JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Romantyzm
„Szansa na osiÄ…gniÄ™cie wyznaczonych celów zależy od umiejÄ™tnoÅ›ci podporzÄ…dkowania siÄ™ wspólnej sprawie” (D. PolaÅ„czyk, dz. cyt.).
Słowa zachęcające do wspólnej walki młodych ludzi były potem przywoływane w trudnych momentach narodu, wynikających z klęski zrywu niepodległościowego:
„Razem, mÅ‚odzi przyjaciele!...
W szczęściu wszystkiego są wszystkich cele;
Jednością silni, rozumni szałem,
Razem mÅ‚odzi przyjaciele!...”.
„Oda do mÅ‚odoÅ›ci” jako manifest pokoleniowy
Napisany prawie dwa wieki temu tekst jest nawet dziÅ› aktualny w kontekÅ›cie uniwersalnego manifestu pokoleniowego. Dzieje siÄ™ tak zapewne dlatego, ponieważ Adam Mickiewicz zawarÅ‚ w „Odzie do mÅ‚odoÅ›ci” wszystko to, co potrzebne jest każdej nowej generacji. W dziele odnajdziemy stanowcze zaznaczenie odrÄ™bnoÅ›ci nowego pokolenia wzglÄ™dem poprzedników, wypunktowanie wÅ‚asnego stosunku do Å›wiata, ukazanie stanu mÅ‚odoÅ›ci nie jako braku lat, doÅ›wiadczenia czy należytej wiedzy, lecz jako czasu bezkompromisowoÅ›ci, odwagi, gotowoÅ›ci do bezinteresownego poÅ›wiÄ™cenia siÄ™ wspólnoty: „Odnowa Å›wiata, która ma siÄ™ dokonać we wspólnym dziele mÅ‚odych, prowadzi do wolnoÅ›ci. ÅšwitajÄ…ca jutrzenka swobody zwiastuje owo sÅ‚oÅ„ce zbawienia. Podmiot liryczny nie pozostawia najmniejszych wÄ…tpliwoÅ›ci, że podjÄ™te dzieÅ‚o okaże siÄ™ skuteczne, nie ma co do tego żadnych obaw – niedÅ‚ugo zatriumfuje wolność uzyskana w zbiorowym wysiÅ‚ku mÅ‚odych” (D. PolaÅ„czyk).
Analiza
Fragment opracowania „Ody do mÅ‚odoÅ›ci” Adama Mickiewicza, autorstwa badacza twórczoÅ›ci poety, historyka literatury CzesÅ‚awa Zgorzelskiego doskonale rysuje najważniejsze cechy formalne jednego z ważniejszych tekstów zarówno polskiego, jak i europejskiego romantyzmu: „Oda do mÅ‚odoÅ›ci (…) wyrasta z linii, która wiedzie od przemówienia filomackiego Już siÄ™ z pogodnych niebios oćma zdarta smutna... Wszakże miÄ™dzy obu punktami tej linii jakaż przepastna różnica! Tam przemówienie utrzymane w karbach retoryki i klasycystycznej miary trzynastozgÅ‚oskowca; tu - lotna konstrukcja skÅ‚adniowa, rwana natężeniem woli, wzmaganiem siÄ™ uczucia, wzrastajÄ…cym napiÄ™ciem przeciwstawieÅ„ i szerokiego gestu obrazowania. Tam spokojny rozwój wÄ…tku kierowany logika rozważnego mówcy, który umie biegowi swej myÅ›li narzucić celowe granice uzgodnionych zdaÅ„ i wierszy; tu swoboda metrycznych ukÅ‚adów, poddana wzlotom emocji, zburzenie spoideÅ‚ logicznych, jakby gorÄ…czkowe nagromadzenie obrazów, haseÅ‚ i wezwaÅ„. Tam króluje Å‚ad, rozsadek, powaga etycznych nakazów i rozważna argumentacja z powoÅ‚aniem siÄ™ na przykÅ‚ady ze Å›wiata kultury antycznej; tu rzÄ…dzi entuzjazm, zapaÅ‚, wola heroicznego czynu, choćby szaleÅ„czego, ale godnego sÅ‚awy, jeÅ›li wiedzie ku szczęśliwoÅ›ci innych, a wynika z intuicji, z przyjaźni i z „zapaÅ‚u mÅ‚odoÅ›ci” – zestawiajÄ…cy najsÅ‚ynniejszy manifest literacki, pokoleniowy i polityczny z filomackim przemówieniem - (Cz. Zgorzelski „Owoce wileÅ„sko-kowieÅ„skiej twórczoÅ›ci lirycznej”, [w:] tegoż, „O sztuce poetyckiej Mickiewicza. Próby zbliżeÅ„ i uogólnieÅ„”, Warszawa 2001).
Zgorzelski zwraca uwagÄ™ na „lotnÄ… konstrukcjÄ™ skÅ‚adniowÄ…”, na „swobodÄ™ metrycznych ukÅ‚adów”, na „zburzenie spoideÅ‚ logicznych”, „gorÄ…czkowe nagromadzenie obrazów, haseÅ‚ i wezwaÅ„”, na „entuzjazm, zapaÅ‚, wolÄ™ heroicznego czynu”, wiodÄ…cych „ku szczęśliwoÅ›ci innych”, a wynikajÄ…cych „z intuicji, z przyjaźni i z zapaÅ‚u mÅ‚odoÅ›ci”. Oda do mÅ‚odoÅ›ci - interpretacja i analiza
Autor: Karolina Marlêga„Szansa na osiÄ…gniÄ™cie wyznaczonych celów zależy od umiejÄ™tnoÅ›ci podporzÄ…dkowania siÄ™ wspólnej sprawie” (D. PolaÅ„czyk, dz. cyt.).
Słowa zachęcające do wspólnej walki młodych ludzi były potem przywoływane w trudnych momentach narodu, wynikających z klęski zrywu niepodległościowego:
„Razem, mÅ‚odzi przyjaciele!...
W szczęściu wszystkiego są wszystkich cele;
Jednością silni, rozumni szałem,
Razem mÅ‚odzi przyjaciele!...”.
„Oda do mÅ‚odoÅ›ci” jako manifest pokoleniowy
Napisany prawie dwa wieki temu tekst jest nawet dziÅ› aktualny w kontekÅ›cie uniwersalnego manifestu pokoleniowego. Dzieje siÄ™ tak zapewne dlatego, ponieważ Adam Mickiewicz zawarÅ‚ w „Odzie do mÅ‚odoÅ›ci” wszystko to, co potrzebne jest każdej nowej generacji. W dziele odnajdziemy stanowcze zaznaczenie odrÄ™bnoÅ›ci nowego pokolenia wzglÄ™dem poprzedników, wypunktowanie wÅ‚asnego stosunku do Å›wiata, ukazanie stanu mÅ‚odoÅ›ci nie jako braku lat, doÅ›wiadczenia czy należytej wiedzy, lecz jako czasu bezkompromisowoÅ›ci, odwagi, gotowoÅ›ci do bezinteresownego poÅ›wiÄ™cenia siÄ™ wspólnoty: „Odnowa Å›wiata, która ma siÄ™ dokonać we wspólnym dziele mÅ‚odych, prowadzi do wolnoÅ›ci. ÅšwitajÄ…ca jutrzenka swobody zwiastuje owo sÅ‚oÅ„ce zbawienia. Podmiot liryczny nie pozostawia najmniejszych wÄ…tpliwoÅ›ci, że podjÄ™te dzieÅ‚o okaże siÄ™ skuteczne, nie ma co do tego żadnych obaw – niedÅ‚ugo zatriumfuje wolność uzyskana w zbiorowym wysiÅ‚ku mÅ‚odych” (D. PolaÅ„czyk).
Analiza
Fragment opracowania „Ody do mÅ‚odoÅ›ci” Adama Mickiewicza, autorstwa badacza twórczoÅ›ci poety, historyka literatury CzesÅ‚awa Zgorzelskiego doskonale rysuje najważniejsze cechy formalne jednego z ważniejszych tekstów zarówno polskiego, jak i europejskiego romantyzmu: „Oda do mÅ‚odoÅ›ci (…) wyrasta z linii, która wiedzie od przemówienia filomackiego Już siÄ™ z pogodnych niebios oćma zdarta smutna... Wszakże miÄ™dzy obu punktami tej linii jakaż przepastna różnica! Tam przemówienie utrzymane w karbach retoryki i klasycystycznej miary trzynastozgÅ‚oskowca; tu - lotna konstrukcja skÅ‚adniowa, rwana natężeniem woli, wzmaganiem siÄ™ uczucia, wzrastajÄ…cym napiÄ™ciem przeciwstawieÅ„ i szerokiego gestu obrazowania. Tam spokojny rozwój wÄ…tku kierowany logika rozważnego mówcy, który umie biegowi swej myÅ›li narzucić celowe granice uzgodnionych zdaÅ„ i wierszy; tu swoboda metrycznych ukÅ‚adów, poddana wzlotom emocji, zburzenie spoideÅ‚ logicznych, jakby gorÄ…czkowe nagromadzenie obrazów, haseÅ‚ i wezwaÅ„. Tam króluje Å‚ad, rozsadek, powaga etycznych nakazów i rozważna argumentacja z powoÅ‚aniem siÄ™ na przykÅ‚ady ze Å›wiata kultury antycznej; tu rzÄ…dzi entuzjazm, zapaÅ‚, wola heroicznego czynu, choćby szaleÅ„czego, ale godnego sÅ‚awy, jeÅ›li wiedzie ku szczęśliwoÅ›ci innych, a wynika z intuicji, z przyjaźni i z „zapaÅ‚u mÅ‚odoÅ›ci” – zestawiajÄ…cy najsÅ‚ynniejszy manifest literacki, pokoleniowy i polityczny z filomackim przemówieniem - (Cz. Zgorzelski „Owoce wileÅ„sko-kowieÅ„skiej twórczoÅ›ci lirycznej”, [w:] tegoż, „O sztuce poetyckiej Mickiewicza. Próby zbliżeÅ„ i uogólnieÅ„”, Warszawa 2001).
Każde z przywoÅ‚anych spostrzeżeÅ„ jest trafne. „Oda do mÅ‚odoÅ›ci”, jak wskazuje sam tytuÅ‚, to tekst realizujÄ…cy gatunek wywodzÄ…cy siÄ™ z antyku. Jak przystaÅ‚o jednak na najwiÄ™kszego polskiego wieszcza, przyszÅ‚ego autora polskiej epopei narodowej, Adam Mickiewicz nie poprzestaÅ‚ na suchym odwzorowaniu klasycznych reguÅ‚ gatunku. Poeta urozmaiciÅ‚ klasycznÄ… odÄ™ romantycznymi innowacjami, tworzÄ…c manifest nieugiÄ™tej walki o niepodlegÅ‚ość – zespalajÄ…cy w sobie elementy stylu wzniosÅ‚ego i potocznego.
strona: 1 2 3 4 5 6 7 8 9
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies