Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Nowele Sienkiewicza

Interpretacja tytułu – „Szkice węglem”

Autor: Ewa Petniak

Pełny tytuł utworu brzmi: „Szkice węglem, czyli epopeja pod tytułem: Co się działo w Baraniej Głowie”.

Szkic jest odmianą gatunku literackiego, formą opowiadania o luźnej i schematycznej konstrukcji, o rozbudowanych partiach dygresyjnych i licznych epizodach. W szkicu istotną rolę spełnia narrator, niekiedy jego opowieść nosi znamiona publicystyki i gatunkowo zbliża się do dziennikarskiego felietonu, może też przypominać tradycyjną gawędę. Szkic był dość powszechnie stosowany w prozie pozytywizmu. Sienkiewicz wykorzystał tę odmianę także w innych nowelach, np. w „Za chlebem” i w „Hani”.

„Szkice węglem” to swoisty obraz ukazujący zbiorowość wiejską oraz relacje panujące w danej społeczności: zależność od samowolnej rady gminy, obojętna postawa dworu na sprawy chłopów. Są to fragmenty, epizody - szkice z życia mieszkańców Baraniej Głowy, niemniej bardzo wyraziste i symboliczne, motywowane faktycznymi sytuacjami i poparte odniesieniami do realiów dziewiętnastowiecznych – realiów pouwłaszczeniowej wsi.

W sztuce szkic oznacza swobodny rysunek, „podkład” pod realizację większego dzieła, później wypełnianego barwami. Szkic jest zazwyczaj czarno – biały, w noweli Sienkiewicza „wykonany” węglem - to ujęcie metaforyczne. Sienkiewiczowskie „Szkice węglem” mają przypominać „pejzaże” wiejskie – realistyczne i bezbarwne, a więc smutne i pesymistyczne. Taka jest też wymowa utworu. Tragedia rodziny Rzepów oraz przygnębiający los „wolnych” – uwłaszczonych chłopów stanowią czarno – białą ilustrację - tło epoki Sienkiewicza.

Podtytuł dzieła wykorzystujący termin epopei wskazuje na element heroikomiczny, ponadto w całości utworu nie brak komizmu, nadającego „Szkicom” zabarwienie ironiczne, groteskowe. To jednocześnie forma karykatury – nie tylko pojedynczych bohaterów, ale całej zbiorowości wiejskiej. Elementy tragizmu i komizmu splatają się ze sobą. Żartobliwe są tytuły poszczególnych rozdziałów, np. „Rozdział piąty, w którym poznajemy ciało prawodawcze Baraniej Głowy i głównych przywódców”. Kpina i humor przenikają cały tok narracji.


Zobacz inne artykuły:

„Bartek Zwycięzca”
„Bartek Zwycięzca” – streszczenie szczegółowe
Charakterystyka Bartka Słowika
Czas i miejsce akcji „Bartka Zwycięzcy”
Interpretacja tytułu – „Bartek Zwycięzca”
Geneza „Bartka Zwycięzcy”
Problematyka „Bartka Zwycięzcy”
Narracja i styl w noweli „Bartek Zwycięzca”
Kompozycja „Bartka Zwycięzcy”
Charakterystyka pozostałych bohaterów „Bartka Zwycięzcy”
Plan wydarzeń „Bartka Zwycięzcy”
Motywy literackie w noweli „Bartek Zwycięzca”
Najważniejsze cytaty z noweli „Bartek Zwycięzca”

„Janko Muzykant”
„Janko Muzykant” – streszczenie szczegółowe
Charakterystyka Janka Muzykanta
Czas i miejsce akcji „Janka Muzykanta”
Problematyka „Janka Muzykanta”
Geneza „Janka Muzykanta”
Znaczenie tytułu noweli „Janko Muzykant”
Kompozycja „Janka Muzykanta”
Narracja i styl w „Janku Muzykancie”
Plan wydarzeń „Janka Muzykanta”
Motywy literackie w „Janku Muzykancie”
Ekranizacja „Janka Muzykanta”
Najważniejsze cytaty z „Janka Muzykanta”

„Latarnik”
„Latarnik” – streszczenie szczegółowe
Charakterystyka Skawińskiego – „Odyseusza – emigranta”
Czas i miejsce akcji „Latarnika”
Geneza „Latarnika”
Skawiński - dzieje głównego bohatera
Wyjaśnienie tytułu noweli „Latarnik”
Problematyka „Latarnika”
Plan wydarzeń „Latarnika”
Konstrukcja i narracja „Latarnika”

„Sachem”
„Sachem” – streszczenie szczegółowe
Charakterystyka Sachema
Czas i miejsce akcji noweli „Sachem”
Wyjaśnienie tytułu „Sachem”
Geneza noweli „Sachem”
Konstrukcja noweli „Sachem”
Pozostali bohaterowie noweli „Sachem”
Plan zdarzeń noweli „Sachem”
Motywy literackie w „Sachemie”
Najważniejsze cytaty noweli „Sachem”

„Szkice węglem”
„Szkice węglem” – streszczenie szczegółowe
Czas i miejsce akcji noweli „Szkice węglem”
Problematyka „Szkiców węglem”
Geneza „Szkiców węglem”
Charakterystyka Wawrzona Rzepy
Charakterystyka Marii Rzepowej
Charakterystyka Zołzikiewicza
Narracja i styl w noweli „Szkice węglem”
Konstrukcja „Szkiców węglem”
Interpretacja tytułu – „Szkice węglem”
Pozostali bohaterowie „Szkiców węglem”
Motywy literackie w noweli „Szkice węglem”
Plan wydarzeń noweli „Szkice węglem”
Ekranizacja „Szkiców węglem”
Najważniejsze cytaty z noweli „Szkice węglem”

„Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela”
„Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela” – streszczenie szczegółowe
Charakterystyka Michasia
Czas i miejsce akcji „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela”
Problematyka „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela”
Geneza „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela”
Narracja w noweli „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela”
Kompozycja i styl noweli „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela”
Wyjaśnienie tytułu „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela”
Charakterystyka pozostałych bohaterów noweli „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela”
Plan wydarzeń noweli „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela”
Motywy literackie w noweli „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela”
Najważniejsze cytaty z noweli „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela”

Inne
Henryk Sienkiewicz - biografia
Nowelistyka Henryka Sienkiewicza
Twórczość Sienkiewicza
Kalendarium życia Henryka Sienkiewicza
O Sienkiewiczu powiedzieli...
Sienkiewicz - ciekawostki
Nowela jako gatunek. Wyznaczniki
Bibliografia



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies