Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Romantyzm

Recepcja „Sonetów krymskich”


To, że dziś uznajemy „Sonet krymskie” za jedno z najwybitniejszych dzieł polskiego romantyzmu, a być może i polskiej literatury w ogóle, nie oznacza, iż ówcześni Mickiewiczowi krytycy literaccy uważali tak samo. Cykl zbierał mieszane recenzje. Wywodziło się to z faktu, iż znaczna większość „znawców” poezji wciąż zakorzeniona była w epoce oświecenia i programowo negowała wszystko, co romantyczne. Najobszerniejszym zbiorem wypowiedzi krytycznych wobec „Sonetów krymskich” jest praca „Mickiewicz w oczach współczesnych. Dzieje recepcji na ziemiach polskich w latach 1818-1830. Antologia” autorstwa W. Billipa, którą opracowała Małgorzata Turczyn w artykule „Sonety krymskie Adama Mickiewicza – główne kierunki interpretacji”.

Już w 1826 roku, czyli zaraz po publikacji „Sonetów krymskich” w polskiej prasie ukazała się recenzja autorstwa Franciszka Dmochowskiego, który zapoczątkował namiętną dyskusję na temat cyklu Mickiewicza: „Z obawą i nieśmiałością przystępujemy do uwag nad tym dziełem. Wśród tak sprzecznych zdań, które się o nim w towarzystwach i między literatami rozchodzą, wśród rozdrażnienia umysłów, które się widocznie w stronnikach tak zwanej u nas romantyczności okazuje, a nawet i w pismach publicznych objawia, trudną zaiste będzie rzeczą ogłosić zdanie, które dlatego, że ani do jednej, ani do drugiej ostateczności nie skłania się, może się nie podoba nikomu” (F. S. Dmochowski, „Uwagi nad «Sonetami» pana Mickiewicza. Rec. „Biblioteka Polska” 1826, t. 3, przedruk w: W. Billip, „Mickiewicz w oczach współczesnych. Dzieje recepcji na ziemiach polskich w latach 1818-1830. Antologia”. Wrocław 1962).

Szybko wykreowały się dwa obozy krytyków. Jedni byli zachwyceni świeżością i nowatorstwem „Sonetów krymskich”, drugich z kolei raził wpływ Orientu na twórczość polskiego wieszcza. Jeden z najgłośniejszych i najbardziej bezceremonialnych ataków na zbiór sonetów przeprowadził Kajetan Koźmian, który w liście do Franciszka Morawskiego pisał: „Sonety Mickiewicza najlepiej oznaczył Mostowski jednym słowem: paskudztwo. Nie wiem, co tam mogłeś wynaleźć dobrego, wszystko bezecne, podłe, brudne, ciemne; wszystko może krymskie, tureckie, tatarskie, ale nie polskie. To jest sto razy gorsze jak wszystkie Marcinkowskiego płody. Marcinkowski jest płaski i wierszokleta prawdziwy, Mickiewicz jest półgłówek wypuszczony ze szpitala szalonych, który na przekór dobremu smakowi, rozsądkowi, gmatwaniną słów niepojętego języka niepojęte i dzikie pomysły baje (…)” (K. Koźmian do F. Morawskiego, przedruk [w:] W. Billip, „Mickiewicz w oczach...”).
Jednym z najbardziej znanych popleczników i piewców talentu Mickiewicza był Maurycy Mochnacki, który przekonywał: „Adam Mickiewicz odmalował w tych sonetach siebie, tęsknotę do ziemi rodzinnej i okolice Krymu. Namiętność, która tym jest w młodości człowieka, czym są nawalne w świecie fizycznym burze i nowe niebo nowym tchnęły go zapałem” (M. Mochnacki, „O «Sonetach» Adama Mickiewicza, [w:] W. Billip, „Mickiewicz w oczach...”).

Najwięcej kontrowersji wśród krytyków wzbudziła decyzja poety, by wykorzystać sonet jako nośnik emocji i autentycznych przeżyć. Odmienne poglądy w tej kwestii reprezentowali wspomniani już Dmochowski i Mochnacki. Pierwszy z nich uważał: „Co się tycze Sonetów krymskich – pisał Dmochowski – niepodobna utaić podziwienia naszego, dlaczego autor przedmiot tak bogaty, tak nowy i świeży, jakimi są obrazy i wspomnienia Krymu, zamknął w ciasnych, niedogodnych ramach sonetu? Czyli ta nieuchronna potrzeba zamknięcia się w czterech wierszach nie musiała szkodzić doskonałości obrazów, czyli bez niej nie byłyby żywsze, pełniejsze, wznioślejsze? (...) Czyli nareszcie przedmiot «Sonetów krymskich» odpowiedni jest temu rodzajowi poezji? (F.S. Dmochowski, dz. cyt).

MATURA 2023 - 110 pytań, na które musisz znać odpowiedź. Sprawdź >>

strona:    1    2  

Zobacz inne artykuły:

Mickiewicz Adam
Oda do młodości - interpretacja i analiza
Ajudah - interpretacja i analiza
Świteź - interpretacja i analiza
Pielgrzym - interpretacja i analiza
Pierwiosnek - interpretacja i analiza
Czatyrdah - interpretacja i analiza
Ballady i romanse - opracowanie
Bajdary - interpretacja i analiza
Bakczysaraj - interpretacja i analiza
Widok gór ze stepów Kozłowa - interpretacja i analiza
Burza - interpretacja i analiza
Żegluga - interpretacja i analiza
Cisza morska - interpretacja i analiza
Stepy akermańskie - interpretacja i analiza
„Sonety krymskie” - streszczenie ogólne
Romantyzm „Sonetów krymskich”
Recepcja „Sonetów krymskich”
Język „Sonetów krymskich”
Problematyka „Sonetów krymskich”
Podział wewnętrzny „Sonetów krymskich”
Zmagania Mickiewicza z sonetem
Okoliczności powstania „Sonetów krymskich”
Polały się łzy - interpretacja i analiza
Nad wodą wielką i czystą - interpretacja i analiza
Snuć miłość - interpretacja i analiza
Liryki lozańskie - geneza i charakterystyka
Do matki Polki - interpretacja i analiza
Niepewność - interpretacja i analiza
Do M*** - interpretacja i analiza
Zima miejska - interpretacja i analiza
Lilje - interpretacja i analiza
Pani Twardowska - interpretacja i analiza
To lubię - interpretacja i analiza
Powrót taty - interpretacja i analiza
Rybka - interpretacja i analiza
Świtezianka - interpretacja i analiza

Norwid Cyprian Kamil
Do obywatela Johna Browne'a - wiadomości wstępne
Fortepian Szopena - analiza
Fortepian Szopena - interpretacja
Fortepian Szopena - wiadomości wstępne
Bema pamięci żałobny rapsod - interpretacja i analiza
Bema pamięci żałobny rapsod - wiadomości wstępne
Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie? - interpretacja i analiza
Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie? - wiadomości wstępne
Moja ojczyzna - interpretacja i analiza
Moja ojczyzna - wiadomości wstepne
Pielgrzym - interpretacja i analiza
Pielgrzym - wiadomości wstępne
Pióro - interpretacja i analiza
Pióro - wiadomości wstępne
W Weronie - interpretacja i analiza
W Weronie - wiadomości wstępne
Moja piosnka II - interpretacja i analiza
Do obywatela Johna Browne'a - interpretacja i analiza

Słowacki Juliusz
Sowiński w okopach Woli - wiadomości wstępne
Testament mój - interpretacja i analiza
Testament mój - wiadomości wstępne
Rozłączenie - interpretacja i analiza
Rozmowa z piramidami - interpretacja i analiza
Grób Agamemnona - interpretacja i analiza
Grób Agamemnona - motyw mogiły, grobu
Smutno mi Boże - interpretacja i analiza
Smutno mi, Boże! - wiadomości wstępne
Sowiński w okopach Woli - interpretacja i analiza

Inne
Analiza porównawcza utworów „Oda do młodości” Adama Mickiewicza i „Do młodych” Adama Asnyka



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies