Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Renesans

Tren XIX (albo Sen)

Autor: Karolina Marlga

Przyjrzawszy się córeczce, podmiot przez chwilę zastanowił się „co dalej będzie”. Wtem przemówiła do niego druga kobieca bohaterka snu, matka, pytając:
„Spisz, Janie, czy cię żałość twoja zwykła piecze?”.

W odpowiedzi Kochanowski jedynie „ciężko westchnął” i przez chwilę miał wrażenie, że się ocknął. Było to jednak tylko złudzenie, gdyż kobieta zaczęła kontynuować swoją wypowiedź:
„(…)Twój nieutulony
Płacz, synu mój, przywiódł mię w te tu wasze strony
Z krain barzo dalekich, a łzy gorzkie twoje
Przeszły aż i umarłych tajemne pokoje”.

Określenie „nieutulony płacz” wskazuje na niemożność przerwania rozpaczy, na zbyt głęboką i poważną traumę, która nie da się uleczyć chwilowymi łzami. To właśnie ten płacz oraz „łzy gorzkie” spowodowały, że kobieta przybyła do syna z „krain barzo dalekich”, z pokojów „umarłych”. Fragment ten dowodzi istnienia życia po śmierci.

Seniorka rodu Kochanowskich przyznaje, że odwiedziła syna we śnie z Urszulką, aby choć trochę ukoić jego ból i ugasić tęsknotę:
„Przyniosłam ci na ręku wdzięczną dziewkę twoję,
Abyś ją mógł oglądać jeszcze, a tę swoję
Serdeczną żałość ujął, która tak ujmuje
Sił twoich i tak zdrowie nieznacznie twe psuje,
Jako ogień suchy knot obraca w perzyny,
Darmo nie upuszczając namniejszej godziny”.

Kończące zacytowany fragment porównanie podkreśla szybkość, z jaką rozpacz po śmierci dziewczynki rujnuje zdrowie cierpiącego ojca.

Senna zjawa zadaje nagle bardzo ważne pytanie, dotyczące postrzegania umarłych przez żywych:
„Czyli nas już umarłe macie za stracone
I którym już na wieki słońce jest zgaszone?”.

Skoro Kochanowski był praktykującym chrześcijaninem, głoszącym w swoich „Pieśniach” wiarę w Boskie wyroki oraz wieczne życie tych, którzy będą postępowali zgodnie z prawami natury oraz Stwórcy, to dlaczego – gdy bezpośrednio dotknęła go tragedii śmierci bliskiej osoby – nagle zmienia pogląd na temat doczesności i wieczności.
Matka stara się przekonać syna, że śmierć jest jedynie nieodłącznym etapem życia. Po zmianie doczesności na wieczność człowiek zyskuje nową perspektywę, zaczyna prowadzić „żywot (…) ważniejszy”:
„A my owszem żywiemy żywot tym ważniejszy,
Czym nad to grube ciało duch jest ślachetniejszy”.

Stworzeniu symbolu „grubego ciała” jako odpowiednika życia na ziemi jest dowodem na rzadką umiejętność poetów do ukazywania maksimum treści w minimalnej formie. Epitet „grube ciało” doskonale oddaje zamiłowanie ludzi do dóbr materialnych oraz do uciech fizycznych.

Opis życia wiecznego wzbogacają kolejne linijki trenu:
„Ziemia w ziemię się wraca, a duch z nieba dany
Miałby zginąć ani na miejsca swe wezwany?”.

To retoryczne pytanie dowodzi jednego z czołowych dogmatów wiary chrześcijańskiej – ludzka dusza jest nieśmiertelna. Cykliczność oraz powtarzalność świata – oto jedna z kolejnych prawd.

W pewnym momencie wywodu matki na temat życia po śmierci padają pokrzepiające słowa:
„O to sie ty nie frasuj, a wierz niewątpliwie,
Że twoja namilejsza Orszuleczka żywie”.

Kochanowski powinien odrzucić wszelkie wątpliwości rozumu – one jedynie wprawiają go w niepotrzebną rozpacz oraz zwątpienia. Jego córeczka żyje – tylko w to powinien wierzyć. „Frasunek”, czyli zamartwianie się zostaje skonfrontowane tutaj z doświadczeniem czysto duchowym – wiarą. Rozum nie powinien dominować w żałobie, tylko wiara da człowiekowi ukojenie.

strona:    1    2    3    4    5    6    7  

Zobacz inne artykuły:

Kochanowski Jan
Czego chcesz od nas, Panie (Pieśń XXV) - interpretacja i analiza
Czego chcesz od nas, Panie (Pieśń XXV) - wiadomości wstępne
O czym mówią „Treny” Kochanowskiego?
Motywy obecne w „Trenach” Kochanowskiego
Problematyka „Trenów” Kochanowskiego
Podział cyklu „Trenów” Kochanowskiego
Kompozycja i styl „Trenów” Kochanowskiego
Treny jako gatunek
„Treny” Kochanowskiego - geneza
Psalm 115 Non nobis, Domine, non nobis - analiza
Psalm 91 Kochanowskiego - analiza
Pieśń IX (Ks. 2) „Nie porzucaj nadzieje…” - analiza
Pieśni Kochanowskiego - problematyka
Pieśni Kochanowskiego – tematyka
Pieśni Kochanowskiego - kompozycja i styl
Pieśni – gatunek
Geneza „Pieśni” Kochanowskiego
Motywy we fraszkach Kochanowskiego
Problematyka fraszek Kochanowskiego
Tematyka fraszek Kochanowskiego
Fraszka – gatunek
Fraszki Kochanowskiego - geneza
Chcemy sobie być radzi (Pieśń IX) - analiza
Chcemy sobie być radzi (Pieśń IX) - interpretacja
Tren VII (Nieszczęsne ochędóstwo, żałosne ubiory...)
Tren IV (Zgwałciłaś, niepobożna śmierci, oczy moje...)
Tren I (Wszytki płacze, wszytki łzy Heraklitowe...)
Treny - geneza, treść i konstrukcja
Pieśń o spustoszeniu Podola (Pieśń V) - interpretacja i analiza
Pieśń świętojańska o Sobótce - interpretacja i analiza
Pieśń świętojańska o Sobótce - wiadomości wstępne
O doktorze Hiszpanie - interpretacja i analiza
O Miłości - interpretacja i analiza
O kaznodziei - interpretacja i analiza
Raki - interpretacja i analiza
Do fraszek (Fraszki moje) - interpretacja i analiza
Do fraszek (Fraszki moje) - wiadomości wstępne
Na swoje księgi - interpretacja i analiza
Do gór i lasów - interpretacja i analiza
O żywocie ludzkim (Fraszki to wszytko) - interpretacja i analiza
Na zdrowie - analiza i interpretacja
Na dom w Czarnolesie - interpretacja i analiza
Człowiek Boże igrzysko - interpretacja
Na dom w Czarnolesie - kontekst
Wieczna Myśli (O żywocie ludzkim) - interpretacja i analiza
Na lipę - interpretacja i analiza
Na lipę - kontekst
Jest kto, co by wzgardziwszy... (Pieśń XIX) - interpretacja
Jest kto, co by wzgardziwszy... (Pieśń XIX) - analiza
Tren XIX (albo Sen)
Jest kto, co by wzgardziwszy... (Pieśń XIX) - kontekst
Tren XVIII (My, nieposłuszne, Panie, dzieci Twoje...)
Niezwykłym i nie leda piórem opatrzony... (Pieśń XXIV) - analiza
Tren XI (Fraszka cnota! - powiedział Brutus porażony...)
Niezwykłym i nie leda piórem opatrzony... (Pieśń XXIV) - interpretacja
Tren X (Orszulo moja wdzięczna, gdzieś mi się podziała?...)
Niezwykłym i nie leda piórem opatrzony... (Pieśń XXIV) - kontekst
Tren IX (Kupić by cię, Mądrości, za drogie pieniądze!...)
Miło szaleć, kiedy czas po temu... (Pieśń XX) - interepretacja i analiza
Tren VIII (Wielkieś mi uczyniła pustki w domu moim...)

Sęp-Szarzyński Mikołaj
Sonet III. O wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem - interpretacja i analiza
Sonet I. O krótkości i niepewności na świecie żywota człowieczego - interpretacja i analiza
Sonet V. O nietrwałej miłości rzeczy świata tego - interpretacja i analiza
Epitafium Rzymowi - interpretacja i analiza
Epitafium Rzymowi - kontekst

Inne
Pieśni Kochanowskiego - wybrane motywy



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies