Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Pan Tadeusz

Opisy przyrody w „Panu Tadeuszu”

Autor: Jakub Rudnicki

Opisy przyrody w „Panu Tadeuszu”, obok scen pokazujących życie szlachty, decydują o wyjątkowości utworu. Mickiewicz, niczym malarz, potrafił oddać piękno ojczystej przyrody. Opisywał litewskie krajobrazy dobrze znane mu z dzieciństwa i lat młodości. Docenił ją szczególnie przebywając na emigracji.

Odczucie piękna litewskiej przyrody i jej opisy mają swoje źródło w tęsknocie za ojczyzną. Pisząc epopeję, wieszcz przebywał na emigracji. Przyroda w poemacie występuje w najrozmaitszych przejawach i odcieniach. Autor ukazuje liczne kształty i barwy natury, opisując je realistycznie. W „Panu Tadeuszu” odnajdziemy obrazy łanów zbóż, lasów i stawów, wschodu i zachodu słońca, mglistego poranka, burzy letniej, pogodnej nocy z rozgwieżdżonym niebem, świątecznego dnia wiosennego. Wszystkie one świadczą o niedoścignionym malarstwie poetyckim Mickiewicza.

W opisach przyrody zachowana została wierność zjawisk. Oddanie wrażeń optycznych i akustycznych sprawiają, że czytając utwór mamy wrażenie rzeczywistości. Widzimy jesienną grę obłoków, „codzienne białe chmurki”, krajobraz leśny „poczciwej brzeziny”. Czujemy woń kwiatów i skoszonych łąk. W opisach przyrody w „Panu Tadeuszu” odnajdujemy nie tylko barwę i kształt, ale zapach i melodię, woń i muzykę ojczystego krajobrazu.

Poeta niesłychany urok piękna przyrody osiąga nie siląc się na przedstawianie wyjątkowych przedmiotów czy niezwykłych okazów w przyrodzie. Poezję natury wydobywa ze zwykłych zjawisk, obok których często przechodzimy obojętnie. Geniusz poety polega na tym, że z codziennych obrazów, które otaczają każdego człowieka potrafił wydobyć głębię. Bogactwo prawdziwego i istotnego piękna możemy między innymi odnaleźć w opisie zachodu słońca:
„Słońce ostatnich kresów nieba dochodziło,
Mniej silnie, ale szerzej niż we dnie świeciło,
Całe zaczerwienione, jak zdrowe oblicze
Gospodarza, gdy prace skończywszy rolnicze
Na spoczynek powraca. Już krąg promienisty
Spuszcza się na wierzch boru i już pomrok mglisty,
Napełniając wierzchołki i gałęzie drzewa,
Cały las wiąże w jedno i jakoby zlewa;
I bór czernił się na kształt ogromnego gmachu,
Słońce nad nim czerwone jak pożar na dachu.
Wtem zapadło do głębi; jeszcze przez konary
Błysnęło, jako świeca przez okiennic szpary,
I zgasło.”

Główne wątki w „Panu Tadeuszu” często przeplatane są ukazaniem coraz to innych i coraz piękniejszych widoków. Obrazy sił natury pojawiają się, jak w kalejdoskopie. Z widokami wiążą się wrażenia akustyczne. Najdobitniej oddaje to fragment przedstawiający koncert żab:

„Na finał szmerów muszych i ptaszęcej wrzawy,
Odezwały się chorem podwójnym dwa stawy,
Jako zaklęte w górach kaukaskich jeziora,
Milczące przez dzień cały, grające z wieczora.
Jeden staw, co toń jasną i brzeg miał piaszczysty,
Modrą piersią jęk wydał cichy, uroczysty;
Drugi staw, z dnem błotnistym i gardzielem mętnym,
Odpowiedział mu krzykiem żałośnie namiętnym;
W obu stawach piały żab niezliczone hordy,
Oba chory zgodzone w dwa wielkie akordy.
Ten fortissimo zabrzmiał, tamten nuci z cicha,
Ten zdaje się wyrzekać, tamten tylko wzdycha;
Tak dwa stawy gadały do siebie przez pola,
Jak grające na przemian dwie arfy Eola”

Codzienna i pospolita melodia wieczoru, za sprawą poezji, staje się niezwykłym widowiskiem wzrokowym i słuchowym.

Bez wątpienia można się zgodzić ze słowami znawcy twórczości Mickiewicza Stanisława Pigonia: »Obok wizji dawnego obyczaju jest jeszcze druga wartość w „Panu Tadeuszu”, którą sobie poeta szczególnie upodobał, cenił najwyżej: - strona malarska, krajobraz Polski, odbicie tej piękności ziemi ojczystej, którą poeta w pielgrzymstwie dostrzegł był w „całej ozdobie”«

Po ukończeniu epopei wieszcz wyznał: „co tam najlepsze, to obrazki z natury kreślone naszego kraju i naszych obyczajów domowych”. Rzeczywiście, niezwykłe bogactwo i różnorodność opisów przyrody składają się na mistrzostwo całego poematu.

Zobacz inne artykuły:

Streszczenia	Opracowanie
„Pan Tadeusz” - streszczenie szczegółowe z testem Dzieje Jacka Soplicy Dzieje Jacka Soplicy w punktach	Pan Tadeusz – podstawowe informacje „Pan Tadeusz” - wiadomości wstępne Soplicowo jako centrum polszczyzny Inwokacja w „Panu Tadeuszu” Cechy epopei Soplicowo - arkadyjski obraz szlacheckiego dworku Biografia Adama Mickiewicza Obyczaje i zwyczaje w „Panu Tadeuszu” Okoliczności powstania „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza Środki stylistyczne w inwokacji „Pana Tadeusza” „Pan Tadeusz” jako epopeja narodowa Czas i miejsce akcji „Pana Tadeusza” Plan wydarzeń „Pana Tadeusza” Najważniejsze problemy w „Panu Tadeuszu” Tematyka „Pana Tadeusza” Kompozycja i styl „Pana Tadeusza” Opis zajazdu w „Panu Tadeuszu” Jacek Soplica – bohater romantyczny Spór Horeszków z Soplicami o zamek Spór Asesora z Rejentem Zwyczaje szlacheckie w domu Sędziego Opis Soplicowa Gatunki literackie w „Panu Tadeuszu” Środki stylistyczne w opisie koncertu Jankiela Plan wydarzeń koncertu Jankiela Wydarzenia historyczne w koncercie Jankiela („Pan Tadeusz”) Interpretacja koncertu Jankiela Opis zaścianka w Dobrzyniu Porównanie opowieści Gerwazego (Księga II) ze spowiedzią Jacka Soplicy (Księga X) Opis zamku Horeszków w „Panu Tadeuszu” Kogo przedstawiają portrety na ścianach Soplicowa? Poetyka „Pana Tadeusza” Szlachta w „Panu Tadeuszu” Adama Mickiewicza Opis polowania na niedźwiedzia w „Panu Tadeuszu” Opisy przyrody w „Panu Tadeuszu” Środki stylistyczne w opisie sadu w „Panu Tadeuszu” Opis sadu w „Panu Tadeuszu” Opis serwisu obiadowego w „Panu Tadeuszu” Jak doszło do zajazdu na Soplicowo? Narrator w „Panu Tadeuszu” – jego rola i miejsce Opis grzybobrania w „Panu Tadeuszu” Prawda historyczna a fikcja literacka w „Panu Tadeuszu” Pierwsze spotkanie Tadeusza i Zosi Kogo zabił Jacek Soplica? Epilog „Pana Tadeusza”- interpretacja Pojęcie „zajazd” w „Panu Tadeuszu” Dyplomatyka i łowy – pytania i odpowiedzi Intertekstekstualność w „Panu Tadeuszu” Romans Telimeny i Tadeusza Spotkanie Tadeusza i Telimeny w „Świątyni dumania” O co spierali się Telimena z Sędzią? Argumenty każdej ze stron Co to jest czarna polewka? Czytanie ze zrozumieniem fragmentu książki Aliny Witkowskiej „Mickiewicz, słowo i czyn” - odpowiedzi Plan koncertu Wojskiego Bibliografia
Bohaterowie
Hrabia – charakterystyka Spowiedź Jacka Soplicy Kim był Jacek Soplica? Stolnik Horeszko – charakterystyka Jacek Soplica/ksiądz Robak – charakterystyka postaci Zosia - charakterystyka Telimena - charakterystyka Sędzia Soplica - charakterystyka Tadeusz Soplica - charakterystyka Pozostali bohaterowie „Pana Tadeusza”

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies