Oda do młodości - interpretacja i analiza - strona 2
JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Romantyzm

Oda do młodości - interpretacja i analiza

Autor: Karolina Marlêga

Boże wielki, ratuj...”.
UkÅ‚on mistrzowi oddaÅ‚a także jego pozytywistyczna koleżanka, Maria Konopnicka. Poetka w wierszu „Nasi wodzowie” upamiÄ™tnia Mickiewicza jako utalentowanego przewodnika, parafrazujÄ…c fragment „Ody”:
„Razem mÅ‚odzi przyjaciele! / Ku zasÅ‚udze!... Ku wolnoÅ›ci!...”.

Interpretacja

DzieÅ‚o pierwszej poÅ‚owy XIX wieku Å‚Ä…czy w sobie elementy poetyki klasycystycznej i filozofii wyznawanej przez przedstawicieli oÅ›wiecenia z cechami charakterystycznymi dla nowego pokolenia - pokolenia romantyków. Nie bez przyczyny historycy literatury i badacze twórczoÅ›ci najwybitniejszego polskiego wieszcza narodowego nazywajÄ… „OdÄ™ do mÅ‚odoÅ›ci” rewolucyjnÄ… w haÅ›le, romantycznÄ… w treÅ›ci, klasycyzujÄ…cÄ… w formie.

Danuty PolaÅ„czyk pisze: „IdeaÅ‚y mÅ‚odoÅ›ci (lot, wspólnota, bunt, ale nie destruktywny, praca nad doskonaleniem siÄ™) zostaÅ‚y w niej wyrażone za pomocÄ… klasycznej formie ody (patetycznej pieÅ›ni pochwalnej). Martwy Å›wiat staroÅ›ci zostaÅ‚ przeciwstawiony orlej potÄ™dze lotów mÅ‚odoÅ›ci, która ma odnowić stare oblicze ziemi. Elementy tradycji oÅ›wieceniowej, takie jak wspólne dziaÅ‚anie, przekonanie o możliwoÅ›ci doskonalenia siÄ™ i walce z „przesÄ…dami Å›wiatÅ‚o ćmiÄ…cymi”, mitologiczny wzorzec Herkulesa retoryczna poetyka, zostaÅ‚y przetransponowane w duchu romantycznej ideologii (mÅ‚odość i bunt jako wartoÅ›ci absolutne)” (Danuta PolaÅ„czyk, „Poezje Adama Mickiewicza – cz. I”, Lublin).

Poeta siÄ™gnÄ…Å‚ po wywodzÄ…cy siÄ™ aż z antyku gatunek – odÄ™, realizowany w Polsce miÄ™dzy innymi przez renesansowych twórców, takich jak Jan Kochanowski i Szymon Szymonowic. SzczególnÄ… popularność oda zyskaÅ‚a w dobie oÅ›wiecenia (Ignacy Krasicki, Adam Naruszewicz, StanisÅ‚aw Trembecki, F. D. Kniaźnin).

PozostajÄ…c wiernym podstawowym formalnym zaÅ‚ożeniom (podniosÅ‚y ton, patetyczny jÄ™zyk, adresata wymieniony w tytule), autor nie poprzestaÅ‚ jednak na Å›lepym wpisaniu siÄ™ we wszystkie zasady poetyki. Jak przystaÅ‚o na mistrza swojej epoki, Mickiewicz zmodyfikowaÅ‚ nieco sztywne klasyczne reguÅ‚y, konwertujÄ…c gatunek już na zawsze. I tak: zamiast wybitnej jednostki czy doniosÅ‚ego wydarzenia zmieniajÄ…cego bieg historii, bohaterkÄ… oraz adresatkÄ… ody zostaje stan fizyczny (wiek) bÄ…dź psychiczny (Å›wiatopoglÄ…d, nastawienie do życia) czÅ‚owieka. OdejÅ›cie od surowych wyznaczników gatunku ku artystycznej modyfikacji widać już zatem w tytule dzieÅ‚a, zwracajÄ…cym uwagÄ™ czytelnika na dwa główne filary dzieÅ‚a – jego innowacyjność oraz tematykÄ™: „Autor wynosi na piedestaÅ‚ mÅ‚odość, która zawiera w sobie wielkie pokÅ‚ady pozytywnych wartoÅ›ci i moc zdolnÄ… wprowadzić je w życie” (D. PolaÅ„czyk, dz. cyt.). TytuÅ‚ jest także poÅ›rednim nawiÄ…zaniem do konstrukcji wiersza, opierajÄ…cej siÄ™ przede wszystkim na kontraÅ›cie pomiÄ™dzy Å›wiatem mÅ‚odych i starych. Motyw ten jest bardzo czÄ™stym w literaturze, pojawia siÄ™ także w innym ważnym dziele Mickiewicza - w utworze „Romantyczność”. To tam pojawia siÄ™ nieÅ›miertelna prawda o sile wiary: „Czucie i wiara silniej mówi do mnie / Niż mÄ™drca szkieÅ‚ko i oko […] czy Miej serce i patrzaj w serce!”;.
Podobne realizacje tropu znanego od najwcześniejszych czasów widać także w: