Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Romantyzm

Burza - interpretacja i analiza


Trzeci, a zarazem ostatni, sonet morski cyklu – „Burza” – ukazuje losy znanego z „Ciszy morskiej” i „Żeglugi” okrętu. Zapowiadany w poprzednim utworze sztorm przerósł oczekiwania załogi, okazując się straszliwie silnym.

Pierwsza strofa spoiwowa sonetu zbudowana została za pomocą krótkich, dynamicznych zdań. Widzimy i słyszymy w niej szereg obrazów, przypominających wręcz sceny filmowe:
„Zdarto żagle, ster prysnął, ryk wód, szum zawiei,
Głosy trwożnej gromady, pomp złowieszcze jęki,
Ostatnie liny majtkom wyrwały się z ręki”.

Wiatr wiał z wielką siłą, bez problemu zerwał żagle i złamał ster, powodując, iż załoga nie miała już żadnej kontroli nad statkiem. Okręt stał się wówczas całkowicie podległy i zależny od sił przyrody. Mickiewicz w ten sposób ukazał, iż w obliczu natury wszystko, co stworzył człowiek, jest marne, wręcz ośmieszone.

W ostatnim wersie pierwszej strofy poeta odebrał nadzieje bohaterom utworu na ujście cało z opresji:
„Słońce krwawo zachodzi, z nim reszta nadziei”.

Widok ten z pewnością musiał być piękny – zachodzące słońce na tle rozszalałego morza. Jednak w opisywanych okolicznościach, gdy wśród wielkich fal bezwładnie unosił się statek z grupą podróżnych, brak światła dziennego oznaczać mógł tylko przedwczesny i tragiczny koniec wyprawy na Krym.

Jeszcze straszniej jest w drugiej strofie opisowej. Widzimy w niej bowiem personifikację śmierci, która wyłania się ze wzburzonych fal i kieruje swoje kroki ku pokładowi statku:
„(…) na mokre góry
Wznoszące się piętrami z morskiego odmętu
Wstąpił genijusz śmierci i szedł do okrętu”.

Triumf natury nie podlega żadnej wątpliwości. Załoga i podróżni nie mają na tyle odwagi i sił, by przeciwstawić się sztormowi. Jedyne, co im pozostało, to modlić się, żegnać z bliskimi, szukać pocieszenia w objęciach kompanów. Taki też obraz widzimy w trzeciej strofie, która nie ma w przypadku „Burzy” charakteru refleksyjnego, lecz również opisowy. Podmiot liryczny, za pomocą znanej z pierwszej strofy techniki, „maluje” przed oczami czytelnika kolejne dynamiczne obrazy:
„Ci leżą na pół martwi, ów załamał dłonie,
Ten w objęcia przyjaciół żegnając się pada,
Ci modlą się przed śmiercią, aby śmierć odegnać”.
Wspomnieliśmy już o tym, iż utwór ma pewne cechy filmowe, oczywiście jest to twierdzenie umowne, ponieważ ten środek przekazu nie mógł być Mickiewiczowi znany. Trzymając się jednak tej terminologii możemy powiedzieć, iż w ostatniej strofie, którą możemy nazwać refleksyjną, na pierwszym planie znajduje się podróżny – główny bohater całego cyklu „Sonetów krymskich”. Poznajemy jego uczucie zazdrości wobec pozostałych towarzyszy niedoli:
„I pomyślił: szczęśliwy, kto siły postrada,
Albo modlić się umie, lub ma z kim się żegnać”.

Danuta Polańczyk określa myśli podmiotu lirycznego: „Ta gorzka refleksja samotnego tułacza świadczy o tym, jak trudne chwile przeżywa (nie dlatego, że trwa sztorm i grozi mu śmierć, ale dlatego, że jest samotny i wyobcowany spośród grona podróżnych). Stan jego ducha tym bardziej zwraca uwagę, że nie rozprasza go nawet szczególna sytuacja, w jakiej się znalazł – myśli o opuszczeniu przez bliskich (lub o tym, że on musiał ich opuścić) przytłaczają go hardziej niż czyhająca z odmętów śmierć” (D. Polańczyk, dz. cyt.).

Utwór zbudowany jest na kontraście chaosu panującego na okręcie, zamętu i przerażenia wszechobecnego na pokładzie z majestatyczną i wszechogarniającą siłą żywiołu natury. Opis burzy na pełnym morzu wzbogacił Mickiewicz o szerokie spectrum dźwięków: „ryk wód”, „szum zawiei”, „głosy trwożnej gromady”, „pomp złowieszcze jęki”, „wicher z tryumfem zawył”, do tego jeszcze możemy wyobrazić sobie krzyki przerażonych pasażerów oraz ich modlitwy. Dźwięki i obrazy mające na celu oddać nastrój panujący na pokładzie statku podane są za pomocą krótkich, dynamicznych zdań. Zupełnie inaczej jest w przypadku opisu morza i wiatru – dwóch wielkich żywiołów, które w każdej chwili mogą unicestwić statek z całą jego załogą. Widzimy „mokre góry”, „wicher z tryumfem” wyjący, fale wysokie na kilka pięter.

strona:    1    2  

Zobacz inne artykuły:

Mickiewicz Adam
Oda do młodości - interpretacja i analiza
Ajudah - interpretacja i analiza
Świteź - interpretacja i analiza
Pielgrzym - interpretacja i analiza
Pierwiosnek - interpretacja i analiza
Czatyrdah - interpretacja i analiza
Ballady i romanse - opracowanie
Bajdary - interpretacja i analiza
Bakczysaraj - interpretacja i analiza
Widok gór ze stepów Kozłowa - interpretacja i analiza
Burza - interpretacja i analiza
Żegluga - interpretacja i analiza
Cisza morska - interpretacja i analiza
Stepy akermańskie - interpretacja i analiza
„Sonety krymskie” - streszczenie ogólne
Romantyzm „Sonetów krymskich”
Recepcja „Sonetów krymskich”
Język „Sonetów krymskich”
Problematyka „Sonetów krymskich”
Podział wewnętrzny „Sonetów krymskich”
Zmagania Mickiewicza z sonetem
Okoliczności powstania „Sonetów krymskich”
Polały się łzy - interpretacja i analiza
Nad wodą wielką i czystą - interpretacja i analiza
Snuć miłość - interpretacja i analiza
Liryki lozańskie - geneza i charakterystyka
Do matki Polki - interpretacja i analiza
Niepewność - interpretacja i analiza
Do M*** - interpretacja i analiza
Zima miejska - interpretacja i analiza
Lilje - interpretacja i analiza
Pani Twardowska - interpretacja i analiza
To lubię - interpretacja i analiza
Powrót taty - interpretacja i analiza
Rybka - interpretacja i analiza
Świtezianka - interpretacja i analiza

Norwid Cyprian Kamil
Do obywatela Johna Browne'a - wiadomości wstępne
Fortepian Szopena - analiza
Fortepian Szopena - interpretacja
Fortepian Szopena - wiadomości wstępne
Bema pamięci żałobny rapsod - interpretacja i analiza
Bema pamięci żałobny rapsod - wiadomości wstępne
Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie? - interpretacja i analiza
Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie? - wiadomości wstępne
Moja ojczyzna - interpretacja i analiza
Moja ojczyzna - wiadomości wstepne
Pielgrzym - interpretacja i analiza
Pielgrzym - wiadomości wstępne
Pióro - interpretacja i analiza
Pióro - wiadomości wstępne
W Weronie - interpretacja i analiza
W Weronie - wiadomości wstępne
Moja piosnka II - interpretacja i analiza
Do obywatela Johna Browne'a - interpretacja i analiza

Słowacki Juliusz
Sowiński w okopach Woli - wiadomości wstępne
Testament mój - interpretacja i analiza
Testament mój - wiadomości wstępne
Rozłączenie - interpretacja i analiza
Rozmowa z piramidami - interpretacja i analiza
Grób Agamemnona - interpretacja i analiza
Grób Agamemnona - motyw mogiły, grobu
Smutno mi Boże - interpretacja i analiza
Smutno mi, Boże! - wiadomości wstępne
Sowiński w okopach Woli - interpretacja i analiza

Inne
Analiza porównawcza utworów „Oda do młodości” Adama Mickiewicza i „Do młodych” Adama Asnyka



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies