Podczas argentyńskiego etapu twórczości powstały dramat Ślub i powieść Trans-Atlantyk (utwory wydane dopiero w 1953 roku w paryskim Instytucie Literackim).

Pierwszy utwór, napisany zaraz po wojnie, posługiwał się formami teatru Szekspira i Calderona. Został napisany w nowym języku dramatycznym uformowanym na podłożu szekspirowsko-romantycznym. Podejmował krytycznie wątki teatru romantycznego takich autorów jak Zygmunt Krasiński czy Juliusz Słowacki. Gombrowicz w sztuce ukazał nową koncepcję władzy i nowy projekt człowieka.

Z kolei w Trans-Atlantyku dotyka swej najgłębiej skrywanej tajemnicy, a raczej konfliktu wewnętrznego, którym był homoseksualizm.

[ul]Alexandro Russovich – argentyński przyjaciel pisarza twierdził, że Gombrowicz był zakamuflowanym, bojącym się swej prawdziwej orientacji biseksualistą.[/ul]

To właśnie ta orientacja jest głównym tematem głośnej, satyrycznej powieści, stylizowanej na staropolską gawędę. Autor zestawia na zasadzie kontrastu wizję człowieka służącego tradycyjnym wartościom oraz jednostkę „realizującą siebie” niebędącą niewolnikiem konwenansów. Przedstawicielem nowego, wyzwolonego modelu człowieczeństwa jest ekscentryczny milioner Gonzago (homoseksualista). Gombrowicz rozprawia się w powieści bezlitośnie ze stereotypami patriotycznymi, czym powoduje kolejną falę krytyki.

Podczas pobytu w Argentynie powstała również Pornografia, wydana także w paryskim Instytucie Literackim w 1960 roku. W powieści pisarz pokazał Polskę z czasów wojny, kraj okupowany przez nazistów, w którym przejawy kultury są uśpione. W człowieku umiera wiara w Boga i odwieczny ład, a jedynym pragnieniem jest realizacja erotycznych (homoseksualnych) fascynacji.

Kolejną powieścią pisarza był opublikowany w 1965 roku w Paryżu Kosmos – najbardziej złożone i wieloznaczne dzieło. Nawiązuje do gatunku powieści detektywistycznej. Gombrowicz sportretował tam człowieka poszukującego sensu świata, próbującego złożyć go z rozmaitych faktów.

Ostatnią sztuką teatralną autora, nad którą pracował wiele lat, jest groteskowo-parodystyczna Operetka, wydana w Paryżu w 1966 roku. W Polsce dopiero dziewięć lat później. Gombrowicz wykorzystał przestarzałą już operetkową formę libretta. Przedstawił w karykaturalnej formie przemiany świata w XX wieku. Opisał etapy odejścia od ancien regime`u do totalitaryzmów, które zawładnęły krajami i umysłami milionów.

Ciekawostką jest, że Witoldowi Gombrowiczowi do skonstruowania głównego bohatera posłużyła postać J.P. Sartre`a. Operetka jest jednocześnie pochwałą młodości, przez którą człowiek może się odrodzić.

Wielu badaczy za najwybitniejsze i kluczowe „dzieło życia” Gombrowicza uznaje jego emigracyjny Dziennik, publikowany w częściach w paryskiej Kulturze, w latach 1953-1969.

Tematyka dzieła jest bardzo bogata i zróżnicowana. Jest zapisem trywialnych i anegdotycznych relacji z życia autora. Ukazuje rozważania filozoficzne podane w eseistycznej formie, inteligentne polemiki z marksizmem, egzystencjalizmem, katolicyzmem. Zawiera humorystyczne uwagi na temat własnej osoby, twórczości literackiej. Przedstawia też poglądów polityczne autora, dotyczące kultury narodowej, religii, konfrontacji świata tradycji ze współczesnością. Przede wszystkim jednak Dzienniki to, jak pisze Farent: „autoportret nietuzinkowego artysty”.

Gombrowicz nigdy nie poparł przemian, jakie zaszły w powojennej Polsce. Właśnie w Dzienniku pojawiło się słynne zdanie: „jestem okropnie przeciw Polsce zbuntowany”.

Bibliografia książkowych wydań Dzienników:

· Dziennik 1953-1956, Paryż: Instytut Literacki 1957
· Dziennik 1957-1961, Paryż: Instytut Literacki 1962
· Dziennik 1961-1966, Paryż: Instytut Literacki 1966

Inne ważniejsze wydania dzieł autora:

· Wspomnienia polskie. Wędrówki po Argentynie, w: Dzieła zebrane, tom 11, Paryż: Instytut Literacki 1977
· Wiersz do Izy i Malwiny 1977
· Dzieła zebrane, t. 1-11, Paryż: Instytut Literacki 1969-1977
· Dzieła, t. 1-15, 1986-1997

Rok 2004 z okazji setnej rocznicy urodzin pisarza został oficjalnie ogłoszony

Zobacz inne artykuły:

Streszczenia	Opracowanie
„Ferdydurke” – streszczenie szczegółowe „Ferdydurke” – streszczenie w pigułce Lekcja polskiego w „Ferdydurke” Zawiązanie akcji w „Ferdydurke”	„Ferdydurke” – geneza powieści Główne założenia „Ferdydurke” Życiorys Witolda Gombrowicza w skrócie Witold Gombrowicz - biografia Miejsce akcji „Ferdydurke” Narracja „Ferdydurke” „Forma” Gombrowicza Kompozycja i struktura „Ferdydurke” Język „Ferdydurke” Charakterystyczne cechy języka „Ferdydurke” Konstrukcja „Ferdydurke” Wielostylowość „Ferdydurke” Przynależność gatunkowa „Ferdydurke” Znaczenie słów „pupa”, „gęba”, „łydka” w „Ferdydurke” Czas akcji „Ferdydurke” Słowa - klucze w „Ferdydurke” Kwestia niedojrzałości w „Ferdydurke” Pojęcie formy na podstawie „Ferdydurke” Gombrowiczowska walka z formą, czyli obnażenie prawdy o człowieku Narracja w „Ferdydurke” Groteska w „Ferdydurke” Relacje międzyludzkie w „Ferdydurke” Forma produktem relacji międzyludzkich, czy relacje międzyludzkie wynikiem formy? „Ferdydurke” jako powieść nowoczesna Parodia w „Ferdydurke” Absurd w „Ferdydurke” Twórczość Witolda Gombrowicza O Gombrowiczu powiedzieli Kalendarium życia i twórczości Witolda Gombrowicza - powieściopisarza, dramaturga i eseisty Jaki sens ma zakończenie „Ferdydurke”? Niedojrzałość w „Ferdydurke” Bolimowo i dworek Hurleckich w „Ferdydurke” Stancja u Młodziaków w „Ferdydurke” Szkoła i uczniowie w „Ferdydurke” Klucz do czytania „Ferdydurke” Walka Józia z formą Charakterystyka chłopiąt i chłopców w "Ferdydurke" Narracja Józia – głównego bohatera „Ferdydurke” 2004 rok rokiem Gombrowicza Najważniejsze cytaty z „Ferdydurke” Narracja autora – Gombrowicza w „Ferdydurke” Pojęcie absurdu, parodii i ironii Pojęcie groteski Rozbijanie konwencji gatunkowych w „Ferdydurke” Gatunki w „Ferdydurke” Ekranizacje prozy Gombrowicza Cytaty z Gombrowicza Motywy oniryczne w „Ferdydurke” Bibliografia
Bohaterowie
Józio – charakterystyka bohatera Profesor Pimko – charakterystyka Miętus – charakterystyka bohatera Zuta Młodziakówna - charakterystyka Kopyrda – charakterystyka Syfon – charakterystyka Bladaczka – charakterystyka Walek - charakterystyka postaci Młodziakowie - charakterystyka Hurleccy - charakterystyka

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies