Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Pan Tadeusz
Pan Tadeusz to swoista panorama społeczno – historyczna. Mickiewicz przedstawia w drobiazgowy sposób obraz szlachty w dawnej Polsce, utrwalając znaczenie szlacheckiej przeszłości. Uczynił z tej warstwy bohatera zbiorowego, lecz nie zatarł indywidualizmu każdej postaci, rysując na kartach dzieła mocno nakreślone portrety psychologiczne.
Ma tu miejsce swoista idealizacja szlachty. Trwa ona w poczuciu patriotyzmu i jest ostoją dawnej tradycji oraz świadectwem świetności minionych czasów. Świat szlachty to świat spokoju, ładu i harmonii. Wszystkie postacie nacechowane są charakterystycznymi dla Polaków wadami i zaletami. Autor przedstawia i niejako opiewa zalety szlachty, natomiast jej wady traktuje w sposób humorystyczny, z dystansem. Wiara we wrodzone poczucie etyki, jakim kieruje się szlachta, wynika z jej dobroduszności i siły wspólnoty. Tylko czasem ów ład zostaje zachwiany przez konflikty i zwady, będące wynikiem pobudliwego charakteru. Wszystko jednak kończy się dobrze, a górę bierze dobrotliwa dusza i gasząca ognisty temperament.
Szlachtę cechuje również ogromny patriotyzm i zdolność do największych poświęceń w walce o ukochaną ojczyznę. Walka w obronie kraju nabiera dużego znaczenia, zwłaszcza w obliczu zagrożenia. Wtedy to cała zbiorowość szlachecka, zapominając o prywatnych interesach, walczy ze wspólnych wrogiem.
Mickiewicz nie pozostaje jednak obojętny na wady tego stanu. Indywidualizm i popędliwy charakter są jedną z przyczyn upadku planowanego na Litwie powstania. We wszystkie nieomalże wady stanu szlacheckiego została wyposażona szlachta zaściankowa, ze swoim awanturniczym trybem życia, pijaństwem i warcholstwem. To właśnie, tak powszechna dawniej wśród szlachty, „prywata” jest przyczyną zmiany haseł powstania narodowego w prywatne wyrównanie rachunków i zajazd na Soplicowo.
Szlachta w Panu Tadeuszu pozostaje bohaterem, który ma odegrać najważniejszą rolę w odzyskaniu niepodległości. To wśród szlachty ciągle obecna jest wiara w lepsze jutro i odrodzenie całego narodu, nie tylko na płaszczyźnie narodowego patriotyzmu, ale także na płaszczyźnie duchowej. Autor widzi możliwość odrodzenia państwa jedynie poprzez wspólną i wytrwałą pracę.
W dziele mamy przedstawicieli szlachty średniozamożnej, kontuszowej, która z pietyzmem pielęgnuje rodzimą tradycję i narodowe obyczaje. Szczególnie widoczne jest to w Soplicowie, które jawi się jako miejsce szczęśliwe i centrum polszczyzny. Sędzia nader wszystko ceni narodową tradycję i przestrzeganie staropolskiej zwyczajowości. Jego dom wypełniony jest pamiątkami, świadczącymi o jego oddaniu ojczyźnie. Na ścianach wiszą obrazy, przedstawiające sceny z przełomowych chwil w historii Polski oraz portrety wielkich Polaków: Kościuszki, Rejtana i Jasińskiego. Ze starego zegara wydobywa się melodia Mazurka Dąbrowskiego. Szlachta w „Panu Tadeuszu” Adama Mickiewicza
Autor: Dorota BlednickaPan Tadeusz to swoista panorama społeczno – historyczna. Mickiewicz przedstawia w drobiazgowy sposób obraz szlachty w dawnej Polsce, utrwalając znaczenie szlacheckiej przeszłości. Uczynił z tej warstwy bohatera zbiorowego, lecz nie zatarł indywidualizmu każdej postaci, rysując na kartach dzieła mocno nakreślone portrety psychologiczne.
Ma tu miejsce swoista idealizacja szlachty. Trwa ona w poczuciu patriotyzmu i jest ostoją dawnej tradycji oraz świadectwem świetności minionych czasów. Świat szlachty to świat spokoju, ładu i harmonii. Wszystkie postacie nacechowane są charakterystycznymi dla Polaków wadami i zaletami. Autor przedstawia i niejako opiewa zalety szlachty, natomiast jej wady traktuje w sposób humorystyczny, z dystansem. Wiara we wrodzone poczucie etyki, jakim kieruje się szlachta, wynika z jej dobroduszności i siły wspólnoty. Tylko czasem ów ład zostaje zachwiany przez konflikty i zwady, będące wynikiem pobudliwego charakteru. Wszystko jednak kończy się dobrze, a górę bierze dobrotliwa dusza i gasząca ognisty temperament.
Szlachtę cechuje również ogromny patriotyzm i zdolność do największych poświęceń w walce o ukochaną ojczyznę. Walka w obronie kraju nabiera dużego znaczenia, zwłaszcza w obliczu zagrożenia. Wtedy to cała zbiorowość szlachecka, zapominając o prywatnych interesach, walczy ze wspólnych wrogiem.
Mickiewicz nie pozostaje jednak obojętny na wady tego stanu. Indywidualizm i popędliwy charakter są jedną z przyczyn upadku planowanego na Litwie powstania. We wszystkie nieomalże wady stanu szlacheckiego została wyposażona szlachta zaściankowa, ze swoim awanturniczym trybem życia, pijaństwem i warcholstwem. To właśnie, tak powszechna dawniej wśród szlachty, „prywata” jest przyczyną zmiany haseł powstania narodowego w prywatne wyrównanie rachunków i zajazd na Soplicowo.
Szlachta w Panu Tadeuszu pozostaje bohaterem, który ma odegrać najważniejszą rolę w odzyskaniu niepodległości. To wśród szlachty ciągle obecna jest wiara w lepsze jutro i odrodzenie całego narodu, nie tylko na płaszczyźnie narodowego patriotyzmu, ale także na płaszczyźnie duchowej. Autor widzi możliwość odrodzenia państwa jedynie poprzez wspólną i wytrwałą pracę.
Wszystko to podkreśla polski, patriotyczny charakter dworu i jego mieszkańców. Sam Sędzia wiedzie „żywot człowieka poczciwego”, dobrego gospodarza, żyjącego w zgodzie z naturą. Dla niego tradycja to przede wszystkim wiedza o obyczaju i etykiecie szlacheckiej, która nadal panuje w jego domu. Podobnym strażnikiem dawnej tradycji jest Podkomorzy, stojący w hierarchii szlacheckiej nieco wyżej niż Sędzia, cieszący się poważaniem ogółu szlachty.
Zagorzałym patriotą był również Stolnik. O nim można powiedzieć, że zmieniał słowo w czyn. Był zwolennikiem Sejmu Czteroletniego i Konstytucji. Przygotowywał powstanie na Litwie, za co jego rodzina została pozbawiona majątku i ukarana represjami ze strony władz.
Charakterystyczna w utworze jest szlachta zaściankowa, mieszkająca w Dobrzynie. Dawniej bogaci i zamożni szlachcice, z biegiem lat stracili swój majątek i zubożeli. Osiedli na Litwie około czterysta lat temu, przybywając z Mazowsza. Są bardzo przywiązani do swojej polskości, która odróżnia ich od szlachty litewskiej. Muszą jednak pracować na roli i utrzymywać swój majątek, często przypominając zaciężnego chłopa. Od chłopów odróżnia ich posiadanie herbu, który ma dla nich wartość najwyższą i jest świadectwem ich pochodzenia. Są uosobieniem polskości, patriotyzmu i świadomości narodowej. Głową szlachty zaściankowej i ich przewodnikiem jest stary Maciek Dobrzyński, który jako wytrawny polityk, często kieruje się dobrem narodu.
strona: 1 2
Szybki test:
Szlachta w „Panu Tadeuszu”:a) jest wyidealizowana
b) jest ostoją dawnej tradycji
c) wszystkie odpowiedzi są poprawne
d) trwa w poczuciu patriotyzmu
Rozwiązanie
Jedną z przyczyn upadku planowanego na Litwie powstania był:
a) indywidualizm i popędliwy charakter szlachty
b) brak odwagi i społecznej postawy szlachty
c) przedkładanie własnych interesów szlachty nad dobro Rzeczpospolitej
d) niechęć do walki szlachty
Rozwiązanie
Do szlachty bez majątku należą:
a) Wojski, Podkomorzy i Asesor
b) Klucznik, Asesor i Rejent
c) Hrabia, Tadeusz i Protazy
d) Wojski, Gerwazy i Protazy
Rozwiązanie
Więcej pytań
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies