Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Pan Tadeusz
Wersyfikacja:
Utwór pisany wierszem sylabicznym, trzynastozgłoskowcem, ze średniówką po siódmej sylabie i ze stałym akcentem na przedostatnią sylabę każdego wersu.
„W tem usłyszeli odgłos rogów i psów granie” [Ks. IV, 89]
_’ _ _ _’ _ _’ _ | _’ _ _’ _ _’ _
Mickiewicz zastosował rym żeński, parzysty aa bb cc.
„W tem usłyszeli odgłos rogów i psów granie, {a}
Zgadują, że się ku nim zbliża polowanie, {a}
I pomiędzy gałęzi gęstwę, pełni trwogi, {b}
Zniknęli nagle z oczu jako leśne bogi. {b}
W Soplicowie ruch wielki; lecz ni psów hałasy, {c}
Ani rżące rumaki, skrzypiące kolasy” {c} [Ks. IV, 89-94]
Środki stylistyczne (wybrane przykłady):
1. apostrofa – to bezpośredni i patetyczny zwrot do bóstwa, osoby, upersonifikowanej idei lub przedmiotu. W Panu Tadeuszu to pierwsze słowa inwokacji: „Litwo! Ojczyzno moja!” [Ks. I, 1]
2. porównanie – uwydatnienie jakiejś właściwości opisywanego zjawiska przez wskazanie na jego podobieństwo do innego, np.
„Porwał się i Tadeusz jak żądłem ukłuty” [Ks. V. 233]
3. porównania homeryckie – to rozbudowana forma porównania do rozmiaru samodzielnego obrazu, np.:
„Jak biały ptak zleciała z parkanu na błonie
I wionęła ogrodem, przez płotki, przez kwiaty” [Ks. I, 1240125]
4. antropomorfizacja – polega na przypisaniu zjawiskom natury cech i zachowań właściwych człowiekowi, np.
„szepnęły wiotkim skrzydłem nietoperze” [Ks. VIII, 21]
5. epitety – wyrazy określające rzeczowniki, np. „młoda dziewczyna”, „wysmukła postać”, „Żyd stary”
6. archaizm – wyrazy, które już wyszły z powszechnego użycia, np. „zaiste”, „mopanku”
7. metafora – zestawienie wyrazów obcych znaczeniowo, by pokazać ich podobieństwo, np. rozbudowany opis stawów porównanych do pary kochanków w Księdze VIII
8. personifikacja – nadanie przedmiotom bądź zjawiskom postaci ludzkiej, np.Poetyka „Pana Tadeusza”
Autor: Dorota BlednickaWersyfikacja:
Utwór pisany wierszem sylabicznym, trzynastozgłoskowcem, ze średniówką po siódmej sylabie i ze stałym akcentem na przedostatnią sylabę każdego wersu.
„W tem usłyszeli odgłos rogów i psów granie” [Ks. IV, 89]
_’ _ _ _’ _ _’ _ | _’ _ _’ _ _’ _
Mickiewicz zastosował rym żeński, parzysty aa bb cc.
„W tem usłyszeli odgłos rogów i psów granie, {a}
Zgadują, że się ku nim zbliża polowanie, {a}
I pomiędzy gałęzi gęstwę, pełni trwogi, {b}
Zniknęli nagle z oczu jako leśne bogi. {b}
W Soplicowie ruch wielki; lecz ni psów hałasy, {c}
Ani rżące rumaki, skrzypiące kolasy” {c} [Ks. IV, 89-94]
Środki stylistyczne (wybrane przykłady):
1. apostrofa – to bezpośredni i patetyczny zwrot do bóstwa, osoby, upersonifikowanej idei lub przedmiotu. W Panu Tadeuszu to pierwsze słowa inwokacji: „Litwo! Ojczyzno moja!” [Ks. I, 1]
2. porównanie – uwydatnienie jakiejś właściwości opisywanego zjawiska przez wskazanie na jego podobieństwo do innego, np.
„Porwał się i Tadeusz jak żądłem ukłuty” [Ks. V. 233]
3. porównania homeryckie – to rozbudowana forma porównania do rozmiaru samodzielnego obrazu, np.:
„Jak biały ptak zleciała z parkanu na błonie
I wionęła ogrodem, przez płotki, przez kwiaty” [Ks. I, 1240125]
4. antropomorfizacja – polega na przypisaniu zjawiskom natury cech i zachowań właściwych człowiekowi, np.
„szepnęły wiotkim skrzydłem nietoperze” [Ks. VIII, 21]
5. epitety – wyrazy określające rzeczowniki, np. „młoda dziewczyna”, „wysmukła postać”, „Żyd stary”
6. archaizm – wyrazy, które już wyszły z powszechnego użycia, np. „zaiste”, „mopanku”
7. metafora – zestawienie wyrazów obcych znaczeniowo, by pokazać ich podobieństwo, np. rozbudowany opis stawów porównanych do pary kochanków w Księdze VIII
„Między stawami w rowie młyn ukrycie siedzi;
Jako stary opiekun, co kochanków śledzi,
Podsłuchał ich rozmowę, gniewa się, szamoce,
Trzęsie głową, rękami, i groźby bełkoce” [Ks. VIII, 621-624]
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies