Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Dziady

Motywy literackie w „Dziadach” Mickiewicza

Autor: Dorota Blednicka

W Dziadach cz. III przedstawione zostało cierpienie narodu polskiego po rozbiorach. Prześladowani młodzi ludzie są torturowani podczas przesłuchań. Cierpienie patriotów wynika z tego, że nie mają oni swojej ojczyzny, a zaborca pragnie wyniszczyć ich polskość. Cierpi również główny bohater dzieła – Konrad, utożsamiający się ze swoim narodem i współodczuwający udrękę milionów rodaków. Cierpienie towarzyszy również Gustawowi z II części Dziadów. Po stracie ukochanej pogrąża się w rozpaczy i popełnia samobójstwo. Upiór, powstający z grobu, każdego roku na nowo przeżywa cierpienie, związane z utratą kochanki. Cierpią również dusze zmarłych, zjawiające się na obrzędzie Dziadów, ponieważ popełnione za życia grzechy uniemożliwiają im zbawienie.

Motyw szatana

Diabły i złe moce toczą walkę o ludzkie dusze w Dziadach cz. III. Opętany zostaje Konrad, a diabeł kończy za niego bluźniercze słowa, skierowane do Boga.

Motyw dziecka

Dusze dzieci pojawiają się w II części Dziadów. W niebie nie mogą zaznać szczęścia, ponieważ za życia nie zaznały goryczy. Swoiste udziecinnienie więźniów pokazane jest w Dziadach cz. III. Są to uczniowie ze Żmudzi, którzy w wyniku prześladowań zostają zesłani na Sybir. Jedno dziecko, dziesięcioletni chłopiec, nie jest w stanie dźwigać łańcuchów, które są dla niego za ciężkie. Dzieckiem jest również Jan Rollison, uczeń gimnazjum, który bity, załamuje się podczas przesłuchań i chce popełnić samobójstwo.

Motyw emigranta/pielgrzyma

Pielgrzym jest bohaterem i jednocześnie narratorem Ustępu Dziadów cz. III. Jego oczami czytelnik obserwuje krajobraz Rosji i życie w Petersburgu.

Motyw kata

Pojawia się w III części Dziadów. Katem dla ofiar prześladowań jest Senator, który nagina reguły śledztwa do własnych interesów. Katem dla swoich poddanych był Zły Pan z Dziadów cz. II. Przyczynił się on do śmierci wielu ludzi.

Motyw konfliktu
Różnice światopoglądowe są przyczyną konfliktu i polemiki Gustawa i Księdza z II części Dziadów. Gustaw reprezentuje swoją postawą typowo romantyczne poglądy – wierzy w siłę miłości, w istnienie świata pozazmysłowego i duchy. Ksiądz jest człowiekiem, kierującym się zdrowym rozsądkiem. Nie rozumie cierpienia Gustawa, ponieważ uważa, że należy pogodzić się z wyrokami Boga.

Motyw matki

Pani Rollisonowa jest matką, której odebrano jedynego syna. Każdego dnia zjawia się przed domem Senatora, aby błagać go o łaskę dla jedynaka. Jej miłość jest tak ogromna, że sercem wyczuwa cierpienia młodego chłopca.

Motyw mesjanizmu

Mesjanistyczna koncepcja losów Polski pojawia się w III części Dziadów podczas Widzenia Księdza Piotra. Polska, podobnie jak Chrystus, odbywa swoją drogę krzyżową i zostaje przybita do krzyża, by zmartwychwstać jako wolny naród. Mesjanizm był próbą wyjaśnienia martyrologii narodu polskiego i jej sensu w historii.

Motyw milczenia

Milczy Bóg podczas Wielkiej Improwizacji, choć Konrad buntuje się przeciwko niemu i wzywa go do walkę na uczucia. Milczenie Boga jest znamienne – ukazuje wyższość Stwórcy nad pełnym pychy poetą. Milczy również kruk z Małej Improwizacji i tym zyskuje przewagę nad Konradem.

Motyw miłości i śmierci

Miłość i śmierć to dwa etapy biografii Gustawa z IV części Dziadów. Miłość przyniosła bohaterowi cierpienie, śmierć go nie zakończyła.

Motyw młodości

Młodzi są więźniowie w Dziadach cz. III. Są jednak silni psychicznie i kochają ojczyznę, nie ulegając torturom podczas przesłuchań. Pomimo młodego wieku, są ukształtowani ideologicznie i niezłomni wobec oskarżeń.

Motyw winy

Dusze z II części Dziadów odpokutowują swoje winy w zaświatach. Popełnione grzechy uniemożliwiają im zbawienie. Motyw winy pojawia się również w Dziadach cz. III. Największym przewinieniem więźniów jest to, że są Polakami.

strona:    1    2    3  

Zobacz inne artykuły:

Dziady cz. I
„Dziady” cz. I - streszczenie szczegółowe

Dziady cz. II
„Dziady”cz. II - streszczenie szczegółowe
„Dziady” cz. II - krótkie streszczenie
Czas i miejsce akcji oraz wątki w „Dziadach cz. II”
Geneza II cz. „Dziadów”
Ludowość w „Dziadach cz. II”
„Dziady” cz. II - charakterystyka postaci
Wymień opisane w przedmowie fakty dotyczące obrzędu dziadów, które mają odzwierciedlenie w tekście dramatu Adama Mickiewicza
Rodzaje duchów w „Dziadach” cz. II
„Dziady cz. II” jako synteza dramatu romantycznego i antycznego
Obrzęd dziadów i jego funkcja w dramacie
Prawdy moralne w II cz. „Dziadów”
Kompozycja i styl „Dziadów” cz. II
Cechy II cz. „Dziadów” jako dramatu romantycznego
Przebieg obrzędu „Dziadów” w punktach
Najważniejsze problemy II cz. Dziadów”
Plan wydarzeń „Dziadów cz. II”
Wina, kara i sposób odkupienia w „Dziadach” cz. II
Tematyka II cz. „Dziadów”
Znaczenie tytułu dramatu „Dziady”?
Znaczenie motta w „Dziadach” cz. II
Kim była ostatnia zjawa z „Dziadów” Adama Mickiewicza?
Charakterystyka pasterki Zosi w „Dziadach” cz. II
Motywy w „Dziadach” cz. II
Na czym polegał obrzęd „Dziadów”

Dziady cz. III
„Dziady” cz. III - streszczenie szczegółowe
Czas i miejsce akcji oraz wątki w III cz. „Dziadów”
„Dziady” jako dramat romantyczny
„Wielka Improwizacja” - monolog wygłoszony przez Konrada
Okoliczności powstania „Dziadów" cz. III
Mesjanizm „Dziadów” cz. III
Tematyka „Dziadów” cz. III
„Polska – Chrystusem narodów” czy „Polska – Winkelriedem narodów” – dwie koncepcje mesjanizmu
„Dziady” cz. III jako dramat romantyczny i arcydramat polski
Interpretacja Wielkiej Improwizacji
Martyrologia narodu polskiego w III cz. „Dziadów”
Struktura i konstrukcja świata przedstawionego W III części „Dziadów”
Obraz społeczeństwa polskiego w III cz. „Dziadów”
Postawa Konrada wobec Boga w „Wielkiej Improwizacji”
Historia Rollisona
Historia Cichowskiego
Interpretacja Małej Improwizacji
Obraz społeczeństwa rosyjskiego w III cz. „Dziadów”
Motyw Polaków w III cz. „Dziadów”
Interpretacja Widzenia Księdza Piotra
Widzenie Ewy – interpretacja sceny IV dramatu
Sens przemiany głównego bohatera dziadów Gustawa w Konrada
Plan wydarzeń III cz. „Dziadów”
„Dziady” cz. III - charakterystyka postaci
Scharakteryzuj grupę przy stoliku i grupę przy drzwiach ze sceny VII „Salon warszawski”
Scharakteryzuj Konrada jako wieszcza
Pani Rollison jako przykład matki-Polki
„Pieśń zemsty” Konrada
Motywy obecne w „Dziadach” cz. III

Dziady cz. IV
„Dziady” cz. IV - streszczenie szczegółowe
Czas i miejsce akcji oraz wątki w IV cz. „Dziadów”
Konrad jako romantyczny Prometeusz (bunt prometejski)
Portret tragicznego kochanka i romantycznego bohatera z IV cz. Dziadów
„Dziady cz. IV” - charakterystyka postaci
Kompozycja i styl III cz. „Dziadów”
Gustaw z IV cz. „Dziadów” jako bohater werterowski
Biografia romantycznego kochanka, w IV cz. „Dziadów”
„Dziady” cz. IV jako romantyczne studium miłości
Spór światopoglądowy – polemika Gustawa – romantyka z Księdzem – racjonalistą
Plan wydarzeń IV części „Dziadów”

Inne
Ballada „Upiór” - interpretacja
Geneza „Dziadów” Mickiewicza
Życiorys Adama Mickiewicza
Motywy literackie w „Dziadach” Mickiewicza
W jaki sposób Mickiewicz buduje nastrój w „Dziadach”
Najważniejsze inscenizacje „Dziadów”
Mickiewicz - kalendarium twórczości
Życie i twórczość Adama Mickiewicza - kalendarium
Opinie wybitnych o Mickiewiczu
Najważniejsze cytaty „Dziadów”
Czym różni się patriotyzm romantyczny od patriotyzmu współczesnego
Bibliografia



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies