„Patrz! Po drogach tłum leci wozów […] to nasze dzieci”.

Pojawia się kolejne pytanie:

„I dasz ich wszystkich wygubić za młodu,
I pokolenie nasze zatracisz do końca?”

Obraz ten to metafora męczeństwa polskiego jako męczeństwa Chrystusowego. Narodziny Zbawiciela wiązały się z rzezią dzieci z rozkazu Heroda, który pragnął unicestwić nowonarodzonego Mesjasza. Jest to także przygotowanie narodu do ofiarnej śmierci i odrodzenia. Bernardyn składa naród w ofierze Bogu. Dostrzega jedno dziecię, które uszło z rąk oprawców i to właśnie ono jest poszukiwanym przyszłym obrońcą i wskrzesicielem narodu. Ponownie następuje tu analogia do Jezusa. W przypadku wizji Księdza Piotra dziecię ma znaczenie bardziej rozbudowane. To duch materii narodowej, której nie zdołał zniszczyć Herod – car. Jej aktywna moc nazywana zostaje „geniuszem narodu”.

Kapłan zadaje trzecie pytanie. W sytuacji, kiedy pojawił się „wskrzesiciel narodu”, co zawierało w sobie optymistyczny znak, ale zarazem pełną goryczy ukrytą zapowiedź nieuchronnej śmierci przed wskrzeszeniem, prosi on o przyspieszenie nadejścia oczekiwanego zbawiciela:

„Panie! Czy przyjścia jego nie raczysz przyspieszyć?
Lud mój pocieszyć?”.

Wizję nadejścia wskrzesiciela, którego imię ukryte pod postacią tajemniczej cyfry „czterdzieści i cztery”, otwierają znamienne słowa: „Nie! Lud wycierpi!”. Jest to jednocześnie znak tego, co nastąpi, ale też potwierdzenie konieczności cierpienia dla uzyskania zbawienia. Następuje kolejny obraz. Motłoch, składający się z tyranów, rzuca się na naród i chwyta go. Areną pojmania jest Europa, która staje się trybunałem. Przed nim zostaje postawiona Polska tak, jak przed wiekami Jezus został postawiony przed Piłatem.

Od momentu, gdy Gal nie odnajduje w narodzie winy i umywa ręce, zaczyna się paralelna opowieść o męczeństwie Chrystusa i Polski. Zanim naród zostanie ukrzyżowany za ludzkość, padają znamienne słowa Gala: „Oto naród wolny, niepodległy!”, będące parafrazą słów Piłata: „Oto człowiek”. W tej krótkiej formule następuje mistyczne utożsamienie Polski i Chrystusa. Później ma miejsce męczeńska droga krzyżowa narodu, zakończona przybiciem go do krzyża „z trzech twardych drzew ukutego” – symbolizującego trzy państwa, które dokonały rozbiorów Polski. Po śmierci narodu następuje jego podniesienie – wzlot ku niebu po zmartwychwstaniu. Pod jego stopami ukazuje się ziemia i spływa na nią dobroczynna i oczyszczająca moc:

„I od stóp jego wionęła
Biała jak śnieg szata
Spadła, – szeroko – cały świat się nią obwinął”.

Mickiewicz wykorzystuje tu liturgiczne właściwości białej, lnianej tkaniny. Oznacza ona mistyczne oczyszczenie globu ziemskiego.

Wzniósłszy się na wysokość nieba, naród nie znika z oczu. Nie traci kontaktu z ludźmi, pokazując mu przebitą pierś. W ten sposób wolność odrodziła się pod alegoryczną postacią nowej Polski.

Bohater Widzenia Księdza Piotra, owe dziecię, które zdołało uciec przed Herodem, pojawia się ponownie po obrazie ukrzyżowania narodu. Tym razem ma postać mężczyzny w dojrzałym wieku. Bernardyn rozpoznaje go, lecz nie wyjawia skąd go zna ani kogo w nim widzi. Zauważa tylko zmianę w jego wyglądzie, zaszłą z wiekiem:

„Znałem go – był dzieckiem, znałem,
Jak urósł duszą i ciałem”.

Dziecię osiągnęło dojrzałość. Ślepy olbrzym, wiedziony przez anioła – pacholę, jest w rzeczywistości alegorią ludu. Jest to mąż straszny o trzech czołach, podkreślających groźne oblicze zbiorowości. Czyta księgę, rozpostartą nad jego głową na niebie i najwyraźniej tylko on został obdarzony tą zdolnością. Jest to Liber Mundi (Księga Świata), która symbolizuje świat jako materializację zapisu boskich praw. Zmartwychwstały naród posiada możliwość widzenia wszystkich zakresów bytu.

Cechą zewnętrzną postaci olbrzyma jest wyraźna troistość: ma on trzy oblicza, trzy czoła, trzy stolice stanowią jego podnóżek. Cyfra trzy zaczerpnięta jest z mistyki chrześcijańskiej i oznaczała troistość składników alchemicznego bytu idealnego, jakim był kamień filozoficzny. Jak wynika z Widzenia Księdza Piotra, wskrzesiciel narodu, określony mianem lud – ludów, zrealizuje swoje istnienie w realnej materii świata, łącząc w sobie niebo z ziemią, poznając tajemnicze wszelkiego stworzenia. Zbuduje również ogromy „swego kościoła”, którego fundamentami będzie sława. W ten spos

Szybki test:

W III cz. „Dziadów” imię wskrzesiciela ukryte jest pod postacią tajemniczej cyfry:
a) 666
b) 3
c) 7
d) 44
Rozwiązanie

Liber Mundi to:
a) Księga Rodzaju
b) Księga Życia
c) Księga Proroctw
d) Księga Świata
Rozwiązanie

W III cz. „Dziadów” w widzeniu Księdza Piotra konfrontacja ostatniego okresu Polski – z obrazem króla:
a) Heroda
b) Narona
c) Dawida
d) Salomona
Rozwiązanie

Więcej pytań

Zobacz inne artykuły:

Dziady cz. I

„Dziady” cz. I - streszczenie szczegółowe

Dziady cz. II

„Dziady”cz. II - streszczenie szczegółowe „Dziady” cz. II - krótkie streszczenie Czas i miejsce akcji oraz wątki w „Dziadach cz. II” Geneza II cz. „Dziadów” Ludowość w „Dziadach cz. II” „Dziady” cz. II - charakterystyka postaci Wymień opisane w przedmowie fakty dotyczące obrzędu dziadów, które mają odzwierciedlenie w tekście dramatu Adama Mickiewicza Rodzaje duchów w „Dziadach” cz. II „Dziady cz. II” jako synteza dramatu romantycznego i antycznego Obrzęd dziadów i jego funkcja w dramacie Prawdy moralne w II cz. „Dziadów” Kompozycja i styl „Dziadów” cz. II Cechy II cz. „Dziadów” jako dramatu romantycznego Przebieg obrzędu „Dziadów” w punktach Najważniejsze problemy II cz. Dziadów” Plan wydarzeń „Dziadów cz. II” Wina, kara i sposób odkupienia w „Dziadach” cz. II Tematyka II cz. „Dziadów” Znaczenie tytułu dramatu „Dziady”? Znaczenie motta w „Dziadach” cz. II Kim była ostatnia zjawa z „Dziadów” Adama Mickiewicza? Charakterystyka pasterki Zosi w „Dziadach” cz. II Motywy w „Dziadach” cz. II Na czym polegał obrzęd „Dziadów”

Dziady cz. III

„Dziady” cz. III - streszczenie szczegółowe Czas i miejsce akcji oraz wątki w III cz. „Dziadów” „Dziady” jako dramat romantyczny „Wielka Improwizacja” - monolog wygłoszony przez Konrada Okoliczności powstania „Dziadów" cz. III Mesjanizm „Dziadów” cz. III Tematyka „Dziadów” cz. III „Polska – Chrystusem narodów” czy „Polska – Winkelriedem narodów” – dwie koncepcje mesjanizmu „Dziady” cz. III jako dramat romantyczny i arcydramat polski Interpretacja Wielkiej Improwizacji Martyrologia narodu polskiego w III cz. „Dziadów” Struktura i konstrukcja świata przedstawionego W III części „Dziadów” Obraz społeczeństwa polskiego w III cz. „Dziadów” Postawa Konrada wobec Boga w „Wielkiej Improwizacji” Historia Rollisona Historia Cichowskiego Interpretacja Małej Improwizacji Obraz społeczeństwa rosyjskiego w III cz. „Dziadów” Motyw Polaków w III cz. „Dziadów” Interpretacja Widzenia Księdza Piotra Widzenie Ewy – interpretacja sceny IV dramatu Sens przemiany głównego bohatera dziadów Gustawa w Konrada Plan wydarzeń III cz. „Dziadów” „Dziady” cz. III - charakterystyka postaci Scharakteryzuj grupę przy stoliku i grupę przy drzwiach ze sceny VII „Salon warszawski” Scharakteryzuj Konrada jako wieszcza Pani Rollison jako przykład matki-Polki „Pieśń zemsty” Konrada Motywy obecne w „Dziadach” cz. III

Dziady cz. IV

„Dziady” cz. IV - streszczenie szczegółowe Czas i miejsce akcji oraz wątki w IV cz. „Dziadów” Konrad jako romantyczny Prometeusz (bunt prometejski) Portret tragicznego kochanka i romantycznego bohatera z IV cz. Dziadów „Dziady cz. IV” - charakterystyka postaci Kompozycja i styl III cz. „Dziadów” Gustaw z IV cz. „Dziadów” jako bohater werterowski Biografia romantycznego kochanka, w IV cz. „Dziadów” „Dziady” cz. IV jako romantyczne studium miłości Spór światopoglądowy – polemika Gustawa – romantyka z Księdzem – racjonalistą Plan wydarzeń IV części „Dziadów”

Inne

Ballada „Upiór” - interpretacja Geneza „Dziadów” Mickiewicza Życiorys Adama Mickiewicza Motywy literackie w „Dziadach” Mickiewicza W jaki sposób Mickiewicz buduje nastrój w „Dziadach” Najważniejsze inscenizacje „Dziadów” Mickiewicz - kalendarium twórczości Życie i twórczość Adama Mickiewicza - kalendarium Opinie wybitnych o Mickiewiczu Najważniejsze cytaty „Dziadów” Czym różni się patriotyzm romantyczny od patriotyzmu współczesnego Bibliografia

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies