Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Dziady

Geneza „Dziadów” Mickiewicza

Cztery dramaty, składające się na cykl Dziadów, powstały w różnych okresach twórczości Adama Mickiewicza. Każda część wyróżnia się inną problematyką i stanowi odrębną całość.

Filomaci
Miłośnicy nauki – tajne stowarzyszenie studentów i absolwentów Uniwersytetu Wileńskiego, o celach społeczno-patriotycznych i samokształceniowych działające w latach 1817-1823, do momentu, gdy w wyniku śledztwa prowadzonego przez senatora Nikołaja Nowosilcowa wytoczono im proces, a potem zesłano do Rosji. Interesowała ich literatura współczesna jak i dawna. Pragnęli upowszechnić swe zasady i idee, co doprowadziło w 1820 roku do powstania Towarzystwa Filaretów.

Chronologicznie najwcześniej powstały Dziady cz. II, prawdopodobnie w roku 1820. Mickiewicz mieszkał wówczas w Kownie, dokąd został skierowany po ukończeniu studiów, aby objąć posadę nauczyciela (lata 1819 – 1823). Odizolowany od przyjaciół z Towarzystwa Filomatów i Filaretów, poeta rozwijał się twórczo, szukając własnej indywidualnej romantycznej rzeczywistości oraz nowych form poetyckich.

Dziady cz. II kontynuowały założenia tomiku Ballad i romansów, nawiązując do niego poprzez motto z Hamleta Williama Szekspira. Jednocześnie znacznie rozwijały problematykę moralną ballad, rozbudowaną i utrwaloną przez chór powtarzający sekwencje i nauki etyczne w dramacie. Mickiewicz w tej części Dziadów powołał do istnienia wspólnotę żywych i umarłych, złączonych starodawnym zwyczajem. Dziady cz. II to przede wszystkim dramat społeczny, a poeta główny temat zaczerpnął ze słowiańskiego obrzędu ku czci zmarłych przodków.

Mniej więcej w tym samym czasie Mickiewicz napisał Dziady cz. IV, podejmując w dramacie zupełnie inną problematykę. Stworzył dramat miłosny o pasji namiętności, szaleństwie serca i rozpaczy cierpienia. Temat bliski przeżyciom młodego pisarza, który w 1820 roku poznał Marylę Wereszczakównę i odnalazł w niej ideał romantycznej kochanki, „nadludzkiej dziewicy”. Tych dwoje połączyła tak bardzo ważna dla romantyków, wspólnota dusz i zainteresowań, duchowe porozumienie.

W przekonaniu Mickiewicza Maryla była jego istotą bliźniaczą. Wereszczakówna wkrótce została żoną hrabiego Wawrzyńca Puttkamera, a po jej ślubie poeta znalazł się w roli tego „trzeciego”. Tragiczna miłość do Maryli wpłynęła na głęboką wewnętrzną przemianę pisarza, który w biografię głównego bohatera Dziadów cz. IV, Gustawa, wpisał dzieje własnych uczuć. Imię „boskiej Maryli” nosiła utracona ukochana Gustawa. W jego postaci Mickiewicz wykreował cechy nowego tragicznego i romantycznego kochanka, który odnalazł ziemską połowę swej duszy i któremu okrutne prawo świata odebrało ją na zawsze.

Maryla Wereszczakówna
Właściwie Marianna Ewa Wereszczakówna(1799-1863). Adam Mickiewicz poznał ją w 1819 roku w Tuchanowiczach, gdzie znajdowała się siedziba braci Wereszczaków, jako narzeczoną hrabiego Puttkamera. Adresatka wiersza Do M***, upamiętniona w Balladach i Romansach i w IV części Dziadów.

Wiersz Upiór, poprzedzający II część Dziadów, powstał najpóźniej. Badacze twórczości pisarza doszukali się elementów łączących postać tytułowego Upiora z Widmem z II części dramatu. Bohaterowie ci mieli podobną biografię młodzieńca – samobójcy. Prawdopodobnie historię nieszczęśliwego kochanka opowiada Gustaw z Dziadów cz. IV, tajemnicza postać, która dopiero pod koniec utworu okazuje się zjawą. Gustaw jest jednocześnie łącznikiem między II i IV częścią dramatu, które są dziełami o bardzo odległej tematyce.

Dziady cz. II i IV zostały wydane w 1823 roku, w drugim tomie Poezji Mickiewicza. Od okresu życia poety wywodzi się ich inna nazwa – Dziady wileńsko-kowieńskie.

strona:    1    2  

Szybki test:

Sceny dramatyczne III części „Dziadów” powstały wiosną 1832 roku w:
a) Genewie
b) Wilnie
c) Paryżu
d) Dreźnie
Rozwiązanie

Chronologicznie najwcześniej powstały (prawdopodobnie w roku 1820):
a) „Dziady” cz. III
b) „Dziady” cz. I
c) „Dziady” cz. IV
d) „Dziady” cz. II
Rozwiązanie

Miłośnicy nauki to tajne stowarzyszenie studentów i absolwentów Uniwersytetu:
a) Wileńskiego
b) Lwowskiego
c) Warszawskiego
d) Jagiellońskiego
Rozwiązanie

Więcej pytań

Zobacz inne artykuły:

Dziady cz. I

„Dziady” cz. I - streszczenie szczegółowe

Dziady cz. II

Czas i miejsce akcji oraz wątki w „Dziadach cz. II” „Dziady”cz. II - streszczenie szczegółowe Ludowość w „Dziadach cz. II” „Dziady cz. II” jako synteza dramatu romantycznego i antycznego „Dziady cz. II” - charakterystyka postaci „Ciemno wszędzie, głucho wszędzie, Co to będzie, co to będzie?” – obrzęd dziadów i jego funkcja w dramacie „Słuchajcie i zważcie u siebie, Że według Bożego rozkazu…” – prawdy moralne głoszone przez duchy w II cz. „Dziadów” Plan wydarzeń „Dziadów cz. II”

Dziady cz. III

Czas i miejsce akcji oraz wątki w III cz. „Dziadów” „Dziady” cz. III - streszczenie szczegółowe „Polska – Chrystusem narodów” czy „Polska – Winkelriedem narodów” – dwie koncepcje mesjanizmu „Dziady” cz. III jako dramat romantyczny i arcydramat polski Interpretacja Wielkiej Improwizacji - „Nazywam się Milijon – bo za miliony kocham i cierpię katusze” Martyrologia narodu polskiego w III cz. „Dziadów” - „I śledztwo, i sąd cały toczy się tajemnie” Struktura i konstrukcja świata przedstawionego W III części „Dziadów” „Wznoszę się! Lecę! Tam na szczyt opoki” interpretacja Małej Improwizacji „Ach łotry, szelmy, ach łajdaki” – obraz społeczeństwa rosyjskiego w III cz. „Dziadów” Obraz społeczeństwa polskiego w III cz. „Dziadów” - „Nasz naród jest jak lawa…” „Tyran wstał – Herod! – Panie, cała Polska młoda wydana w ręce Heroda” – interpretacja Widzenia Księdza Piotra „Róża, ta róża żyje! Wstąpiła w nią dusza.” – Widzenie Ewy – interpretacja sceny IV dramatu Plan wydarzeń III cz. „Dziadów” „Dziady” cz. III - charakterystyka postaci

Dziady cz. IV

Czas i miejsce akcji oraz wątki w IV cz. „Dziadów” „Dziady” cz. IV - streszczenie szczegółowe Portret tragicznego kochanka i romantycznego bohatera z IV części Dziadów Biografia romantycznego kochanka, zamknięta w trzech godzinach: miłości, rozpaczy i przestrogi „Dziady cz. IV” - charakterystyka postaci „Kobieto! Puchu marny! Ty wietrzna istoto” – „Dziady” cz. IV jako romantyczne studium miłości Spór światopoglądowy – polemika Gustawa – romantyka z Księdzem – racjonalistą Plan wydarzeń IV części „Dziadów”

Inne

Życiorys Adama Mickiewicza Motywy literackie w „Dziadach” Mickiewicza Geneza „Dziadów” Mickiewicza Najważniejsze inscenizacje „Dziadów” Mickiewicz - kalendarium twórczości Życie i twórczość Adama Mickiewicza - kalendarium Ballada „Upiór” - interpretacja Opinie wybitnych o Mickiewiczu Najważniejsze cytaty „Dziadów” Bibliografia

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies