona:    1    2    3    4    5    6    7    8    9    10    11  

Zobacz inne artykuły:

Kochanowski Jan
Czego chcesz od nas, Panie (Pieśń XXV) - interpretacja i analiza
Czego chcesz od nas, Panie (Pieśń XXV) - wiadomości wstępne
O czym mówią „Treny” Kochanowskiego?
Motywy obecne w „Trenach” Kochanowskiego
Problematyka „Trenów” Kochanowskiego
Podział cyklu „Trenów” Kochanowskiego
Kompozycja i styl „Trenów” Kochanowskiego
Treny jako gatunek
„Treny” Kochanowskiego - geneza
Psalm 115 Non nobis, Domine, non nobis - analiza
Psalm 91 Kochanowskiego - analiza
Pieśń IX (Ks. 2) „Nie porzucaj nadzieje…” - analiza
Pieśni Kochanowskiego - problematyka
Pieśni Kochanowskiego – tematyka
Pieśni Kochanowskiego - kompozycja i styl
Pieśni – gatunek
Geneza „Pieśni” Kochanowskiego
Motywy we fraszkach Kochanowskiego
Problematyka fraszek Kochanowskiego
Tematyka fraszek Kochanowskiego
Fraszka – gatunek
Fraszki Kochanowskiego - geneza
Chcemy sobie być radzi (Pieśń IX) - analiza
Chcemy sobie być radzi (Pieśń IX) - interpretacja
Tren VII (Nieszczęsne ochędóstwo, żałosne ubiory...)
Tren IV (Zgwałciłaś, niepobożna śmierci, oczy moje...)
Tren I (Wszytki płacze, wszytki łzy Heraklitowe...)
Treny - geneza, treść i konstrukcja
Pieśń o spustoszeniu Podola (Pieśń V) - interpretacja i analiza
Pieśń świętojańska o Sobótce - interpretacja i analiza
Pieśń świętojańska o Sobótce - wiadomości wstępne
O doktorze Hiszpanie - interpretacja i analiza
O Miłości - interpretacja i analiza
O kaznodziei - interpretacja i analiza
Raki - interpretacja i analiza
Do fraszek (Fraszki moje) - interpretacja i analiza
Do fraszek (Fraszki moje) - wiadomości wstępne
Na swoje księgi - interpretacja i analiza
Do gór i lasów - interpretacja i analiza
O żywocie ludzkim (Fraszki to wszytko) - interpretacja i analiza
Na zdrowie - analiza i interpretacja
Na dom w Czarnolesie - interpretacja i analiza
Człowiek Boże igrzysko - interpretacja
Na dom w Czarnolesie - kontekst
Wieczna Myśli (O żywocie ludzkim) - interpretacja i analiza
Na lipę - interpretacja i analiza
Na lipę - kontekst
Jest kto, co by wzgardziwszy... (Pieśń XIX) - interpretacja
Jest kto, co by wzgardziwszy... (Pieśń XIX) - analiza
Tren XIX (albo Sen)
Jest kto, co by wzgardziwszy... (Pieśń XIX) - kontekst
Tren XVIII (My, nieposłuszne, Panie, dzieci Twoje...)
Niezwykłym i nie leda piórem opatrzony... (Pieśń XXIV) - analiza
Tren XI (Fraszka cnota! - powiedział Brutus porażony...)
Niezwykłym i nie leda piórem opatrzony... (Pieśń XXIV) - interpretacja
Tren X (Orszulo moja wdzięczna, gdzieś mi się podziała?...)
Niezwykłym i nie leda piórem opatrzony... (Pieśń XXIV) - kontekst
Tren IX (Kupić by cię, Mądrości, za drogie pieniądze!...)
Miło szaleć, kiedy czas po temu... (Pieśń XX) - interepretacja i analiza
Tren VIII (Wielkieś mi uczyniła pustki w domu moim...)

Sęp-Szarzyński Mikołaj
Sonet III. O wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem - interpretacja i analiza
Sonet I. O krótkości i niepewności na świecie żywota człowieczego - interpretacja i analiza
Sonet V. O nietrwałej miłości rzeczy świata tego - interpretacja i analiza
Epitafium Rzymowi - interpretacja i analiza
Epitafium Rzymowi - kontekst

Inne
Pieśni Kochanowskiego - wybrane motywy



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies