Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Pan Tadeusz

„Pan Tadeusz” - streszczenie szczegółowe z testem

Autor: Dorota Blednicka

Księga ósma: Zajazd


Po wieczerzy w Soplicowie panuje cisza. Goście siedzą na zewnątrz. Wojski opowiada o gwiazdozbiorach. Dostrzegają na niebie kometę. Ludzie zawsze pojawienie się komety postrzegają jako zły znak. Podkomorzy i Wojski wspominają o kometach, które wcześniej pojawiały się i były zwiastunem nieszczęść. Sędzia jednak mówi, że kometa przywiedzie Napoleona na Litwę. Wojski z kolei stwierdza, że kometa wróży wojny lub kłótnie i że to niedobry znak, iż pojawiła się właśnie nad Soplicowem.

Do Sędziego przybywa interesant. Tadeusz chce porozmawiać ze stryjem. Czeka pod drzwiami jego pokoju i nagle słyszy szlochanie. Zaciekawiony, zagląda przez dziurkę od klucza i widzi, że stryj i Robak płaczą, obejmując się.

Robak przyznaje Sędziemu, kim jest. Mówi, że w Dobrzynie Gerwazy i Hrabia podburzyli szlachtę, że został rozpoznany przez starego Macieja i obawia się, że Gerwazy dokona zemsty za śmierć Stolnika. Boi się, że zginie, ale musi dokończyć swoją misję.

Robak wychodzi i zostawia płaczącego Sędziego. Tadeusz wchodzi i oznajmia stryjowi, że musi wyjeżdżać za granicę, żeby pojedynkować się z Hrabią, bo na Litwie jest to zakazane. A potem, wedle ostatniej woli ojca, pragnie przedrzeć się do wojsk polskich. Sędzia jednak namawia go, by dążył do zgody z Hrabią i podejrzewa, że młody Soplica ma inne powody do wyjazdu. Tadeusz przyznaje się do pomyłki. Wyznaje, że zakochał się w Zosi, choć widział ja zaledwie kilka razy i że słyszał, że wuj wybrał mu za żonę córkę Podkomorzego.

Sędzia mówi, że on też pragnie wyswatać z nim Zosię, ale Tadeusz obawia się, że Telimena nie odda im wychowanki. Naciska na swój wyjazd. Sędzia zarzuca synowcowi kłamstwo i oznajmia, że i tak poślubi Zosię. Tadeusz wychodzi. Lęka się reakcji Telimeny na wiadomość o jego ślubie z Zosią. Myśli też o tym, jak zareaguje Zosia, kiedy dowie się o jego niefortunnej pomyłce.

Spotyka ubraną w koszulę nocną Telimenę. Kobieta robi mu wyrzuty, że wcześniej szukał jej towarzystwa, a teraz jej unika. Tadeusz zaprzecza i mówi, że obawia się, co ludzie powiedzą i że grzechem jest to, co ich połączyło. Telimena pyta, czy chce ją porzucić. Tadeusz odpowiada, że nie może zostać na wsi, bo wolą ojca było, żeby wstąpił do wojska polskiego i oświadcza, że następnego dnia wyjeżdża.
Telimena zapytuje go, czy ją kocha, pragnie przed rozstaniem ponownie usłyszeć te słowa z jego ust. Tadeusz odpowiada, że bardzo ją lubi, lecz za krótkie chwile spędzili razem, by mogła to być miłość. Obiecuje, że nigdy jej nie zapomni. Telimena jest uradowana. Rzuca się młodzieńcowi na szyję i zwierza się, że tego dnia miała zakończyć swoje życie, lecz teraz jest pewna, że chce iść wszędzie za Tadeuszem.

Tadeusz wyrywa się z jej objęć i protestuje. Kobieta oznajmia, że w takim razie muszą się pobrać. Tadeusz sprzeciwia się jej woli i żegna się z nią. Telimena próbuje go powstrzymać i zarzuca mężczyźnie, że dla niego odrzuciła zaloty Hrabiego, Asesora i Rejenta, że Tadeusz ją uwiódł i teraz zamierza porzucić. Wyznaje, że podsłuchiwała jego rozmowę ze stryjem i wie, że Tadeusz szuka sobie nowej ofiary, chcąc uwieść również Zosię. Przeklina go i oświadcza, że powie wszystkim, że ją zwiódł i oszukał.

Tadeusz odchodzi, lecz czuje wyrzuty sumienia. W porywie gniewu postanawia pojedynkować się z Hrabią, ale niespodziewanie przypomina sobie, że Hrabia i Zosia rozmawiali ze sobą i może się kochają. Wybiega z Soplicowa, pragnąc popełnić samobójstwo. Chce utopić się w pobliskim stawie. Jego ucieczkę widzi Telimena. Wybiega za młodzieńcem i chce go powstrzymać.

Nad staw nadjeżdża Hrabia ze sługami. Jest zachwycony widokiem i na chwilę zapomina o prawdziwym celu wyprawy. Zauważa Tadeusza i nakazuje go pochwycić. Potem ze swoimi ludźmi napada na dwór Sędziego. Wybiega Soplica, lecz także zostaje pojmany. Sędzia próbuje pogodzić się z Hrabią, nadbiegają jego słudzy. Mają już rozpocząć obronę Soplicowa, jednak nadjeżdża szlachta z Dobrzyna. Hrabia każe poddać się Sędziemu. Asesor chce aresztować Hrabiego, lecz ten go ogłusza.

Zosia z krzykiem przypada do Sędziego. Telimena błaga Hrabiego i mdleje. Hrabia jest zmieszany i mówi, że nie splami się krwią. Nakazuje zamknąć mieszkańców dworu i ich gości jako więźniów. Szlachta zaściankowa otacza dwór. Ucztują, ciesząc się z łatwego zwycięstwa. Gerwazy zamierza osadzić Hrabiego na nowym dziedzictwie. Chwyta Woźnego Protazego i nakazuje mu, by ogłosił oddanie gruntów na rzecz dziedzica Horeszki. Protazy oznajmia jednak, że wymuszony akt nie będzie miał mocy. Potem ucieka.

Tymczasem szlachta łupi dwór. Później na zamku rozpoczyna się uczta, suto zakrapiana skradzionym alkoholem. Po niej szlachcice zasypiają.

Księga dziewiąta: Bitwa


Gdy szlachta Dobrzyńska spała na dziedzińcu zamkowym, nadjechali Moskale. Nie wiadomo, kto ich sprowadził. Hrabia ze swymi dżokejami został uwięziony w zamku, a szlachta Dobrzyńska na dziedzińcu. Powiązano im ręce i nogi, zerwano z nich odzież, siedzieli na chłodzie w samych koszulach pod strażą Moskali.

Sędziego oswobodziła szlachta, przyjaciele i krewni, którzy przybyli mu na pomoc, a pozostawali w konflikcie z Dobrzyńskimi.

Moskalami dowodzili major Płuta, Polak z miasteczka Dziurowicz (po polsku nazywał się Płutowicz, przechrzcił się, gdy wstąpił do carskiej służby) oraz Moskal, kapitan Nikita Ryków.
Gdy Sędzia poprosił Moskali o uwolnienie szlachty Dobrzyńskiej i Hrabiego tłumacząc, że nie wnosi żadnej skargi, że splądrowali mu tylko folwark, bo byli głodni, Płuta żądał za każdą głowę tysiąc rubli. Soplica zaczął się targować, a Płuta wtedy zapowiedział, że w myśl „Żółtej Księgi” (nazwana tak od koloru okładek księga barbarzyńskich rosyjskich praw wojennych) może wszystkich zesłać na Sybir lub na stryczek (jego także, bo trzyma u siebie w karczmie podejrzanego o szpiegostwo Jankiela).

W tym czasie przed dwór w Soplicowie zajechały cztery wyładowane wozy, ciągnęły za sobą woły, barany, kozy. Na pierwszym siedział Robak, który nasunął kaptur, gdy przejeżdżali obok zamku. Gdy uwięzieni szlachcice Dobrzyńscy rozpoznali go, on pokazał im znak, aby milczeli.
Na drugim wozie jechał Maciek – Rózeczka, na trzecim Bartek – Prusak, obydwaj przebrani za chłopów, na czwartym Zan i Mickiewicz.
Furmanki wjechały do stodoły Sędziego. Ksiądz Robak był wesoły, winszował Moskalom, że pojmali Hrabiego, po czym zaproponował wspólne śniadanie. Zdziwiony Sędzia zaprosił Płutę i Rykowa do domu, aby ich ugościć, a Robak zaproponował, by oddziałowi Moskali wynieść beczkę siwuchy na dwór - niech też ucztują. Pijani Płuta i Ryków zgodzili się na ten pomysł.

W pewnym momencie miał miejsce nieprzyjemny epizod. Pijany Płuta chciał zmusić Telimenę do tańca i zaczął ciągnąć ją za rękę, wówczas Tadeusz uderzył go w twarz. Zdziwiony major chwycił za szpadę i ruszył na Soplicę i zabiłby go, gdyby nie Robak, który wydobył zza swojego rękawa „krócicę” i kazał strzelać Tadeuszowi. Gdy młodzieniec chybił powstało zamieszanie. Na dziedzińcu Moskale zaczęli się bić z uwolnioną szlachtą Dobrzyńską, uzbrojoną w wydobyte z wozów Robaka rapiery, pałasze, tasaki, kosy, strzelby. Cała szlachta się zjednoczyła. Pijani Moskale nie mieli z nią szans.

Tymczasem Tadeusz wyzwał na pojedynek Płutę, który w swoim zastępstwie wyznaczył Rykowa tłumacząc, że nie może zostawić żołnierzy bez dowództwa (w rzeczywistości bał się Soplicy). Gdy Ryków szedł z białą chusteczką omówić zasady pojedynku, od strony zamku nadciągnął Hrabia ze swymi dżokejami. Przepłoszył Moskali i wyzwał na pojedynek Rykowa, zarzucając mu, iż to on wydał rozkaz jego uwięzienia.

strona:    1    2    3    4    5    6    7    8    9    10  

Szybki test:

Mieszkańcy Soplicowa pojawienie się komety postrzegają jako:
a) zły znak
b) zapowiedź wojny
c) zapowiedź dobrobytu
d) oznakę gwałtownych zmian
Rozwiązanie

Sędzia ogłasza konkurs na najpiękniejszego:
a) muchomora
b) rydza
c) borowika
d) koźlarza
Rozwiązanie

Protazy jest:
a) klucznikiem
b) starostą
c) woźnym
d) sędzią
Rozwiązanie

Więcej pytań

Zobacz inne artykuły:

StreszczeniaOpracowanie
„Pan Tadeusz” - streszczenie szczegółowe z testem
Dzieje Jacka Soplicy
Dzieje Jacka Soplicy w punktach
Pan Tadeusz – podstawowe informacje
„Pan Tadeusz” - wiadomości wstępne
Soplicowo jako centrum polszczyzny
Okoliczności powstania „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza
Inwokacja w „Panu Tadeuszu”
Cechy epopei
Soplicowo - arkadyjski obraz szlacheckiego dworku
Biografia Adama Mickiewicza
Obyczaje i zwyczaje w „Panu Tadeuszu”
Plan wydarzeń „Pana Tadeusza”
Środki stylistyczne w inwokacji „Pana Tadeusza”
„Pan Tadeusz” jako epopeja narodowa
Czas i miejsce akcji „Pana Tadeusza”
Spór Asesora z Rejentem
Zwyczaje szlacheckie w domu Sędziego
Najważniejsze problemy w „Panu Tadeuszu”
Tematyka „Pana Tadeusza”
Kompozycja i styl „Pana Tadeusza”
Opis zajazdu w „Panu Tadeuszu”
Jacek Soplica – bohater romantyczny
Spór Horeszków z Soplicami o zamek
Porównanie opowieści Gerwazego (Księga II) ze spowiedzią Jacka Soplicy (Księga X)
Opis zamku Horeszków w „Panu Tadeuszu”
Opis Soplicowa
Gatunki literackie w „Panu Tadeuszu”
Środki stylistyczne w opisie koncertu Jankiela
Plan wydarzeń koncertu Jankiela
Wydarzenia historyczne w koncercie Jankiela („Pan Tadeusz”)
Interpretacja koncertu Jankiela
Opis zaścianka w Dobrzyniu
Opisy przyrody w „Panu Tadeuszu”
Kogo przedstawiają portrety na ścianach Soplicowa?
Poetyka „Pana Tadeusza”
Szlachta w „Panu Tadeuszu” Adama Mickiewicza
Opis polowania na niedźwiedzia w „Panu Tadeuszu”
Prawda historyczna a fikcja literacka w „Panu Tadeuszu”
Środki stylistyczne w opisie sadu w „Panu Tadeuszu”
Opis sadu w „Panu Tadeuszu”
Opis serwisu obiadowego w „Panu Tadeuszu”
Jak doszło do zajazdu na Soplicowo?
Narrator w „Panu Tadeuszu” – jego rola i miejsce
Opis grzybobrania w „Panu Tadeuszu”
Romans Telimeny i Tadeusza
Spotkanie Tadeusza i Telimeny w „Świątyni dumania”
O co spierali się Telimena z Sędzią? Argumenty każdej ze stron
Pierwsze spotkanie Tadeusza i Zosi
Kogo zabił Jacek Soplica?
Epilog „Pana Tadeusza”- interpretacja
Pojęcie „zajazd” w „Panu Tadeuszu”
Dyplomatyka i łowy – pytania i odpowiedzi
Intertekstekstualność w „Panu Tadeuszu”
Bibliografia
Co to jest czarna polewka?
Czytanie ze zrozumieniem fragmentu książki Aliny Witkowskiej „Mickiewicz, słowo i czyn” - odpowiedzi
Plan koncertu Wojskiego




Bohaterowie
Hrabia – charakterystyka
Spowiedź Jacka Soplicy
Kim był Jacek Soplica?
Stolnik Horeszko – charakterystyka
Jacek Soplica/ksiądz Robak – charakterystyka postaci
Zosia - charakterystyka
Telimena - charakterystyka
Sędzia Soplica - charakterystyka
Tadeusz Soplica - charakterystyka
Pozostali bohaterowie „Pana Tadeusza”



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies