Służył u państwa od miesiąca. Przedtem opiekował się końmi. Miętus kazał mu przynieść ciepłej wody. „Gdy wyszedł, Miętusowi łzy zakręciły się w oczach. Płakał jak bóbr. Krople ściekały po twarzy umęczonej. - Słyszałeś? Słyszałeś? Walek! Nazwiska nawet nie ma! Jak to wszystko nadaje się do niego! Widziałeś jego gębę? Gęba bez miny, gęba zwykła! Józio, jeżeli on się ze mną nie po... brata, nie wiem, co zrobię! [...] On pewnie wcale się nie myje. A nie jest brudny. Józio, czyś zauważył, nie myje się, a nie jest brudny”.

Gdy lokajczyk wrócił Miętus zapytał go o wiek, lecz ten nie potrafił odpowiedzieć. Czytać i pisać także nie potrafił. Jego jedyną rodziną była siostra pracująca „przy krowach”. Gdy Miętus poprosił, by Walek zawiązał mu buciki, Józio wykorzystał okazję i zapytał lokaja, czy dziedzic go bije. Chłopcy otrzymali twierdzącą odpowiedź.

Wówczas główny bohater uderzył go w lewy policzek. Krzyknął: „Won!”, co spotkało się z głośnym protestem zachwyconego prostotą Walka Miętalskiego. „— Co najlepszego zrobiłeś! (...) Ja chciałem mu podać rękę! Chciałem wziąć ręką za rękę! Wtedy i gęby nasze byłyby równe, i wszystko. Lecz tyś ręką uderzył go w gębę! A ja nogę wystawiłem jego rękom! Bucik mi rozsznurowywał — biadał — bucik! Dlaczego to zrobiłeś?!”.

Rozległo się pukanie do drzwi, w których po chwili stanął kuzyn Zygmunt. Gdy Józio powiedział mu, co zrobił Walkowi, został pochwalony. Miętus, który nie mógł znieść takiego postępowania – wyszedł.

Zygmunt opowiedział bohaterowi, jak cała rodzina biła po „gębach” ludzi różnej profesji: kontrolerów, portierów, fryzjerów, bileterów. Pożegnał się w końcu. Dochodziła już dwunasta. Drugi lokator wrócił do pokoju o pierwszej w nocy. Powiedział, że „pobratał” się z parobkiem. Lokajczyk „dał mu w gębę”.

Opowiedział Józiowi, że odnalazł parobka w kredensie. Czyścił buciki. Gdy poprosił, by uderzył go w twarz, wystraszony Walek nie chciał tego uczynić. W końcu jednak wymierzył cios, ponieważ Miętus nie ustępował. „Daj, psiakrew, kiedy ci karzą!. Co jest, do cholery ciężkiej!”. Lokajczyk kilkakrotnie uderzył panicza, a potem nim „pomiatał”.

Tak zastała ich dziewka kuchenna – Marcyśka – i bardzo się zdziwiła niecodziennym widokiem. We trójkę zaczęli wyśmiewać pański dom. Mówili: „Państwo bardzo som pażerne i łakome – do góry brzuchem leżom i choroby majom od tego [...]Państwo to tak se chodzom i poglondajom. Pon Zygmunt to ta na mnie poglonda, ino, że mu nie honor — to raz mnie zacypioł, ale gdzieta! [...] ma tam jednom starom Józefkę na wsi, -gdowę, i z niom się spotyka w krzakach kole stawu”.

Marcyśka opowiadała, jak Zosia chodziła i podglądała, a dziedziczka bała się nawet krowy. W tym momencie do kuchni wszedł kamerdyner Franciszek. Zwymyślał Marcyśkę i lokajczyka. Wyganał do roboty. Józio był pewny, że kamerdyner doniesie o wszystkim wujostwu.. Bohater myślał: „Pojąłem owej strasznej nocy, leżąc bezsennie na łóżku, tajemnicę dworu wiejskiego, ziemiaństwa i obywatelstwa, [...]ą. Chamstwo było tajemnicą państwa (…)I wuj, ciocia na pewno wiedzieli, co o nich mówią w kredensie — jak widzą ich ślepia chamidłów. Wiedzieli — lecz nie pozwalali tej wiedzy rozpanoszyć się, tłumili, dusili, spychali ją do piwnic mózgu”.

Rozdział XIV – HULAJGĘBA I NOWE PRZYŁAPANIE

Następnego dnia ciotka wiedziała już, co się wydarzyło w kredensie. Powiedziała Józiowi, że jego kolega zbratał się ze służbą. Ten udał zdziwionego. Popołudnie upłynęło na wspólnej grze w karty. Po obiedzie wuj oznajmił bohaterowi, że jego kolega „zabiera się” do Walka. Podejrzewał Miętusa o homoseksualizm. Józio odparł, że Miętus bratał się parobkiem, jak chłopiec z chłopcem. Wuj wówczas krzyknął: „Więc jednak zboczeniec!”.

Mimo tłumaczeń, Konstanty nie chciał dalej słuchać. Przywołał parobka, by go uderzyć. Opanował się jednak, krzycząc jedynie: „Won!”. Józio powiedział: „— To nic nie pomoże (…) Przeciwnie, mordobicie tylko powiększy zbratanie. On lubi mordobitych”.

Do pokoju wszedł Franciszek, który zdradził gospodarzowi plotki rozpowszechniane wśród ludzi: „Wielmożny panie, już ludzie gadają! (…)— Gadają na państwa — mówił. — Walek się spodufalił z tem młodem panem, co przyjechał, to tera, za przeproszeniem, gadają na państwa bez nijakiego szacunku. Głównie Walek i dziewuchy z kuchni. Przecie sam słyszałem, jak wczoraj gadały z tem panem do późny nocy, wszystko, a wszystko wygadały”.

Józio martwił się o los Miętusa, który gdzieś zniknął. Zaczęło się poszukiwanie młodzieńca. Bohater, wraz z ciotką i kuzynem poszli na podwórze. Wuj z ogrodnikiem w okolice spichlerza. Wszyscy byli ciekawi, gdzie podział się kolega ich krewnego. Nagle z lasu wyłonił się poszukiwany, w towarzystwie lokajczyka. Byli tak zajęci sobą, że nikogo nie dostrzegali. Chwytali się za ręce, a Miętus wyciągał z kieszeni złotówki i oddawał nowemu koledze.

strona:    1    2    3    4    5    6    7    8    9    10  

Szybki test:

Na początku utworu bohater budzi się w poranek:
a) piątkowy
b) wtorkowy
c) środowy
d) niedzielny
Rozwiązanie

Momsen był:
a) Lunatykiem
b) Analitykiem
c) Syntetykiem
d) Dyfteptykiem
Rozwiązanie

Józio jest początkującym:
a) fotografikiem
b) dziennikarzem
c) malarzem
d) pisarzem
Rozwiązanie

Więcej pytań

Zobacz inne artykuły:

Streszczenia	Opracowanie
„Ferdydurke” – streszczenie szczegółowe „Ferdydurke” – streszczenie w pigułce Lekcja polskiego w „Ferdydurke” Zawiązanie akcji w „Ferdydurke”	„Ferdydurke” – geneza powieści Główne założenia „Ferdydurke” Życiorys Witolda Gombrowicza w skrócie Witold Gombrowicz - biografia Miejsce akcji „Ferdydurke” Narracja „Ferdydurke” „Forma” Gombrowicza Kompozycja i struktura „Ferdydurke” Język „Ferdydurke” Charakterystyczne cechy języka „Ferdydurke” Konstrukcja „Ferdydurke” Wielostylowość „Ferdydurke” Przynależność gatunkowa „Ferdydurke” Znaczenie słów „pupa”, „gęba”, „łydka” w „Ferdydurke” Czas akcji „Ferdydurke” Słowa - klucze w „Ferdydurke” Kwestia niedojrzałości w „Ferdydurke” Pojęcie formy na podstawie „Ferdydurke” Gombrowiczowska walka z formą, czyli obnażenie prawdy o człowieku Narracja w „Ferdydurke” Groteska w „Ferdydurke” Relacje międzyludzkie w „Ferdydurke” Forma produktem relacji międzyludzkich, czy relacje międzyludzkie wynikiem formy? „Ferdydurke” jako powieść nowoczesna Parodia w „Ferdydurke” Absurd w „Ferdydurke” Twórczość Witolda Gombrowicza O Gombrowiczu powiedzieli Kalendarium życia i twórczości Witolda Gombrowicza - powieściopisarza, dramaturga i eseisty Jaki sens ma zakończenie „Ferdydurke”? Niedojrzałość w „Ferdydurke” Bolimowo i dworek Hurleckich w „Ferdydurke” Stancja u Młodziaków w „Ferdydurke” Szkoła i uczniowie w „Ferdydurke” Klucz do czytania „Ferdydurke” Walka Józia z formą Charakterystyka chłopiąt i chłopców w "Ferdydurke" Narracja Józia – głównego bohatera „Ferdydurke” 2004 rok rokiem Gombrowicza Najważniejsze cytaty z „Ferdydurke” Narracja autora – Gombrowicza w „Ferdydurke” Pojęcie absurdu, parodii i ironii Pojęcie groteski Rozbijanie konwencji gatunkowych w „Ferdydurke” Gatunki w „Ferdydurke” Ekranizacje prozy Gombrowicza Cytaty z Gombrowicza Motywy oniryczne w „Ferdydurke” Bibliografia
Bohaterowie
Józio – charakterystyka bohatera Profesor Pimko – charakterystyka Miętus – charakterystyka bohatera Zuta Młodziakówna - charakterystyka Kopyrda – charakterystyka Syfon – charakterystyka Bladaczka – charakterystyka Walek - charakterystyka postaci Młodziakowie - charakterystyka Hurleccy - charakterystyka

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies