JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Romantyzm
W pozytywizmie motyw testamentu pojawia siÄ™ przede wszystkim w dziele BolesÅ‚awa Prusa „Lalka”, w którym główny bohater StanisÅ‚aw Wokulski spisuje ostatniÄ… wolÄ™, tuż przed swoim zagadkowym znikniÄ™ciem:
„Oto w dniu pierwszego października jeden z rejentów zawezwaÅ‚ do siebie pana Ignacego i pokazaÅ‚ mu akt, zeznany przez Wokulskiego przed wyjazdem do Moskwy. ByÅ‚ to formalny testament; w którym Wokulski rozporzÄ…dziÅ‚ pozostaÅ‚ymi w Warszawie pieniÄ™dzmi, z których siedemdziesiÄ…t tysiÄ™cy rs leżaÅ‚y w banku, zaÅ› sto dwadzieÅ›cia tysiÄ™cy rs. u Szlangbauma. Dla osób obcych rozporzÄ…dzenie to byÅ‚o dowodem niepoczytalnoÅ›ci Wokulskiego; Rzeckiemu jednak wydaÅ‚o siÄ™ caÅ‚kiem logiczne. Testator zapisaÅ‚: ogromnÄ… sumÄ™ stu czterdziestu tysiÄ™cy rubli Ochockiemu, dwadzieÅ›cia pięć tysiÄ™cy rs. Rzeckiemu, dwadzieÅ›cia tysiÄ™cy rs. Helence Stawskiej. PozostaÅ‚e zaÅ› pięć tysiÄ™cy rs. podzieliÅ‚ miÄ™dzy swojÄ… dawnÄ… sÅ‚użbÄ™ albo biedaków, którzy mieli z nim stosunki. Z tej sumy otrzymali po pięćset rubli: WÄ™gieÅ‚ek, stolarz z ZasÅ‚awia, Wysocki, furman z Warszawy, i drugi Wysocki, jego brat, dróżnik ze Skierniewic. Wokulski rzewnymi sÅ‚owami prosiÅ‚ obdarowanych, ażeby zapisy przyjÄ™li jak od zmarÅ‚ego; rejenta zaÅ› zobowiÄ…zaÅ‚ do nieogÅ‚aszania aktu przed pierwszym październikiem”.
Kolejna epoka w kwestii literackich testamentów dokÅ‚ada swojÄ… cegieÅ‚kÄ™ w postaci utworu „Nocny testament” Konstantego Ildefonsa GaÅ‚czyÅ„skiego. CzoÅ‚owy poeta XX-lecia miÄ™dzywojennego pisze w nim:
„Ja Konstanty, syn Konstantego,
zwany w Hiszpanii mistrzem Idelfonsem,
będąc niespełna rozumu,
piszę testament przy świecach.
(…)
Wszystkim dobry cały czar, co wezbrał
na tej ziemi, daje jak alfabet:
pory roku ze złota i srebra
i motyle i te muszki nawet,
wieczorami, wielkim rojem, przy akacjach,
w głębi zorza, z której się nie wraca.
Wierszom moim fosforyczne furie
blaskiem w wertep ciemny i zły,
a mojej Smagłej, mojej Smukłej,
mojej Pochmurnej Å‚zy.
Konstanty Ildefons GaÅ‚czyÅ„ski”.
Współczesność wpisuje siÄ™ w kanon utworów-testamentów tekstem Zbigniewa Herberta, „Testament”:Testament mój - wiadomoÅ›ci wstÄ™pne
Autor: Karolina MarlêgaW pozytywizmie motyw testamentu pojawia siÄ™ przede wszystkim w dziele BolesÅ‚awa Prusa „Lalka”, w którym główny bohater StanisÅ‚aw Wokulski spisuje ostatniÄ… wolÄ™, tuż przed swoim zagadkowym znikniÄ™ciem:
„Oto w dniu pierwszego października jeden z rejentów zawezwaÅ‚ do siebie pana Ignacego i pokazaÅ‚ mu akt, zeznany przez Wokulskiego przed wyjazdem do Moskwy. ByÅ‚ to formalny testament; w którym Wokulski rozporzÄ…dziÅ‚ pozostaÅ‚ymi w Warszawie pieniÄ™dzmi, z których siedemdziesiÄ…t tysiÄ™cy rs leżaÅ‚y w banku, zaÅ› sto dwadzieÅ›cia tysiÄ™cy rs. u Szlangbauma. Dla osób obcych rozporzÄ…dzenie to byÅ‚o dowodem niepoczytalnoÅ›ci Wokulskiego; Rzeckiemu jednak wydaÅ‚o siÄ™ caÅ‚kiem logiczne. Testator zapisaÅ‚: ogromnÄ… sumÄ™ stu czterdziestu tysiÄ™cy rubli Ochockiemu, dwadzieÅ›cia pięć tysiÄ™cy rs. Rzeckiemu, dwadzieÅ›cia tysiÄ™cy rs. Helence Stawskiej. PozostaÅ‚e zaÅ› pięć tysiÄ™cy rs. podzieliÅ‚ miÄ™dzy swojÄ… dawnÄ… sÅ‚użbÄ™ albo biedaków, którzy mieli z nim stosunki. Z tej sumy otrzymali po pięćset rubli: WÄ™gieÅ‚ek, stolarz z ZasÅ‚awia, Wysocki, furman z Warszawy, i drugi Wysocki, jego brat, dróżnik ze Skierniewic. Wokulski rzewnymi sÅ‚owami prosiÅ‚ obdarowanych, ażeby zapisy przyjÄ™li jak od zmarÅ‚ego; rejenta zaÅ› zobowiÄ…zaÅ‚ do nieogÅ‚aszania aktu przed pierwszym październikiem”.
Kolejna epoka w kwestii literackich testamentów dokÅ‚ada swojÄ… cegieÅ‚kÄ™ w postaci utworu „Nocny testament” Konstantego Ildefonsa GaÅ‚czyÅ„skiego. CzoÅ‚owy poeta XX-lecia miÄ™dzywojennego pisze w nim:
„Ja Konstanty, syn Konstantego,
zwany w Hiszpanii mistrzem Idelfonsem,
będąc niespełna rozumu,
piszę testament przy świecach.
(…)
Wszystkim dobry cały czar, co wezbrał
na tej ziemi, daje jak alfabet:
pory roku ze złota i srebra
i motyle i te muszki nawet,
wieczorami, wielkim rojem, przy akacjach,
w głębi zorza, z której się nie wraca.
Wierszom moim fosforyczne furie
blaskiem w wertep ciemny i zły,
a mojej Smagłej, mojej Smukłej,
mojej Pochmurnej Å‚zy.
Konstanty Ildefons GaÅ‚czyÅ„ski”.
„Zapisuje czterem żywioÅ‚om
to co miałem na niedługie władanie
ogniowi - myśl
niech kwitnie ogień
ziemi którą kochałem za bardzo
ciało moje jałowe ziarno
a powietrzu słowa i ręce
i tęsknoty to jest rzeczy zbędne
to co zostanie
kropla wody
niech krąży między
ziemia niebem
(...)”.
Obok przytoczonych przykÅ‚adów nie można zapominać o poetyckiej spuÅ›ciźnie Juliusza SÅ‚owackiego. W wierszu „Testament mój”, znanym także pod tytuÅ‚em „Å»yÅ‚em z wami”, przebywajÄ…cy akurat na emigracji romantyczny wiesz dzieli siÄ™ przemyÅ›leniami na temat Å›mierci i życia.
Tekst został napisany przez Juliusza Słowackiego na przełomie lat 1839 i 1840 w Paryżu.
strona: 1 2
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies