Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie? - interpretacja i analiza ostatnidzwonek.pl
JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Romantyzm

Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie? - interpretacja i analiza

Autor: Karolina Marlêga

Zaliczany do grona utworów poÅ›wiÄ™conych znanym i ważnym postaciom wiersz Kamila Cypriana Norwida „CoÅ› ty Atenom zrobiÅ‚, Sokratesie?” porusza uniwersalny problem – docenienia lub jego braku artysty przez współczesnych mu odbiorców. Autor siÄ™ga do kilku przykÅ‚adów z historii ludzkoÅ›ci, która niestety nie popisaÅ‚a siÄ™ godnym pochwaÅ‚y zachowaniem.

Trafnym wprowadzeniem do utworu bÄ™dzie fragment opracowania Danuty PolaÅ„czyk: „Przedmiotem refleksji Cypriana Norwida jest wiÄ™c zmienność stosunku ludzi do tych, którzy wyrastajÄ… ponad przeciÄ™tność swojej epoki. PoczÄ…tkowa – krzywdzÄ…ca i niesprawiedliwa – ocena bywa zastÄ…piona stanowiskiem caÅ‚kowicie odmiennym” (D. PolaÅ„czyk, „Poezje Kamila Cypriana Norwida”, Lublin 2002).
Tekst składa się z trzech numerowanych rzymskimi liczbami części.

Pierwsza, najdÅ‚uższa część, wyodrÄ™bniona graficznie z dwóch pozostaÅ‚ych, jest subiektywnym przypomnieniem najwybitniejszych umysłów, a dokÅ‚adnie sposobu upamiÄ™tnienia ich sylwetek i zasÅ‚ug przez ludzi. Każda z siedmiu zwrotek (Å‚Ä…cznie z ostatniÄ…, zakoÅ„czonÄ… wielokropkiem) rozpoczyna siÄ™ anaforycznym pytaniem retorycznym – „CoÅ› Ty ... zrobiÅ‚ (3 razy)/uczyniÅ‚ (3 razy)/zawiniÅ‚ (1 raz) …”. Część ta kojarzy siÄ™ ze strukturÄ… pieÅ›ni, z inicjalnym refrenem otwierajÄ…cym każdÄ… strofÄ™, obecnym już w tytule. Adresatem pytania pozornie jest wymieniania przez podmiot postać, lecz rzeczywiÅ›cie autor kieruje swoje refleksje do szerokiego grona odbiorców wiersza.

Każda z tercyn jest realizacją tej samej myśli autora w różnych wariantach i kontekstach, pokazuje ją z innej perspektywy, rzuca światło na inne elementy, urozmaica odbiór dzieła. Norwid nie mógł zrozumieć, dlaczego ludzkość od zarania dziejów ma problem z docenieniem, oddaniem należnego szacunku wybitnej jednostce i jej dorobkowi.

Budowa szeÅ›ciu pierwszych tercyn jest regularna. Dwa pierwsze wersy zostaÅ‚y napisane jedenastozgÅ‚oskowcem, zaÅ› ostatni jest krótszy – liczy 5 sylab: „W dwu pierwszych podmiot liryczny ukazuje zachowanie ludzi wobec poszczególnych bohaterów po latach od ich Å›mierci, zaÅ› w trzecim wersie, krótko i dobitnie, ujawnia, jaki los zgotowali im współczeÅ›ni” (D. PolaÅ„czyk, dz. cyt.).
Za pomocą siedmiu pytań skierowanych do siedmiu niedocenionych przez współczesnych wielkich osobowości i bohaterów podmiot w miarę szczegółowo przybliża okoliczności towarzyszące ich śmierci lub pochówkowi. Są to kolejno: Sokrates, Dante Alighieri, Krzysztof Kolumb, Camoens, Tadeusz Kościuszko, Napoleon Bonaparte i Adam Mickiewicz.
Świadomość tego, jak zostali pożegnani przez współczesne im społeczeństwo przyprawia o zażenowanie, gorycz, żal i smutek.
Poeta wymienia bohaterów w porządku chronologicznym, jest niczym skrupulatny badacz, który na podstawie biografii kilku postaci dochodzi do ponadczasowych wniosków na temat ludzkości.
„CoÅ› ty Atenom zrobiÅ‚, Sokratesie,
Że ci ze złota statuę lud niesie,
Otruwszy pierwéj...”.
Podmiot liryczny zastanawia siÄ™, co zÅ‚ego tytuÅ‚owy Sokrates, jeden z najwiÄ™kszych filozofów greckich, uczyniÅ‚ mieszkaÅ„com Aten, że najpierw oskarżyli go o demoralizacjÄ™ mÅ‚odzieży i w koÅ„cu zmusili do popeÅ‚nienia samobójstwa, a potem poÅ›miertnie uhonorowali „zÅ‚otÄ… statuÄ…”, czyli posÄ…giem ze zÅ‚ota (postawiony przed wiÄ™zieniem, do którego za życia wtrÄ…cona filozofa), opÅ‚akiwali i czcili. Autor nie ucieka siÄ™ do oceny postÄ™powania AteÅ„czyków, pozostawiajÄ…c jÄ… czytelnikowi. Należy przypomnieć, iż zastosowanÄ… w pierwszym wersie apostrofÄ™ do Sokratesa można potraktować jako retorycznÄ… – jej adresat już nie żyje, a tak naprawdÄ™ refleksja podmiotu jest skierowana do odbiorców jego rozważaÅ„.

Kolejna tercyna przynosi wspomnienie wybitnego wÅ‚oskiego poety, prekursora odrodzenia, autora jednego z najważniejszych dzieÅ‚ ludzkoÅ›ci – „Boskiej Komedii”:

strona:    1    2    3    4    5  

Zobacz inne artykuły:

Mickiewicz Adam
Oda do młodości - interpretacja i analiza
Lilje - interpretacja i analiza
Pani Twardowska - interpretacja i analiza
To lubiÄ™ - interpretacja i analiza
Powrót taty - interpretacja i analiza
Rybka - interpretacja i analiza
Åšwitezianka - interpretacja i analiza
Świteź - interpretacja i analiza
Ajudah - interpretacja i analiza
Pierwiosnek - interpretacja i analiza
Pielgrzym - interpretacja i analiza
Ballady i romanse - opracowanie
Czatyrdah - interpretacja i analiza
Bajdary - interpretacja i analiza
Bakczysaraj - interpretacja i analiza
Widok gór ze stepów Kozłowa - interpretacja i analiza
Burza - interpretacja i analiza
Żegluga - interpretacja i analiza
Cisza morska - interpretacja i analiza
Stepy akermańskie - interpretacja i analiza
„Sonety krymskie” - streszczenie ogólne
Romantyzm „Sonetów krymskich”
Recepcja „Sonetów krymskich”
JÄ™zyk „Sonetów krymskich”
Problematyka „Sonetów krymskich”
PodziaÅ‚ wewnÄ™trzny „Sonetów krymskich”
Zmagania Mickiewicza z sonetem
OkolicznoÅ›ci powstania „Sonetów krymskich”
Polały się łzy - interpretacja i analiza
Nad wodÄ… wielkÄ… i czystÄ… - interpretacja i analiza
Snuć miłość - interpretacja i analiza
Liryki lozańskie - geneza i charakterystyka
Do matki Polki - interpretacja i analiza
Niepewność - interpretacja i analiza
Do M*** - interpretacja i analiza
Zima miejska - interpretacja i analiza

Norwid Cyprian Kamil
Pióro - interpretacja i analiza
Pióro - wiadomości wstępne
W Weronie - interpretacja i analiza
W Weronie - wiadomości wstępne
Moja piosnka II - interpretacja i analiza
Do obywatela Johna Browne'a - interpretacja i analiza
Do obywatela Johna Browne'a - wiadomości wstępne
Fortepian Szopena - analiza
Fortepian Szopena - interpretacja
Fortepian Szopena - wiadomości wstępne
Bema pamięci żałobny rapsod - interpretacja i analiza
Bema pamięci żałobny rapsod - wiadomości wstępne
Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie? - interpretacja i analiza
Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie? - wiadomości wstępne
Moja ojczyzna - interpretacja i analiza
Moja ojczyzna - wiadomości wstepne
Pielgrzym - interpretacja i analiza
Pielgrzym - wiadomości wstępne

SÅ‚owacki Juliusz
Rozmowa z piramidami - interpretacja i analiza
Grób Agamemnona - interpretacja i analiza
Grób Agamemnona - motyw mogiły, grobu
Smutno mi Boże - interpretacja i analiza
Smutno mi, Boże! - wiadomości wstępne
Sowiński w okopach Woli - interpretacja i analiza
Sowiński w okopach Woli - wiadomości wstępne
Testament mój - interpretacja i analiza
Testament mój - wiadomości wstępne
Rozłączenie - interpretacja i analiza

Inne
Analiza porównawcza utworów „Oda do mÅ‚odoÅ›ci” Adama Mickiewicza i „Do mÅ‚odych” Adama Asnyka



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies