Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Pan Tadeusz

„Pan Tadeusz” - streszczenie szczegółowe z testem

Autor: Dorota Blednicka

Po uzgodnieniu zasad starcia nagle rozległy się strzały skierowane do Tadeusza - kula otarła się o jego kapelusz. To Płuta stojąc w ukryciu kazał swemu żołnierzowi zastrzelić młodego Soplicę, w zamian obiecując mu pieniądze. Na pomoc Tadeuszowi ruszyła cała szlachta, nazywając Płutę zdrajcą. Rozpoczęła się bitwa, w wyniku której Moskale zaczęli się wycofywać.

To był ostatni zajazd na Litwie.

Księga dziesiąta: Emigracja – Jacek


Nad Soplicowo nadciągają burzowe chmury. Kończy się bitwa z Moskalami. Bernardyn leży ranny. Sędzia wzywa do pokoju Klucznika, Rykowa i Podkomorzego. Robak jest przytomny i bierze udział w dyskusji. Mężczyźni naradzają się, jak zakończyć całą historię bez interwencji władz, lecz Ryków nie daje się przekupić, choć – jak sam mówi – bardzo lubi Polaków i ceni ich za waleczność. Powiada, że nie od niego zależy, czy bitwa zostanie zgłoszona, lecz o tym ostatecznie zadecyduje major Płuta. Gerwazy przyznaje, że zabił Moskala.

Robak oświadcza Klucznikowi, że popełnił ciężki grzech, lecz jest to grzech popełniony w wyższym celu. Wojski, który wie, co stało się z majorem, milczy. Ryków zawiera układ z Sędzią. Podkomorzy mówi, że pomimo wszystko większość szlachty musi uciekać. Sędzia zatrzymuje Tadeusza i oświadcza Robakowi, że młodzieniec jest zakochany w Zosi, a Telimena wyraża zgodę na ich ślub. Prosi, by w tych okolicznościach ogłosić zaręczyny młodych przed odjazdem Tadeusza. Ma nadzieję, że Tadeusz, mając świadomość, że jest związany słowem z Zosią, pozostanie jej wierny. On sam, jak wspomina, pozostał wierny córce Wojskiego, która zmarła przed ich ślubem i, choć pozostaje oficjalnie kawalerem, uważa się za wdowca.

Tadeusz nie zgadza się jednak na zaręczyny. Prosi, by je odłożyć do jego powrotu. Chce być godnym ręki Zosi, lecz obawia się, że jego wyjazd może trwać zbyt długo, a Zosia może w tym czasie oddać serce innemu, a wtedy ich zaręczyny będą przeszkodą dla jej szczęścia. Zosia, słysząc słowa Tadeusza, jest zaskoczona, że ją kocha. Daje mu obrazek świętego Genowefa, by go chronił i przypominał o niej.
Hrabia i Telimena, widząc pożegnanie młodych, wzruszają się. Hrabia godzi się z młodym Soplicą, ciesząc się, że młodzieniec zakochał się w Zosi, a nie, jak myślał, w Telimenie. Sędzia mówi, że Hrabia nie musi wyjeżdżać i może wykupić się od więzienia. Hrabia jednak uważa, że to byłoby niegodne, że też kocha, ale wcześniej musi zostać bohaterem. Wyznaje wszystkim, że kocha Telimenę, lecz, za przykładem Tadeusza, zamierza walczyć. Telimena daruje mu swoją wstążkę. Hrabia wychodzi.

Robak błogosławi Tadeusza. Sędzia pyta go, czy nie chce powiedzieć, kim jest dla niego, lecz ksiądz nie chce, by syn wstydził się, że ma takiego ojca. Robak prosi, by wezwano plebana. Czuje, że tej nocy umrze, ponieważ już wcześniej był dwukrotnie postrzelony i rana ponownie otworzyła się. Chce rozmawiać tylko z bratem i Klucznikiem.

Ksiądz wyjawia, że w rzeczywistości jest Jackiem Soplicą. Prosi Gerwazego o wybaczenie. Opowiada o swojej wielkiej miłości do Ewy, córki Stolnika Horeszki. Stolnik udawał jego przyjaciela, a Jacek nie słuchał innych, którzy mówili mu, że Horeszko nie odda mu swojej jedynej córki za żonę. Stolnik wiedział, że młodzi się pokochali, jednak nadal gościł w swym zamku Jacka, zapewniając go o swojej przyjaźni. Ewa prosiła Soplicę, by nie wyjawiał ich uczuć ojcu. Po odmowie Jacek zamierzał wyjechać. Jechał pożegnać Stolnika. Ewa zemdlała na wieść o jego wyjeździe. Oboje płakali. Jacek chciał błagać Stolnika o litość, lecz Horeszko oznajmił mu wtedy, że kasztelan stara się o rękę jego córki i zapytał o radę, czy ma ją wydać za mąż. Zrozpaczony Jacek uciekł z zamku.

Klucznik zarzuca mu zmowę z Moskalami. Jacek zaprzecza. Opowiada, że postanowił zapomnieć o Ewie, poślubił inną dziewczynę, która szczerze go kochała, lecz on nie potrafił odwzajemnić jej uczuć. Jego żona wcześnie zmarła, zostawiając syna. Jacek dowiedział się o zaręczynach Ewy. Słyszał, że Stolnikówna mdlała i płakała. Horeszko wydał bal, by uczcić zaręczyny córki.

Jacek przypadkowo znalazł się niedaleko zamku, kiedy trwał najazd Moskali. Najpierw odczuł radość. Potem gniew, kiedy widział, że Stolnik tak dzielnie się broni. W złości chwycił broń i wystrzelił. Ma żal do Klucznika, że wówczas go nie zabił.

Jacka uznano za zdrajcę, wszyscy odwrócili się od niego. Moskale oddali mu część dóbr Stolnika w nagrodę. Uciekł z kraju, nie mogąc znieść wstydu i udręki. Dowiedział się, że Ewa z mężem została wywieziona na Sybir. Tam młodo zmarła, osierocając Zosię. Zaopiekował się dziewczynką, oddając ją na wychowanie Telimenie i płacąc na jej utrzymanie. Walczył za kraj, by odkupić swoją winę.

Klucznik dopiero teraz wyznaje, że Stolnik w chwili śmierci, zrobił znak krzyża i wybaczył Jackowi. Ksiądz Robak dostaje list, z którego dowiaduje się, że wybuchła wojna. Mówi, że teraz może spokojnie umrzeć. Przyjeżdża pleban. Robak umiera.

Księga jedenasta: Rok 1812


Nadchodzi wiosna. Na Litwie wybucha wojna. Soplicowo leży na trakcie, którym od strony Niemna nadciągają wojska, prowadzone przez księcia Józefa i króla Hieronima. W Soplicowie urządzono obóz wojskowy. Wśród żołnierzy byli generałowie: Dąbrowski, Kniaziewicz, Małachowski, Giedrojć i Grabowski.

Wojski przygotowuje ucztę. Kolejnego dnia mają odbyć się zaręczyny trzech par. Ma to być uczta wedle życzenia Dąbrowskiego złożona z polskich dań. Wojski wyciąga księgę, zatytułowaną „Kucharz doskonały” i z niej przygotowuje polskie specjały.

Jest dzień Najświętszej Panny Kwietnej. Cała okolica zbiera się w kaplicy na nabożeństwie. Ludzie przyszli zobaczyć żołnierzy i polskich generałów. Po mszy Podkomorzy, który został obrany konfederackim marszałkiem, wspomina Jacka Soplicę. Mówi, że nadszedł czas, by zapomnieć o jego grzechach i ogłosić jego zasługi. Opowiada o tym, jak to Jacek jako ksiądz Robak przenosił tajne listy, walczył pod Hohenlinden, walczył o Samosierrę. Po śmierci sam cesarz odznaczył go krzyżem Legii Honorowej. Podkomorzy ogłasza przywrócenie do łask Jacka Soplicy i wiesza odznakę na jego grobie.

Sędzia zaprasza na biesiadę gości i chłopów. Na schodach dworu, w zgodzie siedzą Protazy i Gerwazy, popijając miód i częstując się tabaką. Rozmawiają o zakończonym procesie o zamek. Zakończonym dzięki małżeństwu Tadeusza i Zosi. Protazy mówi, że rok temu widział dwa walczące wróble, którym czeladź nadała imiona Soplicy i Hrabiego. Zosia rozdzieliła ptaki i wszyscy orzekli, że jej rolą będzie pogodzenie dwóch zwaśnionych rodów. Gerwazy przyznaje, że bardzo lubił Tadeusza, kiedy ten był jeszcze dzieckiem i nigdy by nie pomyślał, że będzie dziedzicem zamku i mężem Zosi.

Woźny i Klucznik widzą rozmawiającego w ogrodzie z Zosią Tadeusza w stroju ułana, z ręką na temblaku. Tadeusz chce, zanim wymienią się zaręczynowymi obrączkami, usłyszeć od Zosi, czy dziewczyna go kocha. Dla niego małżeństwo to bardzo ważna rzecz i pragnie, by Zosia kierowała się sercem, a nie naciskami ze strony Telimeny czy też Sędziego. Zosia odpowiada, że pokochała Tadeusza w nocy, kiedy umarł ksiądz Robak i przez cały czas myślała o nim.

W dawnym pokoju Tadeusza mieszka Rejent, który wystrojony patrzy, jak jego narzeczona kończy przygotowania do uczty. Wtem w oddali dostrzeżono zająca. Asesor i Rejent biegną ze swoimi chartami. Wojski każe je spuścić ze smyczy i psy razem dopadają szaraka. Wojski wydaje werdykt: zwycięzcami są obaj mężczyźni. Rejent mówi, że pierścień, który swojego czasu złożył Sędziemu, przekazuje Wojskiemu. Konia, który miał być zastawem, zabrali ułani, ale wyposażenie Rejent przekazuje Asesorowi. Ten z kolei daje Rejentowi obrożę. Oboje w zgodzie wracają do domu.

strona:    1    2    3    4    5    6    7    8    9    10  

Szybki test:

Telimena górkę, gdzie odnajduje strumyk nazywa:
a) „Świątynią Rozmyślań”
b) „Świątynią Dumania”
c) „Świątynią Melancholii”
d) „Świątynią Milczenia”
Rozwiązanie

Zosia daje Tadeuszowi obrazek świętego:
a) Brunona
b) Genowefa
c) Apostazego
d) Andrzeja
Rozwiązanie

Ryków ceni Polaków za:
a) nieustępliwość
b) waleczność
c) męstwo
d) odwagę
Rozwiązanie

Więcej pytań

Zobacz inne artykuły:

StreszczeniaOpracowanie
„Pan Tadeusz” - streszczenie szczegółowe z testem
Dzieje Jacka Soplicy
Dzieje Jacka Soplicy w punktach
Pan Tadeusz – podstawowe informacje
„Pan Tadeusz” - wiadomości wstępne
Soplicowo jako centrum polszczyzny
Okoliczności powstania „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza
Inwokacja w „Panu Tadeuszu”
Cechy epopei
Soplicowo - arkadyjski obraz szlacheckiego dworku
Biografia Adama Mickiewicza
Obyczaje i zwyczaje w „Panu Tadeuszu”
Plan wydarzeń „Pana Tadeusza”
Środki stylistyczne w inwokacji „Pana Tadeusza”
„Pan Tadeusz” jako epopeja narodowa
Czas i miejsce akcji „Pana Tadeusza”
Spór Asesora z Rejentem
Zwyczaje szlacheckie w domu Sędziego
Najważniejsze problemy w „Panu Tadeuszu”
Tematyka „Pana Tadeusza”
Kompozycja i styl „Pana Tadeusza”
Opis zajazdu w „Panu Tadeuszu”
Jacek Soplica – bohater romantyczny
Spór Horeszków z Soplicami o zamek
Porównanie opowieści Gerwazego (Księga II) ze spowiedzią Jacka Soplicy (Księga X)
Opis zamku Horeszków w „Panu Tadeuszu”
Opis Soplicowa
Gatunki literackie w „Panu Tadeuszu”
Środki stylistyczne w opisie koncertu Jankiela
Plan wydarzeń koncertu Jankiela
Wydarzenia historyczne w koncercie Jankiela („Pan Tadeusz”)
Interpretacja koncertu Jankiela
Opis zaścianka w Dobrzyniu
Opisy przyrody w „Panu Tadeuszu”
Kogo przedstawiają portrety na ścianach Soplicowa?
Poetyka „Pana Tadeusza”
Szlachta w „Panu Tadeuszu” Adama Mickiewicza
Opis polowania na niedźwiedzia w „Panu Tadeuszu”
Prawda historyczna a fikcja literacka w „Panu Tadeuszu”
Środki stylistyczne w opisie sadu w „Panu Tadeuszu”
Opis sadu w „Panu Tadeuszu”
Opis serwisu obiadowego w „Panu Tadeuszu”
Jak doszło do zajazdu na Soplicowo?
Narrator w „Panu Tadeuszu” – jego rola i miejsce
Opis grzybobrania w „Panu Tadeuszu”
Romans Telimeny i Tadeusza
Spotkanie Tadeusza i Telimeny w „Świątyni dumania”
O co spierali się Telimena z Sędzią? Argumenty każdej ze stron
Pierwsze spotkanie Tadeusza i Zosi
Kogo zabił Jacek Soplica?
Epilog „Pana Tadeusza”- interpretacja
Pojęcie „zajazd” w „Panu Tadeuszu”
Dyplomatyka i łowy – pytania i odpowiedzi
Intertekstekstualność w „Panu Tadeuszu”
Bibliografia
Co to jest czarna polewka?
Czytanie ze zrozumieniem fragmentu książki Aliny Witkowskiej „Mickiewicz, słowo i czyn” - odpowiedzi
Plan koncertu Wojskiego




Bohaterowie
Hrabia – charakterystyka
Spowiedź Jacka Soplicy
Kim był Jacek Soplica?
Stolnik Horeszko – charakterystyka
Jacek Soplica/ksiądz Robak – charakterystyka postaci
Zosia - charakterystyka
Telimena - charakterystyka
Sędzia Soplica - charakterystyka
Tadeusz Soplica - charakterystyka
Pozostali bohaterowie „Pana Tadeusza”



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies