Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Ferdydurke

Witold Gombrowicz - biografia

Autor: Jakub Rudnicki

Witold Gombrowicz urodził się 4 sierpnia 1904 r. w Małoszycach pod Opatowem jako syn ziemianina i przemysłowca. Wywodził się ze starej rodziny szlacheckiej . Osiadła ona do 1863 r. na Żmudzi, którą musiała opuścić po powstaniu styczniowym. Zamieszkała następnie w Kieleckiem.

Gombrowicz miał siedem lat, kiedy przeniósł się z rodzicami do Warszawy. Ukończył gimnazjum św. Stanisława Kostki i studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim. Zarówno w szkole, jak i w czasie studiów nie udało mu się nawiązać trwalszych stosunków z rówieśnikami. Zawsze pozostawał na uboczu, nie włączał się we wspólne zabawy. Po skończeniu studiów (1927 r.) wyjechał do Paryża. Studiował filozofię i ekonomię. Po powrocie krótko pracował w sądownictwie warszawskim. Potem poświęcił się literaturze.

Debiutował zbiorem opowiadań zatytułowanych Pamiętnik z okresu dojrzewania (1933), następnie wydał powieść Ferdydurke w 1937 roku. Przyniosła mu ona uznanie krytyki.

Od 1934 r. współpracował z pismami codziennymi i literackimi (m.in. z „Kurierem Porannym”). Zajmował się krytyką literacką, pisał felietony i recenzje. Wszedł wówczas w świat młodych literatów. Często widać go przy stoliku w kawiarni Ziemiańska . Później czas spędza w Zodiaku. Rozmawia tam, dyskutuje, dużo pali, systematycznie też popija.

W pamięci ludzi, z którymi się wtedy spotykał, zapisał się jako wyniosły, niesympatyczny, nonszalancki pozer. Przed wybuchem wojny ogłasza jeszcze sztukę „Iwona, księżniczka Burgunda”. Opublikowana została przez „Skamandra” w 1938 roku. Pod pseudonimem Zdzisław Niewieski (pseudonim utworzony od rzeki Niewiąży na Żmudzi) pisarz wydaje powieść sensacyjną Opętani . Drukowana jest ona w prasie codziennej.

W sierpniu 1939 r. pisarz popłynął statkiem „Chrobry” do Argentyny. Tam zastał go wybuch II wojny światowej. Gombrowicz nie chciał wracać do ogarniętej wojną Europy. Zdecydował się pozostać w Argentynie. Zamieszkał w Buenos Aires. Pozostał tam aż dwadzieścia cztery lata.
Stara się tam nawiązać stosunki. Przesiaduje w kawiarniach. Walczy z trudnościami finansowymi. Jego źródło utrzymania stanowią zasiłki, pożyczki. Liczy na gest ze strony życzliwych mu ludzi. Początkowo mieszka w wynajętym pokoju. Później przenosi się do tanich hotelików. Często ucieka chyłkiem, nie płacąc za nie. Żyje w coraz bliższych kontaktach ze światem marginesu społecznego.

Przez całe życie ma liczne epizody homoseksualne. W perspektywie całego życia przeważają kobiety. Zwłaszcza prostego pochodzenia, nawet prostytutki . Gdy w Argentynie sięga niemal dna, to właśnie kobiety mu pomagają. Dwadzieścia cztery lata egzystuje głównie dzięki dobroci i życzliwości innych ludzi.

W 1947 r. Gombrowicz podjął pracę sekretarza dyrekcji w Banku Polskim w Buenos Aires. Była dla niego koszmarem, choć dzięki niej mógł się utrzymać. Zrezygnował w 1955 r., kiedy jego utwory były już znane na świecie. Odtąd utrzymywał się ze stypendiów i prywatnych wykładów filozofii. Dochody czerpał również z wydań i wystawień swoich utworów w ponad dwudziestu krajach.

Od 1951 r. współpracował już z Instytutem Literackim w Paryżu, który stał się wydawcą jego utworów. Następnie z miesięcznikiem „Kultura”.

Międzynarodową sławę przyniosły Gombrowiczowi napisane wówczas dramat Ślub i powieść Trans-Atlantyk . Zostały wydane łącznie w Paryżu w 1953 r.

Zaczął się także ukazywać się pisany od 1953 r. Dziennik i kolejne utwory:
- w 1960 r. powieść Pornografia ,
- w 1966 r. kolejna powieść Kosmos ,
- w 1966 r. dramat Operetka wydany wraz z trzecim tomem Dziennika .

Po śmierci autora nakładem Instytutu wyszła edycja Dzieł zebranych .

W 1963 r. – dzięki rozgłosowi, jaki przyniosły pisarzowi jego książki – uzyskuje roczne stypendium Fundacji Forda na pobyt w Berlinie Zachodnim. W 1964 r. przenosi się w do Royaumont pod Paryżem, a następnie do Vence, w okolicach Nicei.

We Francji mieszka już do śmierci. Jego stan zdrowia pogarsza się z każdym rokiem. Jeszcze wówczas pisze, choć coraz mniej. Później już tylko dyktuje.

W 1968 r. poślubia kanadyjską romanistkę Marię Ritę Labrosse. W tym samym roku jest także kandydatem do Nagrody Nobla, której jednak nie otrzymał.

Zmarł w Vence 25 lipca 1969 r. na niewydolność płuc. Po śmierci pisarza Rita Gombrowicz dbała o twórczość męża. Opublikowała m.in. dwie dokumentalne książki Gombrowicz w Argentynie (1984) i Gombrowicz w Europie (1988).

Gombrowicz zaistniał wyraźnie w literaturze światowej w latach 60. Jego utwory przekładano wówczas na wiele języków. Inscenizowano je, komentowano i nagradzano. Pisarz udzielał licznych wywiadów. Najsłynniejszy to rozbudowany do rozmiarów całej książki Rozmowy Gombrowicza z Dominikiem de Roux . W rzeczywistości od początku do końca napisał go sam.

W Polsce w latach PRL dostęp do twórczości pisarza był zdecydowanie ograniczony. W latach 80. liczne były natomiast wydania jego utworów w drugim obiegu (wydania podziemne). Oficjalna i ocenzurowana edycja Dzieł została zapoczątkowana w 1986 roku.

W celu uczczenia setnej rocznicy urodzin pisarza, rok 2004 Sejm RP ogłosił Rokiem Witolda Gombrowicza.

Szybki test:

W 1968 r. Gombrowicz poślubił romanistkę - Marię Ritę Labrosse pochodzącą z:
a) Australii
b) Brazylii
c) Kanady
d) USA
Rozwiązanie

W 1963 r. – dzięki rozgłosowi, jaki przyniosły pisarzowi jego książki – uzyskał roczne stypendium Fundacji Forda na pobyt w:
a) Paryżu
b) Nicei
c) Berlinie
d) Vence
Rozwiązanie

Gombrowicz kiedy przeniósł się z rodzicami do Warszawy miał:
a) siedem lat
b) cztery lata
c) osiem lat
d) dwanaście lat
Rozwiązanie

Więcej pytań

Zobacz inne artykuły:

StreszczeniaOpracowanie
„Ferdydurke” – streszczenie szczegółowe
„Ferdydurke” – streszczenie w pigułce
Lekcja polskiego w „Ferdydurke”
Zawiązanie akcji w „Ferdydurke”
„Ferdydurke” – geneza powieści
Główne założenia „Ferdydurke”
Życiorys Witolda Gombrowicza w skrócie
Witold Gombrowicz - biografia
Język „Ferdydurke”
Charakterystyczne cechy języka „Ferdydurke”
Konstrukcja „Ferdydurke”
Miejsce akcji „Ferdydurke”
Narracja „Ferdydurke”
Kompozycja i struktura „Ferdydurke”
„Forma” Gombrowicza
Przynależność gatunkowa „Ferdydurke”
Znaczenie słów „pupa”, „gęba”, „łydka” w „Ferdydurke”
Słowa - klucze w „Ferdydurke”
Czas akcji „Ferdydurke”
Kwestia niedojrzałości w „Ferdydurke”
Pojęcie formy na podstawie „Ferdydurke”
Gombrowiczowska walka z formą, czyli obnażenie prawdy o człowieku
Wielostylowość „Ferdydurke”
Forma produktem relacji międzyludzkich, czy relacje międzyludzkie wynikiem formy?
Relacje międzyludzkie w „Ferdydurke”
Narracja w „Ferdydurke”
Groteska w „Ferdydurke”
Niedojrzałość w „Ferdydurke”
Bolimowo i dworek Hurleckich w „Ferdydurke”
Stancja u Młodziaków w „Ferdydurke”
Szkoła i uczniowie w „Ferdydurke”
Klucz do czytania „Ferdydurke”
Walka Józia z formą
„Ferdydurke” jako powieść nowoczesna
Parodia w „Ferdydurke”
Twórczość Witolda Gombrowicza
Absurd w „Ferdydurke”
O Gombrowiczu powiedzieli
Kalendarium życia i twórczości Witolda Gombrowicza - powieściopisarza, dramaturga i eseisty
Jaki sens ma zakończenie „Ferdydurke”?
Charakterystyka chłopiąt i chłopców w "Ferdydurke"
Najważniejsze cytaty z „Ferdydurke”
Narracja autora – Gombrowicza w „Ferdydurke”
Narracja Józia – głównego bohatera „Ferdydurke”
2004 rok rokiem Gombrowicza
Rozbijanie konwencji gatunkowych w „Ferdydurke”
Gatunki w „Ferdydurke”
Ekranizacje prozy Gombrowicza
Cytaty z Gombrowicza
Pojęcie absurdu, parodii i ironii
Pojęcie groteski
Motywy oniryczne w „Ferdydurke”
Bibliografia




Bohaterowie
Józio – charakterystyka bohatera
Profesor Pimko – charakterystyka
Miętus – charakterystyka bohatera
Walek - charakterystyka postaci
Zuta Młodziakówna - charakterystyka
Kopyrda – charakterystyka
Syfon – charakterystyka
Bladaczka – charakterystyka
Hurleccy - charakterystyka
Młodziakowie - charakterystyka



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies