Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Dziady

„Dziady” cz. IV jako romantyczne studium miłości

Autor: Dorota Blednicka

Monolog Gustawa o miłości i cierpieniu to wspaniałe studium psychologiczne osoby owładniętej szaleństwem miłosnej pasji. Jednocześnie to studium wielkiej miłości romantycznej, która stała się głównym tematem dzieła Mickiewicza.

Dla romantyków miłość była uprzywilejowanym tematem literackim i częścią romantycznej filozofii życia. Najwyższą wartością było samo przeżywanie miłości, niezależnie od tego, czy przynosiła ona szczęście, czy też unieszczęśliwiała. Według założeń romantyczna miłość musiała być po prostu nieszczęśliwa i prowadzić do katastrofy: rozstania na wieki, obłędu lub śmierci. Była wyrazem buntu przeciwko wszelkim stylom życia i nie mogło być dla niej miejsca na ziemi.

Romantycy szczególną uwagą poświęcali zagadnieniu miłości doskonałej, harmonijnej, która polegała na absolutnej zgodzie dwóch dusz stopionych w jednym uczuciu. Była czymś niezwykłym, jedynym i szalonym, jednocześnie skazanym na tragiczny koniec. To anielskie uczucie było doskonałe, dopóki nie zostało wyjawione – wówczas stawała się miłością fatalną, prowadzącą ku nieuchronnej katastrofie. Najczęściej kochankowie wyznawali sobie miłość w chwili rozstania, a idealna kochanka umierała dla romantyka za życia, ponieważ poślubiała innego. Zostawał on wówczas wygnany z raju miłości i do końca życia nosił w sercu tajemną ranę – ślad po niespełnionych i odrzuconych uczuciach.

Miłość dla romantyków była przede wszystkim ideą, tęsknotą do miłości idealnej i doskonałej, której przedmiotem stawała się postać wymarzonej i wyidealizowanej kochanki. Było to raczej szukanie „nieba na ziemi” niż próba ziemskiej realizacji tego uczucia. Najczęściej pozostawała uczuciem platonicznym i doprowadzała nieszczęśliwego i porzuconego kochanka do samobójstwa.

Adam Mickiewicz przeżył taką miłość. W 1820 roku poznał Marylę Wereszczakównę, z którą połączyło go wiele: wspólne zamiłowania i podobieństwo emocji. Poeta dostrzegał w dziewczynie ideał kobiety, ową bliźniaczą duszę, o której spotkaniu marzył każdy romantyk. Stała się dla niego muzą, a jej imię często pojawiało się w późniejszych dziełach pisarza. Ich znajomość rozwijała się w duchu sentymentalnych gestów, w atmosferze uroku wiejskiej natury. Wereszczakówna była jednak zaręczona z hrabią Wawrzyńcem Puttkamerem i pozostawała mu wierna. Z młodym Adamem łączyła ją czysta i ckliwa przyjaźń. Wkrótce panna wyszła za mąż, a Mickiewicz stał się tym trzecim, przeżywając „miłosne piekło”, które było tak różne od „niebiańskiego szczęścia”, doświadczanego wcześniej. Wyróżniony i odtrącony, obwiniał za swoje nieszczęście zasady panujące w społeczeństwie. Tak silne emocje i przeżycie tragicznej miłości znalazły swoje odbicie w losach Gustawa, bohatera IV części Dziadów.
Mickiewicz stworzył niepowtarzalne studium wielkiej, nieszczęśliwej miłości, w której można było odnaleźć jego osobiste przeżycia i odczucia, co nadawało dziełu swoistą siłę wyrazu i jednostkową moc przeżywania.

Gustaw również odnalazł swój ideał miłości – „błyszczący jak księżyc odbity w wodzie”. Choć umarł dla świata, jego serce żyło, wypełnione uczuciem do ukochanej Maryli. Przeżywał szczęście, męki i katusze duszy. Przeżył wielką miłość romantyczną, która porażała intensywnością i cierpieniem. Skończył tragicznie, decydując się na samobójstwo, ponieważ był to sposób na ucieczkę ze świata, w którym zabrakło jego bliźniaczej duszy.

Szybki test:

„Błyszczący jak księżyc odbity w wodzie” był dla Gustawa z IV cz. „Dziadów”:
a) kamień filozoficzny
b) pierścień
c) obraz kochanki
d) ideał miłości
Rozwiązanie

Adam Mickiewicz poznał Marylę Wereszczakównę w:
a) 1822 roku
b) 1820 roku
c) 1824 roku
d) 1818 roku
Rozwiązanie

Miłość dla romantyków była przede wszystkim:
a) mrzonką
b) wartością
c) ideą
d) głównym sensem życia
Rozwiązanie

Zobacz inne artykuły:

Dziady cz. I
„Dziady” cz. I - streszczenie szczegółowe

Dziady cz. II
„Dziady”cz. II - streszczenie szczegółowe
„Dziady” cz. II - krótkie streszczenie
Czas i miejsce akcji oraz wątki w „Dziadach cz. II”
Geneza II cz. „Dziadów”
Ludowość w „Dziadach cz. II”
„Dziady” cz. II - charakterystyka postaci
Wymień opisane w przedmowie fakty dotyczące obrzędu dziadów, które mają odzwierciedlenie w tekście dramatu Adama Mickiewicza
Rodzaje duchów w „Dziadach” cz. II
„Dziady cz. II” jako synteza dramatu romantycznego i antycznego
Obrzęd dziadów i jego funkcja w dramacie
Prawdy moralne w II cz. „Dziadów”
Kompozycja i styl „Dziadów” cz. II
Cechy II cz. „Dziadów” jako dramatu romantycznego
Przebieg obrzędu „Dziadów” w punktach
Najważniejsze problemy II cz. Dziadów”
Plan wydarzeń „Dziadów cz. II”
Wina, kara i sposób odkupienia w „Dziadach” cz. II
Tematyka II cz. „Dziadów”
Znaczenie tytułu dramatu „Dziady”?
Znaczenie motta w „Dziadach” cz. II
Kim była ostatnia zjawa z „Dziadów” Adama Mickiewicza?
Charakterystyka pasterki Zosi w „Dziadach” cz. II
Motywy w „Dziadach” cz. II
Na czym polegał obrzęd „Dziadów”

Dziady cz. III
„Dziady” cz. III - streszczenie szczegółowe
Czas i miejsce akcji oraz wątki w III cz. „Dziadów”
„Dziady” jako dramat romantyczny
„Wielka Improwizacja” - monolog wygłoszony przez Konrada
Okoliczności powstania „Dziadów" cz. III
Mesjanizm „Dziadów” cz. III
Tematyka „Dziadów” cz. III
„Polska – Chrystusem narodów” czy „Polska – Winkelriedem narodów” – dwie koncepcje mesjanizmu
„Dziady” cz. III jako dramat romantyczny i arcydramat polski
Interpretacja Wielkiej Improwizacji
Martyrologia narodu polskiego w III cz. „Dziadów”
Struktura i konstrukcja świata przedstawionego W III części „Dziadów”
Obraz społeczeństwa polskiego w III cz. „Dziadów”
Postawa Konrada wobec Boga w „Wielkiej Improwizacji”
Historia Rollisona
Historia Cichowskiego
Interpretacja Małej Improwizacji
Obraz społeczeństwa rosyjskiego w III cz. „Dziadów”
Motyw Polaków w III cz. „Dziadów”
Interpretacja Widzenia Księdza Piotra
Widzenie Ewy – interpretacja sceny IV dramatu
Sens przemiany głównego bohatera dziadów Gustawa w Konrada
Plan wydarzeń III cz. „Dziadów”
„Dziady” cz. III - charakterystyka postaci
Scharakteryzuj grupę przy stoliku i grupę przy drzwiach ze sceny VII „Salon warszawski”
Scharakteryzuj Konrada jako wieszcza
Pani Rollison jako przykład matki-Polki
„Pieśń zemsty” Konrada
Motywy obecne w „Dziadach” cz. III

Dziady cz. IV
„Dziady” cz. IV - streszczenie szczegółowe
Czas i miejsce akcji oraz wątki w IV cz. „Dziadów”
Konrad jako romantyczny Prometeusz (bunt prometejski)
Portret tragicznego kochanka i romantycznego bohatera z IV cz. Dziadów
„Dziady cz. IV” - charakterystyka postaci
Kompozycja i styl III cz. „Dziadów”
Gustaw z IV cz. „Dziadów” jako bohater werterowski
Biografia romantycznego kochanka, w IV cz. „Dziadów”
„Dziady” cz. IV jako romantyczne studium miłości
Spór światopoglądowy – polemika Gustawa – romantyka z Księdzem – racjonalistą
Plan wydarzeń IV części „Dziadów”

Inne
Ballada „Upiór” - interpretacja
Geneza „Dziadów” Mickiewicza
Życiorys Adama Mickiewicza
Motywy literackie w „Dziadach” Mickiewicza
W jaki sposób Mickiewicz buduje nastrój w „Dziadach”
Najważniejsze inscenizacje „Dziadów”
Mickiewicz - kalendarium twórczości
Życie i twórczość Adama Mickiewicza - kalendarium
Opinie wybitnych o Mickiewiczu
Najważniejsze cytaty „Dziadów”
Czym różni się patriotyzm romantyczny od patriotyzmu współczesnego
Bibliografia



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies