Bakczysaraj - interpretacja i analiza ostatnidzwonek.pl
JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Romantyzm

Bakczysaraj - interpretacja i analiza

Autor: Karolina Marlêga

Sonet „Bakczysaraj” poÅ›wiÄ™cony jest refleksji o przemijaniu, ale nie tylko czÅ‚owieka, ale także wszelkim jego wytworom, także kultury. Bodźcem do powstania utworu byÅ‚a wizyta w ruinach paÅ‚acu, który w dawnych czasach byÅ‚ symbolem Å›wietnoÅ›ci Orientu, a obecnie popadaÅ‚ w coraz to wiÄ™ksze zniszczenie.

W części opisowej zapoznajemy się z przygnębiającym widokiem ruin dworu. Mamy tu do czynienia z dwiema płaszczyznami czasowymi. Najpierw podmiot liryczny ukazuje dawne życie pałacowe:
„Zmiatane czoÅ‚em baszów ganki i przedsienia,
Sofy, trony potÄ™gi, miÅ‚oÅ›ci schronienia”.

Widzimy zatem, iż było to miejsce urzędowania wielkiego władcy, któremu przybysze bili pokłony. Przepych świadczył o bogactwie dworu i jego potędze. Jednak w drugiej, aktualnej, płaszczyźnie czasowej po przepastnych komnatach skaczą szarańcze i pełzają gady.

W dalszej części utworu widzimy opis dalszej dewastacji paÅ‚acu. Okna, w których wciąż można dostrzec kolorowe witraże, coraz gęściej porasta oplata powój. RoÅ›lina bezceremonialnie wdarÅ‚a siÄ™ już dawno do wnÄ™trza komnat, pokrywajÄ…c szczelnie Å›ciany i sklepienia. Powój symbolizuje przyrodÄ™, która ze spokojem, powoli, systematycznie pochÅ‚ania dorobek czÅ‚owieka: „Zajmuje dzieÅ‚o ludzi w imiÄ™ przyrodzenia”.

RoÅ›lina w komnacie wielkiego wÅ‚adcy Baltazara uÅ‚ożyÅ‚a siÄ™ napis „RUINA”, przez co obraz upadku paÅ‚acu nabiera jeszcze bardziej smutnego charakteru. Natura wydaje siÄ™ bowiem rozmyÅ›lnie i celowo niszczyć to, co stworzyÅ‚ czÅ‚owiek przekonany o swojej wyższoÅ›ci i nieÅ›miertelnoÅ›ci.

W trzeciej strofie podmiot liryczny skupia uwagÄ™ odbiorcy na ostatnim ocalaÅ‚ym artefakcie w paÅ‚acu – marmurowej fontannie. Jednak widok ten nie napawa nas nadziejÄ…, czy wiarÄ… w nieprzemijalność kultury ludzkiej. WrÄ™cz przeciwnie, pÅ‚aczÄ…cej „perÅ‚owymi Å‚zami” fontanna wprawia czytelnika w jeszcze bardziej smutny nastrój.
Fontanna zdaje się rozpaczliwie wołać:
„Gdzież jesteÅ›, o miÅ‚oÅ›ci, potÄ™go i chwaÅ‚o!
Wy macie trwać na wieki, źródło szybko płynie,
O haÅ„bo! wyÅ›cie przeszÅ‚y, a źródÅ‚o zostaÅ‚o”.
Utwór zawiera bardzo wyrazistą refleksję na temat kilku aspektów przemijalności. Przede wszystkim widzimy w nim jak mało znaczy człowiek i jego dziedzictwo w zetknięciu z naturą. Przyroda zawsze będzie dążyła do tego, by pokazać swoją wyższość, a w połączeniu z czasem jest w stanie skutecznie zatrzeć ślady istnienia jakiekolwiek cywilizacji.

W utworze możemy znaleźć również odniesienie do starotestamentowej przypowieÅ›ci o królu Baltazarze („I pisze Balsazara gÅ‚oskami «RUINA»”). WedÅ‚ug Biblii wÅ‚adca ten odwróciÅ‚ siÄ™ od Boga, uważajÄ…c, iż jest od niego potężniejszy. Król dopuÅ›ciÅ‚ siÄ™ zbezczeszczenia Å›wiÄ™tych naczyÅ„, używajÄ…c ich do pospolitej uczty. Ku jego zdziwieniu na Å›cianie paÅ‚acu pojawiÅ‚ siÄ™ wówczas tajemniczy napis, który gÅ‚osiÅ‚, iż jego królestwo wkrótce upadnie. Tak też siÄ™ staÅ‚o, a miejsce Baltazara zajÄ…Å‚ prorok Daniel. Wymowa „Bakczysaraju” jest taka, iż podobny los spotkaÅ‚ dawnych chanów krymskich, którzy zatracili siÄ™ w swej potÄ™dze i nie dostrzegli nawet, kiedy ich królestwo zaczęło upadać. Taki sam los mógÅ‚ spotkać każde mocarstwo, które zamiast na zapewnieniu bezpieczeÅ„stwa poddanym i rozwoju kultury, skupi siÄ™ na bogaceniu swoich elit. Czy wedÅ‚ug Mickiewicza podobny los spotkaÅ‚ ukochanÄ… RzeczpospolitÄ…?

Sonet opowiada też o tym, iż niepielęgnowana kultura zanika. Jeśli człowiek nie zadba odpowiednio o swoje dziedzictwo, utraci je na zawsze. Kultura jest tak kruchym dobrem, iż wystarczy raz ją zaniedbać, by już nigdy więcej jej nie odzyskać. Ruiny pałacu można wprawdzie odbudować, ale nie będzie to już ten sam dwór, a jedynie jego rekonstrukcja.

Wiersz opowiada też o utraconym dorobku wspaniałej kultury Orientu. Wraz z upadkiem Imperium w niepamięć popadły także jego bogactwa. Można powiedzieć, że władcy Wschodu byli sami sobie winni, ponieważ dążąc do gromadzenia jak największych bogactw zatracili się, zapomnieli o wartościach najwyższych. Efektem tego był upadek całej cywilizacji Wschodu, która już nigdy nie powróciła do swego dawnego blasku.

strona:    1    2  

Zobacz inne artykuły:

Mickiewicz Adam
Oda do młodości - interpretacja i analiza
Burza - interpretacja i analiza
Żegluga - interpretacja i analiza
Cisza morska - interpretacja i analiza
Stepy akermańskie - interpretacja i analiza
„Sonety krymskie” - streszczenie ogólne
Romantyzm „Sonetów krymskich”
Recepcja „Sonetów krymskich”
JÄ™zyk „Sonetów krymskich”
Problematyka „Sonetów krymskich”
PodziaÅ‚ wewnÄ™trzny „Sonetów krymskich”
Zmagania Mickiewicza z sonetem
OkolicznoÅ›ci powstania „Sonetów krymskich”
Polały się łzy - interpretacja i analiza
Nad wodÄ… wielkÄ… i czystÄ… - interpretacja i analiza
Snuć miłość - interpretacja i analiza
Liryki lozańskie - geneza i charakterystyka
Do matki Polki - interpretacja i analiza
Niepewność - interpretacja i analiza
Do M*** - interpretacja i analiza
Zima miejska - interpretacja i analiza
Lilje - interpretacja i analiza
Pani Twardowska - interpretacja i analiza
To lubiÄ™ - interpretacja i analiza
Powrót taty - interpretacja i analiza
Rybka - interpretacja i analiza
Åšwitezianka - interpretacja i analiza
Świteź - interpretacja i analiza
Ajudah - interpretacja i analiza
Pierwiosnek - interpretacja i analiza
Pielgrzym - interpretacja i analiza
Ballady i romanse - opracowanie
Czatyrdah - interpretacja i analiza
Bajdary - interpretacja i analiza
Bakczysaraj - interpretacja i analiza
Widok gór ze stepów Kozłowa - interpretacja i analiza

Norwid Cyprian Kamil
Bema pamięci żałobny rapsod - interpretacja i analiza
Bema pamięci żałobny rapsod - wiadomości wstępne
Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie? - interpretacja i analiza
Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie? - wiadomości wstępne
Moja ojczyzna - interpretacja i analiza
Moja ojczyzna - wiadomości wstepne
Pielgrzym - interpretacja i analiza
Pielgrzym - wiadomości wstępne
Pióro - interpretacja i analiza
Pióro - wiadomości wstępne
W Weronie - interpretacja i analiza
W Weronie - wiadomości wstępne
Moja piosnka II - interpretacja i analiza
Do obywatela Johna Browne'a - interpretacja i analiza
Do obywatela Johna Browne'a - wiadomości wstępne
Fortepian Szopena - analiza
Fortepian Szopena - interpretacja
Fortepian Szopena - wiadomości wstępne

SÅ‚owacki Juliusz
Rozmowa z piramidami - interpretacja i analiza
Grób Agamemnona - interpretacja i analiza
Grób Agamemnona - motyw mogiły, grobu
Smutno mi Boże - interpretacja i analiza
Smutno mi, Boże! - wiadomości wstępne
Sowiński w okopach Woli - interpretacja i analiza
Sowiński w okopach Woli - wiadomości wstępne
Testament mój - interpretacja i analiza
Testament mój - wiadomości wstępne
Rozłączenie - interpretacja i analiza

Inne
Analiza porównawcza utworów „Oda do mÅ‚odoÅ›ci” Adama Mickiewicza i „Do mÅ‚odych” Adama Asnyka



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies