Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Dziady

Obraz społeczeństwa rosyjskiego w III cz. „Dziadów”

Autor: Dorota Blednicka

Adam Mickiewicz w Dziadach cz. III przedstawia również obraz społeczeństwa rosyjskiego. Choć na plan pierwszy wysuwa się okrucieństwo wobec prześladowanych Polaków, to jednak poeta stara się pokazać, że wśród Rosjan znajdowali się również „ci dobrzy”.

Na pierwszy plan wysuwa się postać Senatora Nowosilcowa, człowieka, który roztrwonił swój majątek, stracił względy cara i stara się za wszelką cenę je odzyskać. Jest postacią okrutną, zakłamaną i dwulicową. W oczach towarzystwa stolikowego z Salonu Warszawskiego, jawi się jako mistrz dobrego smaku i wspaniały organizator balów. Bez niego Warszawa nie jest już takim samym miastem jak za czasów jego bytności. Scena VIII ujawnia, że w rzeczywistości Senator pod przykrywką śledztwa, prowadzi swoje interesy. Nakazuje aresztować syna kupca, ponieważ musi spłacić zaciągnięty u niego dług. Postępowanie wobec Rollisonowej ukazuje jego bezduszność. Każe staruszkę zepchnąć ze schodów, aby więcej mu nie przeszkadzała. Zgadza się na ułatwienie popełnienia samobójstwa przez młodego Rollisona, żeby jego sprawa zakończyła się jak najszybciej. Pragnie przypisać sobie jak najwięcej zasług w trakcie prześladowań Polaków i kiedy dowiaduje się, że Doktor ma jakieś ważne dowody, chce je sobie przywłaszczyć i usunąć swojego poplecznika.

Bajkow ma ożenić się z młodą dziewczyną, która prawdopodobnie została zmuszona do zaręczyn, lecz stwierdza, że za rok i tak się z nią rozwiedzie, by poślubić inną, młodą pannę. Wśród osób przesłuchujących więźniów znajduje się Botwinko, słynący ze swojego okrucieństwa i z tego, że „nie poprzestaje na trzystu kijach” wymierzanych ofiarom.

Wśród towarzystwa, które bawi się na balu Senatora, są obecni młodzi studenci, dostrzegający niesprawiedliwość wobec aresztowanych Polaków. Są ich przyjaciółmi i równie mocno jak oni nienawidzą cara, dostrzegając niesprawiedliwość carskich rządów. Ich przedstawicielem jest Bestużew, który uspokaja porywczego Pola, by nie popełnił głupstwa, atakując Namiestnika, ponieważ pogorszy tym sytuację młodzieży, a niczego nie zmieni.
Społeczeństwu rosyjskiemu poświęca autor końcowy fragment dramatu, Dziadów części III Ustęp. W cyklu utworów opisuje obraz Rosji widziany oczami Pielgrzyma, skazanego na zesłanie. Obserwuje życie ludzi w Petersburgu, stolicy wybudowanej z rozkazu cara Piotra I, stanowiącej symbol tyranii. Ukazuje zaślepienie rosyjskiej społeczności miasta, którzy stoją w mrozie, by podziwiać przejazd dworu cara, a potem cieszą się jak dzieci, że nisko mu się kłaniali i rozmawiali z jego paziem. Opisuje bezduszną musztrę wojsk, podczas której giną żołnierze, a ranni są uciszani, aby car nie słyszał ich jęków.

Swoiste złagodzenie ostrej krytyki społeczeństwa rosyjskiego wnosi ostatni wiersz Ustępu – Do przyjaciół Moskali. Jest to jednocześnie hołd złożony przyjaciołom poety, którzy choć byli Rosjanami, nie uniknęli kary ze strony cara. Wspomina o nich, myśląc o Polakach, którzy zginęli za sprawę narodową. Rylejew został powieszony z rozkazu cara, a Bestużewa skazano na roboty na Sybirze. Wśród nich byli również tacy, którzy zostali zmuszeni do zaprzedania się cesarzowi.

Obraz społeczeństwa rosyjskiego w dramacie nie jest jednoznaczny. Założenia ideologicznie dzieła narzuciły sposób ukazania Rosjan jako okrutników i ciemiężców narodu polskiego. Jednak w wierszu Do przyjaciół Moskali, Mickiewicz przedstawił także tych, którzy byli szlachetni i nie uniknęli kar ze strony cara.

Szybki test:

Mickiewicz w III części „Dziadów w „Ustępie” w cyklu utworów opisuje obraz Rosji widziany oczami skazanego na zesłanie:
a) Kaprala
b) Księdza
c) Pielgrzyma
d) Żegoty
Rozwiązanie

W III cz. „Dziadów” rosyjskie miasto wybudowane z rozkazu cara, stanowiące symbol tyranii to:
a) Petersburg
b) Archangielsk
c) Saratow
d) Moskwa
Rozwiązanie

Zobacz inne artykuły:

Dziady cz. I
„Dziady” cz. I - streszczenie szczegółowe

Dziady cz. II
„Dziady”cz. II - streszczenie szczegółowe
„Dziady” cz. II - krótkie streszczenie
Czas i miejsce akcji oraz wątki w „Dziadach cz. II”
Geneza II cz. „Dziadów”
Ludowość w „Dziadach cz. II”
„Dziady” cz. II - charakterystyka postaci
Wymień opisane w przedmowie fakty dotyczące obrzędu dziadów, które mają odzwierciedlenie w tekście dramatu Adama Mickiewicza
Rodzaje duchów w „Dziadach” cz. II
„Dziady cz. II” jako synteza dramatu romantycznego i antycznego
Obrzęd dziadów i jego funkcja w dramacie
Prawdy moralne w II cz. „Dziadów”
Kompozycja i styl „Dziadów” cz. II
Cechy II cz. „Dziadów” jako dramatu romantycznego
Przebieg obrzędu „Dziadów” w punktach
Najważniejsze problemy II cz. Dziadów”
Plan wydarzeń „Dziadów cz. II”
Wina, kara i sposób odkupienia w „Dziadach” cz. II
Tematyka II cz. „Dziadów”
Znaczenie tytułu dramatu „Dziady”?
Znaczenie motta w „Dziadach” cz. II
Kim była ostatnia zjawa z „Dziadów” Adama Mickiewicza?
Charakterystyka pasterki Zosi w „Dziadach” cz. II
Motywy w „Dziadach” cz. II
Na czym polegał obrzęd „Dziadów”

Dziady cz. III
„Dziady” cz. III - streszczenie szczegółowe
Czas i miejsce akcji oraz wątki w III cz. „Dziadów”
„Dziady” jako dramat romantyczny
„Wielka Improwizacja” - monolog wygłoszony przez Konrada
Okoliczności powstania „Dziadów" cz. III
Mesjanizm „Dziadów” cz. III
Tematyka „Dziadów” cz. III
„Polska – Chrystusem narodów” czy „Polska – Winkelriedem narodów” – dwie koncepcje mesjanizmu
„Dziady” cz. III jako dramat romantyczny i arcydramat polski
Interpretacja Wielkiej Improwizacji
Martyrologia narodu polskiego w III cz. „Dziadów”
Struktura i konstrukcja świata przedstawionego W III części „Dziadów”
Obraz społeczeństwa polskiego w III cz. „Dziadów”
Postawa Konrada wobec Boga w „Wielkiej Improwizacji”
Historia Rollisona
Historia Cichowskiego
Interpretacja Małej Improwizacji
Obraz społeczeństwa rosyjskiego w III cz. „Dziadów”
Motyw Polaków w III cz. „Dziadów”
Interpretacja Widzenia Księdza Piotra
Widzenie Ewy – interpretacja sceny IV dramatu
Sens przemiany głównego bohatera dziadów Gustawa w Konrada
Plan wydarzeń III cz. „Dziadów”
„Dziady” cz. III - charakterystyka postaci
Scharakteryzuj grupę przy stoliku i grupę przy drzwiach ze sceny VII „Salon warszawski”
Scharakteryzuj Konrada jako wieszcza
Pani Rollison jako przykład matki-Polki
„Pieśń zemsty” Konrada
Motywy obecne w „Dziadach” cz. III

Dziady cz. IV
„Dziady” cz. IV - streszczenie szczegółowe
Czas i miejsce akcji oraz wątki w IV cz. „Dziadów”
Konrad jako romantyczny Prometeusz (bunt prometejski)
Portret tragicznego kochanka i romantycznego bohatera z IV cz. Dziadów
„Dziady cz. IV” - charakterystyka postaci
Kompozycja i styl III cz. „Dziadów”
Gustaw z IV cz. „Dziadów” jako bohater werterowski
Biografia romantycznego kochanka, w IV cz. „Dziadów”
„Dziady” cz. IV jako romantyczne studium miłości
Spór światopoglądowy – polemika Gustawa – romantyka z Księdzem – racjonalistą
Plan wydarzeń IV części „Dziadów”

Inne
Ballada „Upiór” - interpretacja
Geneza „Dziadów” Mickiewicza
Życiorys Adama Mickiewicza
Motywy literackie w „Dziadach” Mickiewicza
W jaki sposób Mickiewicz buduje nastrój w „Dziadach”
Najważniejsze inscenizacje „Dziadów”
Mickiewicz - kalendarium twórczości
Życie i twórczość Adama Mickiewicza - kalendarium
Opinie wybitnych o Mickiewiczu
Najważniejsze cytaty „Dziadów”
Czym różni się patriotyzm romantyczny od patriotyzmu współczesnego
Bibliografia



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies