Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Nowele Sienkiewicza

Nowela jako gatunek. Wyznaczniki

Autor: Jakub Rudnicki

Najistotniejsza wydaje się być funkcja ekspresywno – impresywna. Celem komunikatu jest oddziaływanie na uczucia adresata: wywołanie wzruszenia, ukazanie stanów psychicznych bohaterów, uwrażliwienie na świat wartości. Forma noweli bardzo temu sprzyja, ponieważ ukazani w utworze ludzie, ich sprawy i świat jawią się w nagłych błyskach, skojarzeniach. To „modeluje” emocje czytelnika. Nie można zapomnieć o funkcji rozrywkowo – autotelicznej (autoteliczny – będący celem samym w sobie). Tej funkcji podporządkowany jest układ zdarzeń, muszą być one ukazane w sposób atrakcyjny, dlatego w noweli pojawiają się zaskakujące zwroty akcji. Wątek fabularny często jest zagadkowy i tajemniczy. Tematyka musi odpowiadać wrażliwości odbiorcy.

Spełnienie wspomnianych funkcji zależy od stopnia rozwoju „użytkownika” noweli, środowiska, które wywiera na niego wpływ, od jego wrażliwości i kompetencji czytelniczych. Dzięki tym czynnikom adresat tekstu nawiązuje kontakt z autorem. Jest to relacja powierzchowna, prymitywna bądź też bardziej głęboka, dojrzała. Czytelnik właściwie wtedy interpretuje komunikat autora, reaguje na zawartą w treści problematykę, dociera do znaczeń odkrywających problemy psychologiczne, egzystencjalne, do ukrytych, metaforycznych sensów.

Często, by „naświetlić”, wyeksponować podjęty temat, pisarze nawiązują do klasycznego schematu nowel (teoria sokoła). W schemacie tym, konstruowanym na wzór małego dramatu, tkwią elementy szczególnie angażujące, absorbujące uwagę czytelnika. Są to na przykład: krótkie i szybkie ukazywanie zdarzeń aż do punktu kulminacyjnego, a ten często wiąże się z kategorią przygody, niekiedy z tajemnicą. Forma noweli w większości wypadków koncentruje się na perypetiach bohatera, ukazując go pomiędzy istotnymi momentami życia. Odsłania wówczas jego przeżycia wewnętrzne, wskazuje na ich dramatyzm. Właśnie z bohaterem (lub bohaterami) utworu ma się utożsamiać czytelnik.




strona:    1    2    3  

Zobacz inne artykuły:

„Bartek Zwycięzca”

Charakterystyka Bartka Słowika „Bartek Zwycięzca” – streszczenie szczegółowe Czas i miejsce akcji „Bartka Zwycięzcy” Problematyka „Bartka Zwycięzcy” Interpretacja tytułu – „Bartek Zwycięzca” Geneza „Bartka Zwycięzcy” Narracja i styl w noweli „Bartek Zwycięzca” Kompozycja „Bartka Zwycięzcy” Charakterystyka pozostałych bohaterów „Bartka Zwycięzcy” Plan wydarzeń „Bartka Zwycięzcy” Motywy literackie w noweli „Bartek Zwycięzca” Najważniejsze cytaty z noweli „Bartek Zwycięzca”

„Janko Muzykant”

Charakterystyka Janka Muzykanta „Janko Muzykant” – streszczenie szczegółowe Czas i miejsce akcji „Janka Muzykanta” Problematyka „Janka Muzykanta” Geneza „Janka Muzykanta” Kompozycja „Janka Muzykanta” Znaczenie tytułu noweli „Janko Muzykant” Narracja i styl w „Janku Muzykancie” Plan wydarzeń „Janka Muzykanta” Motywy literackie w „Janku Muzykancie” Ekranizacja „Janka Muzykanta” Najważniejsze cytaty z „Janka Muzykanta”

„Latarnik”

Charakterystyka Skawińskiego – „Odyseusza – emigranta” „Latarnik” – streszczenie szczegółowe Czas i miejsce akcji „Latarnika” Geneza „Latarnika” Skawiński - dzieje głównego bohatera Problematyka „Latarnika” Wyjaśnienie tytułu noweli „Latarnik” Plan wydarzeń „Latarnika” Konstrukcja i narracja „Latarnika”

„Sachem”

Charakterystyka Sachema „Sachem” – streszczenie szczegółowe Czas i miejsce akcji noweli „Sachem” Wyjaśnienie tytułu „Sachem” Geneza noweli „Sachem” Konstrukcja noweli „Sachem” Pozostali bohaterowie noweli „Sachem” Plan zdarzeń noweli „Sachem” Motywy literackie w „Sachemie” Najważniejsze cytaty noweli „Sachem”

„Szkice węglem”

„Szkice węglem” – streszczenie szczegółowe Czas i miejsce akcji noweli „Szkice węglem” Charakterystyka Wawrzona Rzepy Charakterystyka Marii Rzepowej Charakterystyka Zołzikiewicza Problematyka „Szkiców węglem” Geneza „Szkiców węglem” Narracja i styl w noweli „Szkice węglem” Konstrukcja „Szkiców węglem” Interpretacja tytułu – „Szkice węglem” Pozostali bohaterowie „Szkiców węglem” Motywy literackie w noweli „Szkice węglem” Plan wydarzeń noweli „Szkice węglem” Ekranizacja „Szkiców węglem” Najważniejsze cytaty z noweli „Szkice węglem”

„Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela”

Charakterystyka Michasia „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela” – streszczenie szczegółowe Czas i miejsce akcji „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela” Problematyka „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela” Geneza „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela” Narracja w noweli „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela” Kompozycja i styl noweli „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela” Wyjaśnienie tytułu „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela” Charakterystyka pozostałych bohaterów noweli „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela” Plan wydarzeń noweli „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela” Motywy literackie w noweli „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela” Najważniejsze cytaty z noweli „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela”

Inne

Nowelistyka Henryka Sienkiewicza Henryk Sienkiewicz - biografia Twórczość Sienkiewicza Kalendarium życia Henryka Sienkiewicza O Sienkiewiczu powiedzieli... Sienkiewicz - ciekawostki Bibliografia Nowela jako gatunek. Wyznaczniki

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies