Do obywatela Johna Browne'a - wiadomości wstępne ostatnidzwonek.pl
JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Romantyzm

Do obywatela Johna Browne'a - wiadomości wstępne

Autor: Karolina Marlêga

Kamil Cyprian Norwid stworzyÅ‚ wiele wierszy upamiÄ™tniajÄ…cych wybitne jednostki czy zwracajÄ…cych uwagÄ™ opinii spoÅ‚ecznej na ważne wydarzenia. Jednym z takich utworów – obok „Fortepianu Szopena”, „Bema pamiÄ™ci żaÅ‚obny-rapsod” czy „CoÅ› ty Atenom zrobiÅ‚, Sokratesie?” jest liryk „Do obywatela Johna Browne'a”.
Romantyczny poeta poświęcił go planowanej egzekucji tytułowego bohatera-bojownika w walce o wyzwolenie czarnoskórych mieszkańców kraju. Amerykański farmer, przywódca nieudanego powstania (16 października 1859 roku wraz z grupa kilkunastu osób zaatakował arsenał Harpers-Terry w Stanie Wirginia), domagając się zniesienia niewolnictwa Murzynów został skazany na śmierć przez powieszenie wyrokiem Rządu Stanów Zjednoczonych.

Sylwetkę bojownika oraz szczegóły jego walki w swoim opracowaniu przybliżył Zbigniew Libera:
„John Brown urodziÅ‚ siÄ™ w 1800 roku w Tonington w rodzinie purytaÅ„skiego farmera. Od mÅ‚odoÅ›ci należaÅ‚ do żarliwych przeciwników niewolnictwa i przywódców ruchu abolicjonistycznego. Kiedy w 1859 roku walka miÄ™dzy plantatorami z PoÅ‚udnia i farmerami z Północy przeniosÅ‚a siÄ™ z Kansas do stanu Wirginia, Brown przybyÅ‚ tam, aby wywoÅ‚ać powstanie niewolników. Na czele niewielkiego oddziaÅ‚u skÅ‚adajÄ…cego siÄ™ z kilkunastu ludzi, w którym znajdowali siÄ™ trzej jego synowie i dwaj ziÄ™ciowie, zdobyÅ‚ arsenaÅ‚ rzÄ…dowy w miasteczku Harpers Feny. Idea wywoÅ‚ania ogólnego powstania Murzynów nie powiodÅ‚a siÄ™. OddziaÅ‚ po krwawej walce zostaÅ‚ zmuszony do poddania siÄ™. Ciężko rannego przywódcÄ™ aresztowano i przekazano sÄ…dowi w Charleston, który wydaÅ‚ na niego wyrok Å›mierci przez powieszenie” (Z. Libera, Norwid o Johnie Brownie, w: Nowe studia o Norwidzie, Warszawa 1961, s. 87).
W uzasadnieniu wyroku napisano, iż John Brown dopuścił się zdrady stanu. Werdykt wykonano 2 grudnia 1859 r. Nie pomogły interwencje ludzi z całego świata:
„John Brown zostaÅ‚ skazany na karÄ™ Å›mierci 2 listopada 1852 r. i dokÅ‚adnie miesiÄ…c później stracony. Norwid, który poznaÅ‚ wczeÅ›niej spoÅ‚eczeÅ„stwo amerykaÅ„skie, a także znany francuski pisarz W. Hugo protestowali przeciwko wykonaniu kary. Do ich wypowiedzi doÅ‚Ä…czyÅ‚y siÄ™ gÅ‚osy Å›wiatowej opinii publicznej. Próby ocalenia obroÅ„cy Murzynów okazaÅ‚y siÄ™ jednak daremne, ku przestrodze innych stracono przeciwnika rasizmu i przemocy” (D. PolaÅ„czyk, „Poezje Kamila Cypriana Norwida”, Lublin 2002).
To wydarzenie staÅ‚o siÄ™ punktem zapalnym w konflikcie północnych i poÅ‚udniowych stanów USA w sprawie niewolnictwa, doprowadzajÄ…c poÅ›rednio do wybuchu wojny secesyjnej. To wÅ‚aÅ›nie poÅ›wiÄ™cona temu tragicznemu wydarzeniu pieśń „John Brown's Body staÅ‚a siÄ™ jednÄ… z pieÅ›ni bojowych armii Unii.
Prócz analizowanego tekstu, przebywajÄ…cy w Ameryce w latach 1852-1854 Norwid tej bulwersujÄ…cej ówczesnÄ… opiniÄ™ publicznÄ… sprawie poÅ›wiÄ™ciÅ‚ także inny, zatytuÅ‚owany „John Brown”. Poeta doceniÅ‚ rolÄ™, jakÄ… bohater speÅ‚niÅ‚ w dążeniach emancypacyjnych wÅ›ród czarnoskórych obywateli Ameryki.

Napisany na wieść o skazaniu farmera (dokładnie po zapadnięciu wyroku, lecz jeszcze przed jego wykonaniem) liryk ma formę listu poetyckiego, w którym podmiot liryczny, utożsamiany z racji prezentowanych poglądów i znajomości biografii autora, wyraża swoje poparcie dla postawy Brown, snuje refleksję o dążeniu człowieka do wolności, jasno angażując się przeciwko niesprawiedliwości społecznej.

Wybrana forma była jednym z ulubionych sposobów organizowania swoich poglądów i rozmyślań w poetyckim kształcie:
„Swoje poglÄ…dy o sztuce, pracy, biegu dziejów i udziaÅ‚u czÅ‚owieka w tworzeniu historii Cyprian Norwid zawieraÅ‚ w różnych swoich wypowie¬dziach – od liryki poprzez traktaty filozoficzne po teksty o charakterze bardziej osobistym, czyli listy. Wszechstronnie utalentowany i zaintere-sowany historiÄ… sztuki chÄ™tnie zabieraÅ‚ gÅ‚os na temat dokonaÅ„ innych twórców. FascynowaÅ‚ siÄ™ osobowoÅ›ciÄ… Leonarda da Vinci, doceniaÅ‚ na¬rodowy charakter muzyki Szopena, interesowaÅ‚ siÄ™ powstajÄ…cÄ… w jego czasach poezjÄ… i malarstwem” (D. PolaÅ„czyk, dz. cyt.).

Zobacz inne artykuły:

Mickiewicz Adam
Oda do młodości - interpretacja i analiza
Lilje - interpretacja i analiza
Pani Twardowska - interpretacja i analiza
To lubiÄ™ - interpretacja i analiza
Powrót taty - interpretacja i analiza
Rybka - interpretacja i analiza
Åšwitezianka - interpretacja i analiza
Świteź - interpretacja i analiza
Ajudah - interpretacja i analiza
Pierwiosnek - interpretacja i analiza
Pielgrzym - interpretacja i analiza
Ballady i romanse - opracowanie
Czatyrdah - interpretacja i analiza
Bajdary - interpretacja i analiza
Bakczysaraj - interpretacja i analiza
Widok gór ze stepów Kozłowa - interpretacja i analiza
Burza - interpretacja i analiza
Żegluga - interpretacja i analiza
Cisza morska - interpretacja i analiza
Stepy akermańskie - interpretacja i analiza
„Sonety krymskie” - streszczenie ogólne
Romantyzm „Sonetów krymskich”
Recepcja „Sonetów krymskich”
JÄ™zyk „Sonetów krymskich”
Problematyka „Sonetów krymskich”
PodziaÅ‚ wewnÄ™trzny „Sonetów krymskich”
Zmagania Mickiewicza z sonetem
OkolicznoÅ›ci powstania „Sonetów krymskich”
Polały się łzy - interpretacja i analiza
Nad wodÄ… wielkÄ… i czystÄ… - interpretacja i analiza
Snuć miłość - interpretacja i analiza
Liryki lozańskie - geneza i charakterystyka
Do matki Polki - interpretacja i analiza
Niepewność - interpretacja i analiza
Do M*** - interpretacja i analiza
Zima miejska - interpretacja i analiza

Norwid Cyprian Kamil
Pióro - interpretacja i analiza
Pióro - wiadomości wstępne
W Weronie - interpretacja i analiza
W Weronie - wiadomości wstępne
Moja piosnka II - interpretacja i analiza
Do obywatela Johna Browne'a - interpretacja i analiza
Do obywatela Johna Browne'a - wiadomości wstępne
Fortepian Szopena - analiza
Fortepian Szopena - interpretacja
Fortepian Szopena - wiadomości wstępne
Bema pamięci żałobny rapsod - interpretacja i analiza
Bema pamięci żałobny rapsod - wiadomości wstępne
Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie? - interpretacja i analiza
Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie? - wiadomości wstępne
Moja ojczyzna - interpretacja i analiza
Moja ojczyzna - wiadomości wstepne
Pielgrzym - interpretacja i analiza
Pielgrzym - wiadomości wstępne

SÅ‚owacki Juliusz
Rozmowa z piramidami - interpretacja i analiza
Grób Agamemnona - interpretacja i analiza
Grób Agamemnona - motyw mogiły, grobu
Smutno mi Boże - interpretacja i analiza
Smutno mi, Boże! - wiadomości wstępne
Sowiński w okopach Woli - interpretacja i analiza
Sowiński w okopach Woli - wiadomości wstępne
Testament mój - interpretacja i analiza
Testament mój - wiadomości wstępne
Rozłączenie - interpretacja i analiza

Inne
Analiza porównawcza utworów „Oda do mÅ‚odoÅ›ci” Adama Mickiewicza i „Do mÅ‚odych” Adama Asnyka



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies