Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Nowele Sienkiewicza

Charakterystyka Sachema

Autor: Ewa Petniak

Czołową postacią noweli Henryka Sienkiewicza „Sachem” jest młody Indianin o imieniu Czerwony Sęp. W dzieciństwie jako jedyny ocalał z masowej rzezi, której dokonali niemieccy koloniści, napadając na indiańską osadę – Chiavattę. Przygarnął go wówczas właściciel cyrku – Hon. M. Dean. Czerwony Sęp miał wtedy dziesięć lat. Był synem zabitego sachema – wodza plemienia Czarnych Wężów „i następcą jego godności.”

Gdy po piętnastu latach przybył wraz z trupą Hona M. Deana do Antylopy – dawnej Chiavatty musiał liczyć około dwudziestu pięciu lat. Właściciel cyrku – Hon. M. Dean. poznał historię Chiavatty, siedząc w kawiarni „Pod Złotym Słońcem”. Zrozumiał wówczas, że wychowujący się u jego boku młody Indianin – „ostatni z pokolenia” Czarnych Wężów będzie „popisywał się na grobach ojców”. Postanowił wykorzystać tę informację i odpowiednio przygotować pokaz.

Występ Sachema poprzedziły akrobacje pięknej Liny, następnie na arenie pojawił się Wódz. Ubrany w strój wojowniczych Indian prezentował się wspaniale: „Płaszcz z białych gronostajów – oznaka wodza – pokrywa jego wyniosłą postać i tak dziką, że przypomina źle oswojonego jaguara. Twarz ma jakby wykutą z miedzi, podobną do głowy orła, a w tej twarzy świecą zimnym blaskiem oczy prawdziwie indyjskie, spokojne, niby obojętne, a złowrogie. (...) Na głowie jego chwieją się pióra, za pasem ma topór i nóż do skalpowania, w ręku tylko zamiast łuku, trzyma długi drąg, który służy do chwytania równowagi podczas chodzenie po drucie.”

Na powitanie wzniósł wojenny okrzyk: „Herr Gott” („Panie Boże”). „Ci, którzy wycinali Chiavattę, pamiętają dobrze to straszne wycie – i co dziwniejsza, ci, którzy przed piętnastu laty nie ulękli się tysiąca tak wyjących wojowników, pocą się teraz przed jednym.” W serca zgromadzonych wsączył się niepokój. Po chwili Wódz zaintonował pieśń o zniszczeniu Chiavatty. „Szczególna rzecz! Wódz śpiewa po niemiecku. Ale łatwo to zrozumieć. Pewno zapomniał języka Czarnych Wężów. Zresztą nikt na to nie zważa. Wszyscy słuchają pieśni, która wzmaga się i potężnieje. Jest to pół śpiew, pół jakieś wołanie niezmiernie żałobne, dzikie i chrapliwe, pełne drapieżnych akcentów.”
Sachem słowami pieśni opowiedział historię Chaivatty oraz dzieje swojego plemienia. Widzowie oniemieli, zwłaszcza w momencie, gdy śpiewał o zemście. Wokół rozległy się zaniepokojone kobiece głosy. Niepokój przerodził się w strach. Nagle „artysta” zniknął, po chwili znów wyszedł na arenę. „Oto wychodzi, wychodzi znowu, zziajany, zmęczony, straszny. W ręku niesie blaszaną miskę i, wyciągając ją ku widzom, mówi błagalnym głosem: „Was geffalig fur den letzten der Schwarzen Schlangen!... – „Co łaska dla ostatniego z Czarnych Wężów!...” W niczym nie przypominał już walecznego Indianina. Jego wygląd i głos nie wzbudzały przerażenia. Publiczność odetchnęła z ulgą. Sachem wzbudzał litość, a „miłosierni” mieszkańcy Antylopy znaleźli wreszcie pretekst, by zniewolonemu i upokorzonemu mężczyźnie okazać „wielkoduszność’.

W postaci tytułowego Sachema Sienkiewicz ukrył wszelkie niepokoje dotyczące losu Polaków żyjących w czasach zaborów. Wtedy to usiłowano zniszczyć tradycję i kulturę polską. Polacy mieli stać się częścią innych narodów, porozumiewać się w obcym języku, zapominając o własnym. Pisarz wyobraził przypuszczalne konsekwencje wynarodowienia – jeżeli uciskany naród pozwoli sobą „manipulować”, to niebawem zapomni o swojej przeszłości, kulturze, historii. Podobnie jak Czerwony Sęp zapomniał o swoim pochodzeniu, nie pamiętał języka przodków, a ich kulturę „sprzedawał” w tandetnym cyrku. Stał się przeciętnym filistrem szukającym banalnej rozrywki, hołdującym zasadzie „pełnego żołądka”. Sienkiewicz potępił taką postawę.

Zobacz inne artykuły:

„Bartek Zwycięzca”
„Bartek Zwycięzca” – streszczenie szczegółowe
Charakterystyka Bartka Słowika
Czas i miejsce akcji „Bartka Zwycięzcy”
Geneza „Bartka Zwycięzcy”
Problematyka „Bartka Zwycięzcy”
Interpretacja tytułu – „Bartek Zwycięzca”
Narracja i styl w noweli „Bartek Zwycięzca”
Kompozycja „Bartka Zwycięzcy”
Charakterystyka pozostałych bohaterów „Bartka Zwycięzcy”
Plan wydarzeń „Bartka Zwycięzcy”
Motywy literackie w noweli „Bartek Zwycięzca”
Najważniejsze cytaty z noweli „Bartek Zwycięzca”

„Janko Muzykant”
„Janko Muzykant” – streszczenie szczegółowe
Charakterystyka Janka Muzykanta
Czas i miejsce akcji „Janka Muzykanta”
Geneza „Janka Muzykanta”
Problematyka „Janka Muzykanta”
Kompozycja „Janka Muzykanta”
Znaczenie tytułu noweli „Janko Muzykant”
Narracja i styl w „Janku Muzykancie”
Plan wydarzeń „Janka Muzykanta”
Motywy literackie w „Janku Muzykancie”
Ekranizacja „Janka Muzykanta”
Najważniejsze cytaty z „Janka Muzykanta”

„Latarnik”
„Latarnik” – streszczenie szczegółowe
Charakterystyka Skawińskiego – „Odyseusza – emigranta”
Geneza „Latarnika”
Czas i miejsce akcji „Latarnika”
Skawiński - dzieje głównego bohatera
Problematyka „Latarnika”
Wyjaśnienie tytułu noweli „Latarnik”
Plan wydarzeń „Latarnika”
Konstrukcja i narracja „Latarnika”

„Sachem”
„Sachem” – streszczenie szczegółowe
Charakterystyka Sachema
Czas i miejsce akcji noweli „Sachem”
Geneza noweli „Sachem”
Wyjaśnienie tytułu „Sachem”
Konstrukcja noweli „Sachem”
Pozostali bohaterowie noweli „Sachem”
Plan zdarzeń noweli „Sachem”
Motywy literackie w „Sachemie”
Najważniejsze cytaty noweli „Sachem”

„Szkice węglem”
„Szkice węglem” – streszczenie szczegółowe
Czas i miejsce akcji noweli „Szkice węglem”
Geneza „Szkiców węglem”
Charakterystyka Wawrzona Rzepy
Charakterystyka Marii Rzepowej
Charakterystyka Zołzikiewicza
Problematyka „Szkiców węglem”
Narracja i styl w noweli „Szkice węglem”
Konstrukcja „Szkiców węglem”
Interpretacja tytułu – „Szkice węglem”
Pozostali bohaterowie „Szkiców węglem”
Motywy literackie w noweli „Szkice węglem”
Plan wydarzeń noweli „Szkice węglem”
Ekranizacja „Szkiców węglem”
Najważniejsze cytaty z noweli „Szkice węglem”

„Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela”
„Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela” – streszczenie szczegółowe
Charakterystyka Michasia
Czas i miejsce akcji „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela”
Geneza „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela”
Problematyka „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela”
Narracja w noweli „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela”
Kompozycja i styl noweli „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela”
Wyjaśnienie tytułu „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela”
Charakterystyka pozostałych bohaterów noweli „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela”
Plan wydarzeń noweli „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela”
Motywy literackie w noweli „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela”
Najważniejsze cytaty z noweli „Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela”

Inne
Henryk Sienkiewicz - biografia
Nowelistyka Henryka Sienkiewicza
Twórczość Sienkiewicza
Kalendarium życia Henryka Sienkiewicza
O Sienkiewiczu powiedzieli...
Sienkiewicz - ciekawostki
Nowela jako gatunek. Wyznaczniki
Bibliografia



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies