Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Pan Tadeusz

Biografia Adama Mickiewicza

Autor: Karolina Marlga

Biografia Mickiewicza jest przykładem życiorysu przypadającego na burzliwy okres dziejów. Są to losy pokolenia urodzonego po trzecim rozbiorze Polski, czyli w niewoli, pokolenia romantycznych „zapaleńców”, walczących o niepodległość i kulturę narodową.

Wieszcz był świadkiem wielu przełomów i wydarzeń historycznych brzemiennych w skutki. Śledził przebieg insurekcji kościuszkowskiej, wojen Napoleona, losy Księstwa Warszawskiego i Królestwa Kongresowego, powstania listopadowego i Wiosny Ludów. Brał udział w przemianach cywilizacyjnych i kulturowych.

Adam Bernard Mickiewicz urodził się 24 grudnia 1798 roku w Zosiu lub w Nowogródku.

Niektórzy badacze twierdzą, że wieszcz przyszedł na świat w karczmie Wygoda w pobliżu Zosia.

Jego ojciec – Mikołaj Mickiewicz – zdeklasowany szlachcic herbu Poraj – był komornikiem mińskim i miał praktykę adwokacką w Nowogródku. Z kolei matka miała na imię Barbara (z domu Majewska) i była córką ekonoma z Czombrowa.

Beztroskie dzieciństwo późniejszego poety upływało w atmosferze tajemniczych spraw dorosłych: procesów, kłótni o majątek, zajazdów, podważanych testamentów i upominających się o zwrot długów wierzycieli.

Ojciec Adama nie zajmował się jedynie procesami. Lubił czytać i tworzyć. Potrafił powiedzieć z pamięci całe pieśni Jerozolimy wyzwolonej Tassa, pisał nieprzyzwoite wiersze, a nawet hodował zwierzęta (między innymi lisy i wilki). Mały Adam był bardzo związany z matką. Gdy jako mały chłopiec wypadł z okna, kobieta ofiarowała go Matce Boskiej Ostrobramskiej. Po śmierci męża zajęła się samodzielnym wychowywaniem syna.

Mickiewicz napisał później o matce: „Matka to moja i udręczenie największe, i cała osłoda, cała pociecha!”. Krzyk matki odezwie się także w Konradzie Wallenrodzie:
„Niemcy wpadli do domu, jeden wypuścił się za mną,
Zgonił, porwał mnie na koń; nie wiem, co się stało dalej,
Tylko krzyk mojej matki długo, długo słyszałem.
Pośród szczęku oręża, domów runących łoskotu,
Krzyk ten ścigał mnie długo, krzyk ten pozostał w mym uchu”.
Państwo Mickiewiczowie nie należeli do ludzi bogatych. Posłali syna do powiatowej szkoły dominikanów. Chłopiec uczył się dobrze, nie wyróżniając niczym szczególnym na tle klasy.

Autor największej polskiej epopei narodowej powtarzał trzecią i piątą klasę (zapewne z powodu słabego zdrowia). W szkolnym teatrze ze względu na swą drobną posturę grywał postacie kobiece.

Gdy miał jedenaście lat, zaczął pisać wiersze, które – jak wspominał jego młodszy brat Aleksander – nie wyróżniały się niczym szczególnym. Pierwszy ważniejszy utwór ułożył w 1811 roku, po pożarze Nowogródka. W 1812 roku zmarł ojciec Adama, pozostawiając żonę i czterech nieletnich synów, skazanych od tej chwili na życie w jeszcze większym ubóstwie.

W wieku siedemnastu lat Mickiewicz skończył szkołę miejscową i zaczął studia nauk humanistycznych na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie, z zamiarem zdobycia zawodu nauczyciela. Utrzymywał się ze stypendium, które po ukończeniu studiów musiał odpracować jako nauczyciel szkoły powiatowej w Kownie (1819 - 1823). W czasie studiów wpływ na kształtowanie się jego poglądów, charakteru i poetyckiego talentu wywarli zwłaszcza tacy profesorowie, jak filolog klasyczny Ernest Groddeck, historyk i teoretyk literatury Leon Borowski oraz historyk Joachim Lelewel. Zamieszkał u księdza Józefa Mickiewicza (dziekana Wydziału Fizyko-Matematycznego), który opiekował się nim, dbał o odpowiednie lektury, posyłał do teatru. Młody student wyprowadził się od księdza na dwa miesiące przed jego śmiercią, co – jak przypuszczają biografowie – miało być dowodem, że nie czyhał na spadek samotnego kleryka.

W czasach studenckich, tzw. okresie wileńskim, ważnymi hasłami w życiorysie wieszcza są nauka, przyjaźń, miłość i twórczość. Mickiewicz pogłębiał wiedzę na Uniwersytecie, zawiązał pierwsze przyjaźnie z Tomaszem Zanem, Józefem Jeżowskim, Franciszkiem Malewskim, Onufrym Pietraszkiewiczem w Towarzystwo Filomatów (Miłośników Nauki), a następnie Towarzystwie Filaretów (Miłośników Cnoty), tajnych organizacjach, które z czasem przekształciły się w spiskowe organizacje narodowe (był ich współzałożycielem).

Jacek Łukasiewicz – autor monografii poety - tak pisze o grupie „przyjaciół wiedzy”, połączonej wspólnymi ideałami: „Do swych obrzędów ostentacyjnie wprowadzili mleko. Ani też nie nosili (…) futer z sobola i rosomaka… Chcieli być wybrańcami fortuny (…) Czytali mnóstwo i to w paru językach. Po polsku, łacinie, rosyjsku, francusku (…) Potem przyszedł niemiecki i angielski. Wśród lektur literackich wpierw był Wolter (…)”. Literackim wyrazem ówczesnej atmosfery i doświadczeń stała się między innymi Pieśń filaretów (1820), a najogólniejszym programem ideowym Oda do młodości (1820).

W roku 1819 Mickiewicz rozpoczął pracę jako nauczyciel w szkole powiatowej w Kownie, gdzie mieszkał do roku 1823. Przygotowywał lekcje literatury łacińskiej, polskiej wymowy, prawa i historii. Podczas pobytu w Kownie napisał rozprawę, za którą w roku 1822 otrzymał tytuł magistra filozofii.

Brzemiennym w skutkach doświadczeniem młodzieńczym była nieszczęśliwa miłość Adama do Marii z Wereszczaków - hrabiny Wawrzyńcowej Puttkamerowej. Na drodze wspólnego szczęścia stanęło zakochanym zawarte w 1821 roku małżeństwo Puttkamerów. Maria stała się Mickiewiczowskim symbolem romantycznego ideału miłości.

Po wykryciu w roku 1823 organizacji filomackich władze carskie osadziły Mickiewicza w zamienionym na więzienie klasztorze bazylianów w Wilnie (przebywał tam od jesieni 1823 roku do marca 1824), a następnie skazały za udział w tajnych młodzieżowych organizacjach na zesłanie w głąb Rosji.

W latach 1824-1829 przebywał w Petersburgu, Odessie, Moskwie oraz na Krymie. Ten pięcioletni pobyt w Rosji był dla niego czasem owocnym. Odnalazł się wśród kulturalnych literackich elit Moskwy i Petersburga, które chwaliły i doceniały jego talent oraz niepowtarzalne improwizacje. Łukasiewicz pisze: „Szanowano go, podziwiano w najlepszych intelektualnych towarzystwach; był uwielbiany przez kobiety. Ale jednocześnie czuł się jak w więzieniu – przestronnym wprawdzie, nawet wykwintnym, lecz w więzieniu. Stał się poetą europejskim, czuł się swobodny, wiele improwizował, układał podczas przyjęć wiersze, a nawet tragedie. Budził entuzjazm swą sprawnością techniczną”.

W Rosji zetknął się ze środowiskiem przyszłych dekabrystów, poznał też Aleksandra Puszkina, Nikołaja Polewojewa, Piotra Wiaziemskiego. Doświadczenia okresu rosyjskiego zaowocowały kolejno Sonetami (1826), Konradem Wallenrodem (1828), a w dalszej kolejności Dziadami częścią III (Ustęp) i wierszem Do przyjaciół Moskali (1832).

Następnie wieszcz, który dotąd nie opuszczał granic carskiego imperium, prawie dwa lata podróżował po Europie. Odwiedzał kraje i miasta, o których przedtem tylko czytał i słyszał: Berlin (słuchał wykładów Hegla), Drezno, Praga (spotkał się z czeskim poetą Yaclavem Hanką), Karlove Vary (spotkanie z Antonim Odyńcem, towarzyszem dalszej podróży), Weimar (słynna wizyta u Goethego), Bonn (wizyta u Augusta W. Schlegla), Szwajcaria, Wenecja, Florencja, Rzym, Neapol, Sycylia, Genewa (spotkanie z Zygmuntem Krasińskim). Gdy przebywał w Rzymie, w grudniu 1830 roku dotarła do niego wiadomość o wybuchu powstania w Warszawie.

strona:    1    2    3  

Szybki test:

Mickiewicz w wieku siedemnastu lat zaczął studia nauk humanistycznych na Uniwersytecie:
a) w Wilnie
b) w Kownie
c) we Lwowie
d) w Krakowie
Rozwiązanie

W roku 1840 Mickiewicz w College de France objął katedrę:
a) polonistyki
b) lingwistyki
c) języków słowiańskich
d) literatury łacińskiej
Rozwiązanie

W czasie Wiosny Ludów Mickiewicz utworzył legion polski:
a) we Francji
b) w Turcji
c) we Włoszech
d) w Grecji
Rozwiązanie

Więcej pytań

Zobacz inne artykuły:

StreszczeniaOpracowanie
„Pan Tadeusz” - streszczenie szczegółowe z testem
Dzieje Jacka Soplicy
Dzieje Jacka Soplicy w punktach
Pan Tadeusz – podstawowe informacje
„Pan Tadeusz” - wiadomości wstępne
Soplicowo jako centrum polszczyzny
Inwokacja w „Panu Tadeuszu”
Cechy epopei
Soplicowo - arkadyjski obraz szlacheckiego dworku
Biografia Adama Mickiewicza
Obyczaje i zwyczaje w „Panu Tadeuszu”
Okoliczności powstania „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza
Środki stylistyczne w inwokacji „Pana Tadeusza”
„Pan Tadeusz” jako epopeja narodowa
Czas i miejsce akcji „Pana Tadeusza”
Plan wydarzeń „Pana Tadeusza”
Najważniejsze problemy w „Panu Tadeuszu”
Tematyka „Pana Tadeusza”
Kompozycja i styl „Pana Tadeusza”
Opis zajazdu w „Panu Tadeuszu”
Jacek Soplica – bohater romantyczny
Spór Horeszków z Soplicami o zamek
Spór Asesora z Rejentem
Zwyczaje szlacheckie w domu Sędziego
Opis Soplicowa
Gatunki literackie w „Panu Tadeuszu”
Środki stylistyczne w opisie koncertu Jankiela
Plan wydarzeń koncertu Jankiela
Wydarzenia historyczne w koncercie Jankiela („Pan Tadeusz”)
Interpretacja koncertu Jankiela
Opis zaścianka w Dobrzyniu
Porównanie opowieści Gerwazego (Księga II) ze spowiedzią Jacka Soplicy (Księga X)
Opis zamku Horeszków w „Panu Tadeuszu”
Kogo przedstawiają portrety na ścianach Soplicowa?
Poetyka „Pana Tadeusza”
Szlachta w „Panu Tadeuszu” Adama Mickiewicza
Opis polowania na niedźwiedzia w „Panu Tadeuszu”
Opisy przyrody w „Panu Tadeuszu”
Środki stylistyczne w opisie sadu w „Panu Tadeuszu”
Opis sadu w „Panu Tadeuszu”
Opis serwisu obiadowego w „Panu Tadeuszu”
Jak doszło do zajazdu na Soplicowo?
Narrator w „Panu Tadeuszu” – jego rola i miejsce
Opis grzybobrania w „Panu Tadeuszu”
Prawda historyczna a fikcja literacka w „Panu Tadeuszu”
Pierwsze spotkanie Tadeusza i Zosi
Kogo zabił Jacek Soplica?
Epilog „Pana Tadeusza”- interpretacja
Pojęcie „zajazd” w „Panu Tadeuszu”
Dyplomatyka i łowy – pytania i odpowiedzi
Intertekstekstualność w „Panu Tadeuszu”
Romans Telimeny i Tadeusza
Spotkanie Tadeusza i Telimeny w „Świątyni dumania”
O co spierali się Telimena z Sędzią? Argumenty każdej ze stron
Co to jest czarna polewka?
Czytanie ze zrozumieniem fragmentu książki Aliny Witkowskiej „Mickiewicz, słowo i czyn” - odpowiedzi
Plan koncertu Wojskiego
Bibliografia




Bohaterowie
Hrabia – charakterystyka
Spowiedź Jacka Soplicy
Kim był Jacek Soplica?
Stolnik Horeszko – charakterystyka
Jacek Soplica/ksiądz Robak – charakterystyka postaci
Zosia - charakterystyka
Telimena - charakterystyka
Sędzia Soplica - charakterystyka
Tadeusz Soplica - charakterystyka
Pozostali bohaterowie „Pana Tadeusza”



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies