Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Pan Tadeusz
W dziele występują obok siebie dwie formy narracyjne. W Inwokacji, niektórych fragmentach utworu, zakończeniu i Epilogu ujawnia się narrator, będący podmiotem lirycznym, który wypowiada się w pierwszej osobie liczby pojedynczej.
Podmiot liryczny w początkowych wersach ujawnia swoje odczucia, mówi o osobistej tęsknocie za ojczyzną, ujawnia swój stosunek do świata przedstawionego. Są to bezpośrednie wynurzenia „ja” lirycznego. Podmiot liryczny można utożsamić z poetą. Wynika to z zastosowania zwrotu „Litwo! Ojczyzno moja!” oraz opisaniu autentycznego zdarzenia. Mały Mickiewicz zachorował i został ofiarowany pod opiekę Matki Boskiej, dzięki czemu odzyskał zdrowie:
„jak mnie dziecko do zdrowia powróciłaś cudem,
(gdy od płaczącej matki pod Twoją opiekę
Ofiarowany, martwą podniosłem powiekę
I zaraz mogłem pieszo do twych świątyń progu
Iść za wrócone życie podziękować Bogu)” [Ks. I, 8-12].
Jednocześnie podmiot liryczny utożsamia się z rodakami, pozostającymi w rozproszeniu po Europie i bez ojczyzny i mówi:
„Tak nas powrócisz cudem na Ojczyzny łono” [Ks. I, 13].
To utożsamienie z emigrantami widoczne jest również w Epilogu, nacechowanym refleksjami, dotyczącymi życia na obczyźnie i coraz większym podziałem emigracji, które poeta kontrastuje z idylliczną wizją świata poematu. Również i tu ujawnia się podmiot liryczny w pierwszej osobie liczby pojedynczej:
„O gdybym kiedy dożył tej pociechy,
Żeby te księgi zbłądziły pod strzechy” [Epilog, 107-108]
W dalszych Księgach Pana Tadeusza pojawia się narrator wszechobecny, wtopiony w społeczeństwo, o którym opowiada, i zarazem obiektywny. Jest on obserwatorem, który ze szczegółami oddaje wierność zachodzących wydarzeń, piewcą piękna natury, pozostaje jednak na zewnątrz świata przedstawionego. Czasem rolę narratora przejmują sami bohaterowie, co szczególnie widoczne jest w gawędziarskich opowieściach Wojskiego.
Narrator stara się przybliżyć portrety psychologiczne bohaterów, opowiadając o ich działaniach, lecz emocje postaci czytelnik poznaje dzięki zastosowaniu „mowy pozornie zależnej”, czyli przytaczania słów bohaterów. Dzięki temu świat przedstawiony w utworze to nie tylko obiektywna relacja wszechobecnego narratora, ale także subiektywne odczucia uczestników opisywanej historii.Narrator w „Panu Tadeuszu” – jego rola i miejsce
Autor: Dorota BlednickaW dziele występują obok siebie dwie formy narracyjne. W Inwokacji, niektórych fragmentach utworu, zakończeniu i Epilogu ujawnia się narrator, będący podmiotem lirycznym, który wypowiada się w pierwszej osobie liczby pojedynczej.
Podmiot liryczny w początkowych wersach ujawnia swoje odczucia, mówi o osobistej tęsknocie za ojczyzną, ujawnia swój stosunek do świata przedstawionego. Są to bezpośrednie wynurzenia „ja” lirycznego. Podmiot liryczny można utożsamić z poetą. Wynika to z zastosowania zwrotu „Litwo! Ojczyzno moja!” oraz opisaniu autentycznego zdarzenia. Mały Mickiewicz zachorował i został ofiarowany pod opiekę Matki Boskiej, dzięki czemu odzyskał zdrowie:
„jak mnie dziecko do zdrowia powróciłaś cudem,
(gdy od płaczącej matki pod Twoją opiekę
Ofiarowany, martwą podniosłem powiekę
I zaraz mogłem pieszo do twych świątyń progu
Iść za wrócone życie podziękować Bogu)” [Ks. I, 8-12].
Jednocześnie podmiot liryczny utożsamia się z rodakami, pozostającymi w rozproszeniu po Europie i bez ojczyzny i mówi:
„Tak nas powrócisz cudem na Ojczyzny łono” [Ks. I, 13].
To utożsamienie z emigrantami widoczne jest również w Epilogu, nacechowanym refleksjami, dotyczącymi życia na obczyźnie i coraz większym podziałem emigracji, które poeta kontrastuje z idylliczną wizją świata poematu. Również i tu ujawnia się podmiot liryczny w pierwszej osobie liczby pojedynczej:
„O gdybym kiedy dożył tej pociechy,
Żeby te księgi zbłądziły pod strzechy” [Epilog, 107-108]
W dalszych Księgach Pana Tadeusza pojawia się narrator wszechobecny, wtopiony w społeczeństwo, o którym opowiada, i zarazem obiektywny. Jest on obserwatorem, który ze szczegółami oddaje wierność zachodzących wydarzeń, piewcą piękna natury, pozostaje jednak na zewnątrz świata przedstawionego. Czasem rolę narratora przejmują sami bohaterowie, co szczególnie widoczne jest w gawędziarskich opowieściach Wojskiego.
Jednoczesne ujawnienie się narratora wszechobecnego i podmiotu lirycznego, następuje w końcowych wersach Pana Tadeusza:
„I ja tam z gośćmi byłem, miód i wino piłem,
A com widział i słyszał, w księgi umieściłem” [Ks. XII, 862-863]
Szybki test:
W „Inwokacji”, niektórych fragmentach utworu, zakończeniu i „Epilogu„ ujawnia się narrator:a) utożsamiający się z bohaterami
b) wypowiadający się w trzeciej osobie liczby pojedynczej
c) będący podmiotem lirycznym
d) wszechwiedzący
Rozwiązanie
Emocje postaci czytelnik poznaje dzięki:
a) obiektywnemu opisowi
b) dystansowi narratora
c) zastosowaniu mowy pozornie zależnej
d) występowaniu podmiotu lirycznego
Rozwiązanie
W dalszych Księgach „Pana Tadeusza” pojawia się narrator:
a) wtopiony w społeczeństwo
b) obiektywny
c) wszystkie odpowiedzi są poprawne
d) wszechobecny
Rozwiązanie
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies