Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Romantyzm

Oda do młodości - interpretacja i analiza

Autor: Karolina Marl�ga

Choć w „Odzie” dominuje patetyczny styl, a kompozycja jest ściśle przemyślana, to jednak dzieło charakteryzuje się entuzjazmem, emanuje z niego gotowość do działania, jest przepełnione wezwaniem do czynu.

Pierwsza część powyższej tezy jest widoczna w licznych dowodach na czerpanie przez poetę z epoki oświecenia. Zgodnie z literackimi wyznacznikami epoki racjonalizmu i rozumu, Mickiewicz sięgnął po klasycystyczne retoryczne hasła (np. „Młodości!”), wiele razy odwołuje się w tekście do zdrowego rozsądku, formułuje patetyczne hasła, np.:
„Razem, młodzi przyjaciele!...”;
„Tam sięgaj, gdzie wzrok nie sięga’;
„Gwałt niech się gwałtem odciska”.

Pod względem leksykalnych „Oda” jest wypełniona licznymi apelami, zakazami zwracającymi uwagę na określone działania i postawy:
„Młodości! dodaj mi skrzydła!”;
„Młodości! ty nad poziomy
Wylatuj, a okiem słońca
Ludzkości całe ogromy
Przeniknij z końca do końca”.

Cechą klasycystycznej poetyki nakazu było nadużywanie zwrotów „niech” oraz „niechaj”. Słowa te pojawiają się w „Odzie” wiele razy:
„Niech nad martwym wzlecę światem”;
„Niechaj, kogo wiek zamroczy”;
„Gwałt niech się gwałtem odciska”.

Podobnie jak twórcy epoki oświecenia, Mickiewicz także sięgnął do symboliki antycznej. Przykładem jest przywołanie mitu o Heraklesie i Hebe:
„Dzieckiem w kolebce kto łeb urwał Hydrze,
Ten młody zdusi Centaury,
Piekłu ofiarę wydrze,
Do nieba pójdzie po laury”.

Idąc za powielaną przez wielu historyków literatury tezą, iż „Oda do młodości” jest klasycyzującą w formie, a romantyczną w treści, nie sposób nie zauważyć romantycznych elementów kompozycji dzieła, mających, zdaniem Danuty Polańczyk, autorki opracowania utworu, swój początek właśnie w literaturze oświeceniowej: „Głoszone w utworze ideały przyjaźni, wspólnego działania, podporządkowania planów jednostki interesom ogółu, poczucie skuteczności czynów zmierzających do odnowy rzeczywistości również wywodzi się ze sposobu myślenia lansowanego przez literaturę oświecenia. Patetyczna prezentacja młodości, jako wysokiej wartości, której można powierzyć wielką misję odnowy, ma także źródło w stylistyce klasycystycznej” (D. Polańczyk, „Poezje Adama Mickiewicza – cz. I”, Lublin).

Nie każdy wie, iż za zaklasyfikowaniem tekstu do grona romantycznych przemawia jego nieregularność. Rozpiętość wersów dzieła jest znaczna, linijki mają bowiem od trzech aż do trzynastu sylab, np.:
„To ziemia!
(…)
Goniąc za żywiołkami drobniejszego płazu”.

W tekście dominują jednak wersy ośmiozgłoskowe ujęte w czterowersowe strofy (38 na 37 wszystkich pozostałych wierszy). Te fragmenty są przepełnione lirycznymi treściami i dotyczą przede wszystkimi tytułowej młodości:
„Młodości! ty nad poziomy
Wylatuj, a okiem słońca
Ludzkości całe ogromy
Przeniknij z końca do końca”.

Z kolei wersy dłuższe przypominają bardziej prozę, niż poezję. Dzięki plastyczności obrazowania oraz zastosowanym środkom stylistycznym (apele i nakazy) sprawiają wrażenie przemówienia:
„Nie lgnie do niego fala, ani on do fali;
A wtem jak bańka prysnął o szmat głazu.
Nikt nie znał jego życia, nie zna jego zguby:
To samoluby!”.
Różnorodność konstrukcji wersów oraz nieregularność warstwy rymów doskonale oddają uczucia dominujące w zaliczanym do wierszy wolnych utworze. Emocjonalność podmiotu, jego zaangażowanie we wspólne działanie oraz dążenie do przekonania do swoich racji odbiorców tekstu widać szczególnie w licznych apostrofach, skierowanych przede wszystkim do tytułowego stanu:

strona: 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Zobacz inne artykuły:

Mickiewicz Adam

Norwid Cyprian Kamil

Słowacki Juliusz

Rozmowa z piramidami - interpretacja i analiza
Grób Agamemnona - interpretacja i analiza
Grób Agamemnona - motyw mogiły, grobu
Smutno mi Boże - interpretacja i analiza
Smutno mi, Boże! - wiadomości wstępne
Sowiński w okopach Woli - interpretacja i analiza
Sowiński w okopach Woli - wiadomości wstępne
Testament mój - interpretacja i analiza
Testament mój - wiadomości wstępne
Rozłączenie - interpretacja i analiza

Inne

Analiza porównawcza utworów „Oda do młodości” Adama Mickiewicza i „Do młodych” Adama Asnyka

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies