Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Romantyzm

Oda do młodości - interpretacja i analiza

Autor: Karolina Marl�ga

Boże wielki, ratuj...”.
Ukłon mistrzowi oddała także jego pozytywistyczna koleżanka, Maria Konopnicka. Poetka w wierszu „Nasi wodzowie” upamiętnia Mickiewicza jako utalentowanego przewodnika, parafrazując fragment „Ody”:
„Razem młodzi przyjaciele! / Ku zasłudze!... Ku wolności!...”.

Interpretacja

Dzieło pierwszej połowy XIX wieku łączy w sobie elementy poetyki klasycystycznej i filozofii wyznawanej przez przedstawicieli oświecenia z cechami charakterystycznymi dla nowego pokolenia - pokolenia romantyków. Nie bez przyczyny historycy literatury i badacze twórczości najwybitniejszego polskiego wieszcza narodowego nazywają „Odę do młodości” rewolucyjną w haśle, romantyczną w treści, klasycyzującą w formie.

Danuty Polańczyk pisze: „Ideały młodości (lot, wspólnota, bunt, ale nie destruktywny, praca nad doskonaleniem się) zostały w niej wyrażone za pomocą klasycznej formie ody (patetycznej pieśni pochwalnej). Martwy świat starości został przeciwstawiony orlej potędze lotów młodości, która ma odnowić stare oblicze ziemi. Elementy tradycji oświeceniowej, takie jak wspólne działanie, przekonanie o możliwości doskonalenia się i walce z „przesądami światło ćmiącymi”, mitologiczny wzorzec Herkulesa retoryczna poetyka, zostały przetransponowane w duchu romantycznej ideologii (młodość i bunt jako wartości absolutne)” (Danuta Polańczyk, „Poezje Adama Mickiewicza – cz. I”, Lublin).

Poeta sięgnął po wywodzący się aż z antyku gatunek – odę, realizowany w Polsce między innymi przez renesansowych twórców, takich jak Jan Kochanowski i Szymon Szymonowic. Szczególną popularność oda zyskała w dobie oświecenia (Ignacy Krasicki, Adam Naruszewicz, Stanisław Trembecki, F. D. Kniaźnin).

Pozostając wiernym podstawowym formalnym założeniom (podniosły ton, patetyczny język, adresata wymieniony w tytule), autor nie poprzestał jednak na ślepym wpisaniu się we wszystkie zasady poetyki. Jak przystało na mistrza swojej epoki, Mickiewicz zmodyfikował nieco sztywne klasyczne reguły, konwertując gatunek już na zawsze. I tak: zamiast wybitnej jednostki czy doniosłego wydarzenia zmieniającego bieg historii, bohaterką oraz adresatką ody zostaje stan fizyczny (wiek) bądź psychiczny (światopogląd, nastawienie do życia) człowieka. Odejście od surowych wyznaczników gatunku ku artystycznej modyfikacji widać już zatem w tytule dzieła, zwracającym uwagę czytelnika na dwa główne filary dzieła – jego innowacyjność oraz tematykę: „Autor wynosi na piedestał młodość, która zawiera w sobie wielkie pokłady pozytywnych wartości i moc zdolną wprowadzić je w życie” (D. Polańczyk, dz. cyt.). Tytuł jest także pośrednim nawiązaniem do konstrukcji wiersza, opierającej się przede wszystkim na kontraście pomiędzy światem młodych i starych. Motyw ten jest bardzo częstym w literaturze, pojawia się także w innym ważnym dziele Mickiewicza - w utworze „Romantyczność”. To tam pojawia się nieśmiertelna prawda o sile wiary: „Czucie i wiara silniej mówi do mnie / Niż mędrca szkiełko i oko […] czy Miej serce i patrzaj w serce!”;.

Podobne realizacje tropu znanego od najwcześniejszych czasów widać także w:

Biblii (powieść o królu Dawidzie i Absalomie, traktującą o konflikcie syna z ojcem o władzę);

tekście „Młodym uwaga” ks. Baki, gdzie tytułowe pokolenie symbolizuje prostoduszność i łatwowierność, podczas gdy stare jest znakiem dojrzałości i życiowej mądrości;

rozprawie Maurycego Mochnackiego „O literaturze polskiej XIX wieku” - ten wiersz także podejmuje motyw konfliktu pokoleń;

liryku „Do młodych” Adama Asnyka;

Zobacz inne artykuły:

Mickiewicz Adam

Norwid Cyprian Kamil

Słowacki Juliusz

Rozmowa z piramidami - interpretacja i analiza
Grób Agamemnona - interpretacja i analiza
Grób Agamemnona - motyw mogiły, grobu
Smutno mi Boże - interpretacja i analiza
Smutno mi, Boże! - wiadomości wstępne
Sowiński w okopach Woli - interpretacja i analiza
Sowiński w okopach Woli - wiadomości wstępne
Testament mój - interpretacja i analiza
Testament mój - wiadomości wstępne
Rozłączenie - interpretacja i analiza

Inne

Analiza porównawcza utworów „Oda do młodości” Adama Mickiewicza i „Do młodych” Adama Asnyka

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies