Liryki lozańskie - geneza i charakterystyka ostatnidzwonek.pl
JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Romantyzm

Liryki lozańskie - geneza i charakterystyka

Autor: Karolina Marlêga

Geneza

Liryki lozaÅ„skie Adama Mickiewicza to zbiór czterech wierszy, które poeta napisaÅ‚ w czasie przebywania w szwajcarskiej Lozannie. Opublikowawszy epopejÄ™ „Pan Tadeusz”, wieszcz postanowiÅ‚ przyjąć propozycjÄ™ tamtejszego uniwersytetu i zgodziÅ‚ siÄ™ dać seriÄ™ wykÅ‚adów z krÄ™gu literatury Å‚aciÅ„skiej. Badacze twórczoÅ›ci poety sÄ… zdania, iż lata 40. XIX wieku byÅ‚y dekadÄ… kryzysu artystycznego Mickiewicza. Choć ukoÅ„czyÅ‚ dalsze części „Dziadów” - niszczyÅ‚ rÄ™kopisy zaraz po ich ukoÅ„czeniu.

Dopiero w ocalaÅ‚ych po Å›mierci wieszcza papierach odnaleziono cztery wiersze z tych czasów (chodzi dokÅ‚adnie o lata 1839-1840). Z racji miejsca powstania oraz wielu wspólnych cech dzieÅ‚a opatrzono wspólnym tytuÅ‚em – liryki lozaÅ„skie - i opublikowano.
„Sam twórca nie nadaÅ‚ tym tekstom tytuÅ‚u ogarniajÄ…cego je wszystkie. Nie należy wiÄ™c traktować go jako cyklu w sensie pewnego konsekwentnie realizowanego ciÄ…gu utworów spojonych jednÄ… ideÄ…, ale jako zbiór dzieÅ‚ powstaÅ‚ych w jednym miejscu, w ciÄ…gu krótkiego czasu. OkreÅ›lenie „liryki lozaÅ„skie” jest wiÄ™c umownym terminem „roboczym” przywoÅ‚ujÄ…cym na myÅ›l utwory: Snuć miÅ‚ość..., Nad wodÄ… wielkÄ… i czystÄ…..., Gdy tu mój trup..., PolaÅ‚y siÄ™ Å‚zy me czyste, rzÄ™siste...” (D. PolaÅ„czyk, „Poezje Adama Mickiewicza – cz. II”, Lublin).

Cechy charakterystyczne zbioru

Liryki lozańskie posiadają wiele wspólnych cech. Powstałe pod koniec życia Adama Mickiewicza, są poetyckim zapisem przemiany, jaka zaszła w twórczości dojrzałego autora najsłynniejszej polskiej epopei narodowej.

„Liryki lozaÅ„skie stanowiÄ… grupÄ™ najbardziej dojrzaÅ‚ych tekstów Adama Mickiewicza. SÄ… równoczeÅ›nie rozdziaÅ‚em zamykajÄ…cym twórczość lirycznÄ… poety. DziÄ™ki swej prostocie pozwalajÄ… dostrzec poglÄ…dy wybitnego twórcy okresu romantyzmu sformuÅ‚owane po latach miÅ‚osnych uniesieÅ„, patriotycznych porywów, po ponad dwudziestoletnim okresie wielkiej pÅ‚odnoÅ›ci twórczej znaczonej utworami reprezentujÄ…cymi różne gatunki literackie, nastroje, emocje, zagadnienia. Perspektywa, z której dojrzaÅ‚y już poeta ocenia wÅ‚asne dokonania i drogÄ™ życiowÄ…, sprawia, że wiersze lozaÅ„skie odbierane sÄ… zazwyczaj jako utwory podsumowujÄ…ce losy i dorobek autora. Do takiego odbioru skÅ‚ania również wymowa omawianych liryków. SÄ… one poważne, a nawet smutne, zaprawione goryczÄ…. ZmuszajÄ… do poszukiwania ogólnie tylko zasygnalizowanych powodów takiego nastroju w biografii wieszcza. Niezbyt udane małżeÅ„stwo, emigracyjne tuÅ‚anie bez celu, w poczuciu osamotnienia i tÄ™sknoty za ojczyznÄ…, kÅ‚opoty materialne – to czynniki, które na pewno nie pozostaÅ‚y bez wpÅ‚ywu na ton tych utworów. TrudnoÅ›ci polityczne kraju dzieciÅ„stwa, brak widocznych szans na odwrócenie zÅ‚ego losu, marazm Å›rodowisk emigracyjnych – to kolejne, a może nawet pierwszorzÄ™dne przyczyny takiego podsumowania życia, jakie przyniosÅ‚y liryki lozaÅ„skie” (Danuta PolaÅ„czyk, „Poezje Adama Mickiewicza – cz. II”, Lublin).
Wiersze sÄ… wyrazem tÄ™sknoty poety za czymÅ› niedefiniowalnym, co w swoich wypowiedziach podkreÅ›lali miedzy innymi Julian PrzyboÅ›, Juliusz Kleiner, CzesÅ‚aw Zgorzelski, wtórujÄ…c autorowi tego stwierdzenia, Janowi Nepomucenowi Millerowi „w lirykach lozaÅ„skich (…) zawarowuje sobie (…) poeta jednostkowe, wyÅ‚Ä…czne, indywidualne prawo do uniwersalistycznej tÄ™sknoty” (J. N. Miller, „Zaraza w Grenadzie”, Warszawa 1926).

Utwory zebrane w jednym tomie stanowią również potwierdzenie tezy, iż u kresu życia człowiek próbuje rozliczyć się przeszłością. Dzieła te są właśnie szczerym, miejscami pełnym goryczy rozrachunkiem mężczyzny ze swoimi wyborami, są zbiorem przemyśleń artysty na temat sensu życia czy nieuchronności przemijania.

„Liryki lozaÅ„skie oddychajÄ… wielkim spokojem smutku i oddalenia. UczuÅ‚ poeta, że oto przechyliÅ‚o siÄ™ jego życie na drugÄ… stronÄ™ lat, pozwoliÅ‚ pÅ‚ynąć Å‚zom żalu i spoza wieku klÄ™ski spojrzaÅ‚ po raz pierwszy na swoje życie jako na caÅ‚ość, na sprawÄ™ już dokonanÄ…” (J. PrzyboÅ›, „SÅ‚aby i mocny wiersz”, [w:] „CzytajÄ…c Mickiewicza”, Warszawa 1965).

strona:    1    2  

Zobacz inne artykuły:

Mickiewicz Adam
Oda do młodości - interpretacja i analiza
Lilje - interpretacja i analiza
Pani Twardowska - interpretacja i analiza
To lubiÄ™ - interpretacja i analiza
Powrót taty - interpretacja i analiza
Rybka - interpretacja i analiza
Åšwitezianka - interpretacja i analiza
Świteź - interpretacja i analiza
Ajudah - interpretacja i analiza
Pierwiosnek - interpretacja i analiza
Pielgrzym - interpretacja i analiza
Ballady i romanse - opracowanie
Czatyrdah - interpretacja i analiza
Bajdary - interpretacja i analiza
Bakczysaraj - interpretacja i analiza
Widok gór ze stepów Kozłowa - interpretacja i analiza
Burza - interpretacja i analiza
Żegluga - interpretacja i analiza
Cisza morska - interpretacja i analiza
Stepy akermańskie - interpretacja i analiza
„Sonety krymskie” - streszczenie ogólne
Romantyzm „Sonetów krymskich”
Recepcja „Sonetów krymskich”
JÄ™zyk „Sonetów krymskich”
Problematyka „Sonetów krymskich”
PodziaÅ‚ wewnÄ™trzny „Sonetów krymskich”
Zmagania Mickiewicza z sonetem
OkolicznoÅ›ci powstania „Sonetów krymskich”
Polały się łzy - interpretacja i analiza
Nad wodÄ… wielkÄ… i czystÄ… - interpretacja i analiza
Snuć miłość - interpretacja i analiza
Liryki lozańskie - geneza i charakterystyka
Do matki Polki - interpretacja i analiza
Niepewność - interpretacja i analiza
Do M*** - interpretacja i analiza
Zima miejska - interpretacja i analiza

Norwid Cyprian Kamil
Pióro - interpretacja i analiza
Pióro - wiadomości wstępne
W Weronie - interpretacja i analiza
W Weronie - wiadomości wstępne
Moja piosnka II - interpretacja i analiza
Do obywatela Johna Browne'a - interpretacja i analiza
Do obywatela Johna Browne'a - wiadomości wstępne
Fortepian Szopena - analiza
Fortepian Szopena - interpretacja
Fortepian Szopena - wiadomości wstępne
Bema pamięci żałobny rapsod - interpretacja i analiza
Bema pamięci żałobny rapsod - wiadomości wstępne
Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie? - interpretacja i analiza
Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie? - wiadomości wstępne
Moja ojczyzna - interpretacja i analiza
Moja ojczyzna - wiadomości wstepne
Pielgrzym - interpretacja i analiza
Pielgrzym - wiadomości wstępne

SÅ‚owacki Juliusz
Rozmowa z piramidami - interpretacja i analiza
Grób Agamemnona - interpretacja i analiza
Grób Agamemnona - motyw mogiły, grobu
Smutno mi Boże - interpretacja i analiza
Smutno mi, Boże! - wiadomości wstępne
Sowiński w okopach Woli - interpretacja i analiza
Sowiński w okopach Woli - wiadomości wstępne
Testament mój - interpretacja i analiza
Testament mój - wiadomości wstępne
Rozłączenie - interpretacja i analiza

Inne
Analiza porównawcza utworów „Oda do mÅ‚odoÅ›ci” Adama Mickiewicza i „Do mÅ‚odych” Adama Asnyka



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies