JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Romantyzm
Eliza Orzeszkowa „Nad Niemnem” - grób protoplastów rodu Bohatyrowiczów, Jana i Cecylii, to symbol przemijania, pamiÄ™ci o zmarÅ‚ych, a także ciÄ…gÅ‚oÅ›ci rodu oraz szacunku dla tradycji MogiÅ‚a ozdobiona napisem „Jan i Cecylia, rok 1954, memento mori” jest bardzo prosta i zniszczona:
„SkÅ‚adaÅ‚ siÄ™ on z szeÅ›ciokÄ…tnego, grubego u podstaw a zwężajÄ…cego siÄ™ ku szczytowi krzyża, na którego czerwonym tle bielaÅ‚a postać Chrystusa, a którego boki okryte byÅ‚y różnobarwnymi godÅ‚ami i figurami. ByÅ‚y tam biaÅ‚ym pokostem powleczone i Å›ciÅ›le do krzyża przylegajÄ…ce trupie gÅ‚owy i różne narzÄ™dzia Chrystusowej mÄ™ki, pÅ‚askie popiersie Marii, z tkwiÄ…cymi w nim siedmiu pozÅ‚acanymi niegdyÅ› i w ksztaÅ‚t miecza wyrzeźbionymi strzaÅ‚ami, wsparte na rÄ™kach i w zamyÅ›leniu na podstawach z drzewa lub gliny siedzÄ…ce wypukÅ‚e figury Å›wiÄ™tych”.
Obok grobu Bohatyrowiczów, w dziele pojawia się także inny nagrobek - zbiorowa mogiła powstańców z 1863 roku, symbol śmierci i odrodzenia, jedności narodowej i rodowej, nadziei na zjednoczenie i wolność. Był to usypany z ziemi kurhan, w których spoczywało 40 powstańców, m.in. brat Benedykta Korczyńskiego - Andrzej i ojciec Jana Bohatyrowicza - Jerzy. Rozmyślając nad mogiłą, Justyna mówi:
„ByÅ‚yżby zaraźliwym żarem spoczywajÄ…ce w samotnych mogiÅ‚ach prochy zapomnianych? Albo w zamian nieotrzymanych wawrzynów otrzymywaÅ‚yżby ich koÅ›ci dar wiecznego pod ziemiÄ… gorzenia i wyrzucania na Å›wiat niewidzialnych iskier?”;
Eliza Orzeszkowa „Gloria victis” - „A toż co? A to co jest takiego? Tego natura nie uczyniÅ‚a! To uczyniÅ‚y rÄ™ce ludzkie? Tu nigdzie natura pagórków nie usypywaÅ‚a! Ten usypany jest przez ludzi! Kto? po co? dlaczego? A tenże krzyżyk na pagórku, wÅ›ród liliowych dzwonków, Boże, jak maÅ‚y, prosty, biedny! – co znaczy?” – zapytuje wiatr prÄ™dki leÅ›ne drzewa, a dÄ…b odpowiada: „ – To jest mogiÅ‚a! (...) Åšpi w niej wiele serc mężnych, spalonych na oÅ‚tarzu...”. MogiÅ‚a to piaszczysty kurhan, ma przypominać o tych, którzy zginÄ™li, oddali życie za ojczyznÄ™;
Maria Konopnicka „Contra spem spero” - grobowiec znakiem nadziei na zmartwychwstanie Polski:
„Przeciw nadziei i przeciw pewnoÅ›ci
Wystygłych duchów i śmierci wróżbitów
Wierzę w wskrzeszenie popiołów i kości,
W jutrzniÄ™ bÅ‚Ä™kitów...”;
BolesÅ‚aw Prus „Faraon” - grobowiec zlokalizowany pod piramidami w Egipcie symbolem potÄ™gi i wÅ‚adzy pochowanych w nim faraonów, miÄ™dzy innymi Ramzesa XII:
„Grób ten to caÅ‚y paÅ‚ac z komnatami dla pana, rodziny i sÅ‚użby, z jadalniÄ…, sypialniÄ… i Å‚azienkÄ…, z kaplicami poÅ›wiÄ™canymi różnym bogom, a nareszcie - ze studniÄ…, na dnie której znajduje siÄ™ maÅ‚y pokoik, gdzie na wieki spocznie mumia faraona”;
Leopold Staff „Deszcz jesienny” - grób symbolem przemijania i żalu;
Kazimierz Przerwa-Tetmajer „Na AnioÅ‚ PaÅ„ski” - mogiÅ‚a mÅ‚odej dziewczyny znakiem krótkotrwaÅ‚oÅ›ci życia;
WÅ‚adysÅ‚aw StanisÅ‚aw Reymont „ChÅ‚opi” - opis Dnia Zadusznego, podczas którego chÅ‚opi idÄ… na cmentarz i snujÄ… refleksjÄ™ nad sensem wÅ‚asnego życia:
„Każdy umiera! - wzdychaÅ‚ ciężko z kamiennÄ… rezygnacjÄ… i wlekli siÄ™ dalej, przysiadali na grobach ojców, mówili pacierze, to siedzieli cisi, zadumani, gÅ‚usi na życie, gÅ‚usi na Å›mierć, gÅ‚usi na ból - jak te drzewa, i jak te drzewa kolebaÅ‚y im siÄ™ dusze w sennym poczuciu trwogi”;
Krzysztof Kamil BaczyÅ„ski „Pokolenie” - pokolenie Kolumbów, przeznaczone na Å›mierć, musiaÅ‚o szybko „dorosnąć do trumny”:
„nie wiedzÄ…c, czy my karty iliady,
rzeźbione ogniem w błyszczącym złocie,
czy nam postawią, z litości chociaż,
nad grobem krzyż”.
Obok obecnoÅ›ci w tych znakomitych tekstach, motyw grobu odnajdujemy również w twórczoÅ›ci jednego z najwybitniejszych przedstawicieli europejskiego, a w szczególnoÅ›ci polskiego romantyzmu- Juliusza SÅ‚owackiego. Nasz narodowy wieszcz podjÄ…Å‚ motyw mogiÅ‚y w wielu wierszach. WÄ…tek grobu, pociÄ…gajÄ…cy za sobÄ… motyw Å›mierci, odnajdziemy miÄ™dzy innymi w nostalgicznym hymnie „Smutno mi, Boże”, w autobiograficznym liryku „Testament mój” oraz w wierszu „Grób Agamemnona”, napisanym w Paryżu w 1839 roku, a opublikowany rok później.Grób Agamemnona - motyw mogiÅ‚y, grobu
Autor: Karolina Marlêga„SkÅ‚adaÅ‚ siÄ™ on z szeÅ›ciokÄ…tnego, grubego u podstaw a zwężajÄ…cego siÄ™ ku szczytowi krzyża, na którego czerwonym tle bielaÅ‚a postać Chrystusa, a którego boki okryte byÅ‚y różnobarwnymi godÅ‚ami i figurami. ByÅ‚y tam biaÅ‚ym pokostem powleczone i Å›ciÅ›le do krzyża przylegajÄ…ce trupie gÅ‚owy i różne narzÄ™dzia Chrystusowej mÄ™ki, pÅ‚askie popiersie Marii, z tkwiÄ…cymi w nim siedmiu pozÅ‚acanymi niegdyÅ› i w ksztaÅ‚t miecza wyrzeźbionymi strzaÅ‚ami, wsparte na rÄ™kach i w zamyÅ›leniu na podstawach z drzewa lub gliny siedzÄ…ce wypukÅ‚e figury Å›wiÄ™tych”.
Obok grobu Bohatyrowiczów, w dziele pojawia się także inny nagrobek - zbiorowa mogiła powstańców z 1863 roku, symbol śmierci i odrodzenia, jedności narodowej i rodowej, nadziei na zjednoczenie i wolność. Był to usypany z ziemi kurhan, w których spoczywało 40 powstańców, m.in. brat Benedykta Korczyńskiego - Andrzej i ojciec Jana Bohatyrowicza - Jerzy. Rozmyślając nad mogiłą, Justyna mówi:
„ByÅ‚yżby zaraźliwym żarem spoczywajÄ…ce w samotnych mogiÅ‚ach prochy zapomnianych? Albo w zamian nieotrzymanych wawrzynów otrzymywaÅ‚yżby ich koÅ›ci dar wiecznego pod ziemiÄ… gorzenia i wyrzucania na Å›wiat niewidzialnych iskier?”;
„Przeciw nadziei i przeciw pewnoÅ›ci
Wystygłych duchów i śmierci wróżbitów
Wierzę w wskrzeszenie popiołów i kości,
W jutrzniÄ™ bÅ‚Ä™kitów...”;
„Grób ten to caÅ‚y paÅ‚ac z komnatami dla pana, rodziny i sÅ‚użby, z jadalniÄ…, sypialniÄ… i Å‚azienkÄ…, z kaplicami poÅ›wiÄ™canymi różnym bogom, a nareszcie - ze studniÄ…, na dnie której znajduje siÄ™ maÅ‚y pokoik, gdzie na wieki spocznie mumia faraona”;
„Każdy umiera! - wzdychaÅ‚ ciężko z kamiennÄ… rezygnacjÄ… i wlekli siÄ™ dalej, przysiadali na grobach ojców, mówili pacierze, to siedzieli cisi, zadumani, gÅ‚usi na życie, gÅ‚usi na Å›mierć, gÅ‚usi na ból - jak te drzewa, i jak te drzewa kolebaÅ‚y im siÄ™ dusze w sennym poczuciu trwogi”;
„nie wiedzÄ…c, czy my karty iliady,
rzeźbione ogniem w błyszczącym złocie,
czy nam postawią, z litości chociaż,
nad grobem krzyż”.
strona: 1 2 3
Zobacz inne artykuły:
kontakt | polityka cookies