Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Nowele Sienkiewicza
Nowela Sienkiewicza ma wymowę patriotyczną. Pisarz przedstawił w niej dzieje polskiego żołnierza – emigranta, tułacza, nazwiskiem Skawiński. Bohater po upadku powstania listopadowego, w którym brał udział: „Ten krzyż dostałem w roku trzydziestym (...)” musiał emigrować z kraju, by na innych kontynentach walczyć o wolność: „Oto bił się w czterech częściach świata (...)”. Po powstaniu listopadowym nastąpił czas masowych wyjazdów z Polski, tak zwana Wielka Emigracja. Jej przyczyn należy dopatrywać się w późniejszych represjach stosowanych wobec Polaków (problem rusyfikacji), w tym żołnierzy, powstańców, inteligencji. Na obcych ziemiach (we Francji, Wielkiej Brytanii, Szwajcarii) tworzono ośrodki państwowości polskiej, w których mogło rozwijać się życie polityczne i kulturalne.
Dzieje głównego bohatera są jedynie szkicem losów wszystkich emigrantów oraz żołnierzy, którym przyszło walczyć pod obcą banderą , ale w obronie wspólnego celu – wolności. W postaci Skawińskiego twórca zaakcentował jego ogromną miłość do ojczyzny, poczucie wspólnoty z krajem. Starzec, bijąc się w różnych stronach świata, wspominał rodzinne strony, tęsknił. Owa fala tęsknoty uderzyła w staruszka w chwili, gdy wziął do ręki polską książkę. Fragment „Pana Tadeusza” przypomniał mu o więzi z odległą w czasie i przestrzeni ojczyzną. Upadł na ziemię i płakał. Rozpacz wzbierała w jego piersi, szlochał: „Oto czterdzieści lat dobiegało, jak nie widział kraju, i Bóg wie ile, jak nie słyszał mowy rodzinnej, a tu tymczasem ta mowa przyszła sama do niego – przepłynęła ocean i znalazła go samotnika, na drugiej półkuli, taka kochana, taka droga, taka śliczna! We łkaniu, jakie nim wstrząsało, nie było bólu, ale tylko nagle rozbudzona niezmierna miłość, przy której wszystko jest niczym...”
Rozbudzone wspomnienia z młodości, przyćmiły świadomość bohatera. Zapomniał o obowiązku zapalenia latarni. Pogrążył się w myślach, zadumie. Gdy potem opuszczał Aspinwall, dzierżył w ręku pamiętną epopeję, „by i ona mu nie zginęła...”, tak, jak kiedyś utracił ojczyznę: „Otwierały się przed nim nowe drogi tułactwa, wiatr porywał znowu ten liść, by nim rzucać po lądach i morzach, by się nad nim znęcać do woli (...). Na nowe zaś drogi życia miał także na piersiach swoją książkę, którą od czasu do czasu przyciskał ręką, jakby w obawie, by mu i ona nie zginęła...”
Ostatnie słowa aluzyjnie nawiązują do „Mazurka Dąbrowskiego”. Sienkiewiczowi chodziło o podkreślenie koncepcji patriotyzmu opartego na tradycji narodowej. Owa tradycja miała determinować przetrwanie narodowe, zwłaszcza w trudnych warunkach zaborów, ponadto na nowo wzniecała nadzieję. Problematyka „Latarnika”
Autor: Ewa PetniakNowela Sienkiewicza ma wymowę patriotyczną. Pisarz przedstawił w niej dzieje polskiego żołnierza – emigranta, tułacza, nazwiskiem Skawiński. Bohater po upadku powstania listopadowego, w którym brał udział: „Ten krzyż dostałem w roku trzydziestym (...)” musiał emigrować z kraju, by na innych kontynentach walczyć o wolność: „Oto bił się w czterech częściach świata (...)”. Po powstaniu listopadowym nastąpił czas masowych wyjazdów z Polski, tak zwana Wielka Emigracja. Jej przyczyn należy dopatrywać się w późniejszych represjach stosowanych wobec Polaków (problem rusyfikacji), w tym żołnierzy, powstańców, inteligencji. Na obcych ziemiach (we Francji, Wielkiej Brytanii, Szwajcarii) tworzono ośrodki państwowości polskiej, w których mogło rozwijać się życie polityczne i kulturalne.
Dzieje głównego bohatera są jedynie szkicem losów wszystkich emigrantów oraz żołnierzy, którym przyszło walczyć pod obcą banderą , ale w obronie wspólnego celu – wolności. W postaci Skawińskiego twórca zaakcentował jego ogromną miłość do ojczyzny, poczucie wspólnoty z krajem. Starzec, bijąc się w różnych stronach świata, wspominał rodzinne strony, tęsknił. Owa fala tęsknoty uderzyła w staruszka w chwili, gdy wziął do ręki polską książkę. Fragment „Pana Tadeusza” przypomniał mu o więzi z odległą w czasie i przestrzeni ojczyzną. Upadł na ziemię i płakał. Rozpacz wzbierała w jego piersi, szlochał: „Oto czterdzieści lat dobiegało, jak nie widział kraju, i Bóg wie ile, jak nie słyszał mowy rodzinnej, a tu tymczasem ta mowa przyszła sama do niego – przepłynęła ocean i znalazła go samotnika, na drugiej półkuli, taka kochana, taka droga, taka śliczna! We łkaniu, jakie nim wstrząsało, nie było bólu, ale tylko nagle rozbudzona niezmierna miłość, przy której wszystko jest niczym...”
Rozbudzone wspomnienia z młodości, przyćmiły świadomość bohatera. Zapomniał o obowiązku zapalenia latarni. Pogrążył się w myślach, zadumie. Gdy potem opuszczał Aspinwall, dzierżył w ręku pamiętną epopeję, „by i ona mu nie zginęła...”, tak, jak kiedyś utracił ojczyznę: „Otwierały się przed nim nowe drogi tułactwa, wiatr porywał znowu ten liść, by nim rzucać po lądach i morzach, by się nad nim znęcać do woli (...). Na nowe zaś drogi życia miał także na piersiach swoją książkę, którą od czasu do czasu przyciskał ręką, jakby w obawie, by mu i ona nie zginęła...”
Juliusz Kleiner – historyk literatury, przypominając najważniejszą scenę „Latarnika” – moment czytania przez Skawińskiego utworu Mickiewicza, pisał: „Arcydzieło kompozycji Sienkiewiczowskiej, scena główna
strona: 1 2 3
Szybki test:
Ostatnie słowa noweli „Latarnik” aluzyjnie nawiązują do:a) „Mazurka Dąbrowskiego”
b) „Potopu”
c) „Pana Tadeusza”
d) „Kordiana”
Rozwiązanie
„Latarnik” nie jest opowieścią o:
a) powrocie po wieloletniej tułaczce do ojczyzny
b) ludzkim losie
c) poszukiwaniu prywatnego życiowego portu
d) zachowaniu świadomości i tożsamości narodowej, niezależnie od miejsca i czasu
Rozwiązanie
Nowelę „Latarnik” możemy zaliczyć do nowel:
a) pedagogicznych
b) psychologicznych
c) socjologicznych
d) filozoficznych
Rozwiązanie
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies