Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Romantyzm

Świteź - interpretacja i analiza

Autor: Karolina Marl�ga

Pojawia się także motyw wojny, jako czynnika zaburzającego dotychczasowy ład i porządek. Najazd wojsk carskich jest główną przyczyną tragicznych wydarzeń. W „Świtezi” ważną rolę odgrywają duma i godność. Te dwie szlachetne wartości nie pozwalają mieszkańcom miasta na haniebną śmierć poprzez samobójstwo i nakazują im zawierzyć swój los całkowicie Bogu. Stwórca również odgrywa ważną rolę. Jako sprawiedliwy Pan wynagradza wiernemu ludowi Świtezi ich wiarę i przemienia ich w śmiercionośne kwiaty, nie tylko ratując ich przed zagładą z rąk Rosjan, ale również w ostatecznym rozrachunku pozwalając na triumf bezbronnych nad żołnierzami.

Akcja ballady toczy się w obrębie jeziora Świteź, miejsca autentycznego. Jest to jedna ze zbiorowych cech wszystkich niemalże utworów „Ballad i romansów”, o czym pisał Zgorzelski: „Ale jeszcze silniej zaznaczyły się one dzięki skonkretyzowanemu wszystkich elementów fabuły, w rzeczywistości sprowadzonej do regionalnych okolic Nowogródczyzny. Ta «powiatowa» swojszczyzna ballad wyraża się w stylowej jedności zarówno wielu przejawów ich prowincjonalnego języka, jak i geograficznych ukonkretnień miejscowości takich jak Świteź, Niemen, Ruta, Kołdyczewo, Płużyny” (Cz. Zgorzelski, dz. cyt.). W ten sposób Mickiewicz chciał możliwie jak najbardziej upodobnić swoje dzieła do ludowych opowieści.

Na szczególną uwagę zasługuje postać głównej bohaterki ballady. Kobieta z dna jeziora jest postacią-symbolem. Wywodząca się z ludycznych pieśni rusałka uosabia poświęcenie, honor, niewinność, a przede wszystkim całkowite zawierzenie Bogu. Kobieta wykazuje się nie tylko roztropnością w sytuacji zagrożenia, ale jest także wyrozumiała dla śmiałków, którzy odważyli się wydobyć ją z dna jeziora. Poruszona tym, iż wyprawa została poświęcona przez kapłana
i dedykowana Bogu, postanowiła się podzielić swoją opowieścią i nie robić nikomu krzywdy.

W twórczości balladowej Mickiewicza można zauważyć pewien proces. Biorąc pod uwagę fakt, iż jego pierwszą chronologicznie balladą romantyczną powstałą do omawianego cyklu było „To lubię” badacze wyznaczyli trzy ścieżki rozwoju stylu poety. Pierwsza z nich wiedzie właśnie od „To lubię”, poprzez „Świteź” do „Świtezianki”. Jak trafnie zauważa Zgorzelski: „Jest to linia, której tendencje zmierzają do poetyzacji przejętego materiału na wzór romantycznej fantastyki ballad o tajemniczych siłach przyrody. Od czułych roztkliwień poezji sentymentalnej odbijać się miała nie tyle prymitywizmem i naiwnością ludowego ujęcia fabuły, ile raczej «dziwnością» świata romantycznego i kunsztowną formą opracowania, wynikającą z «poetyckiego» widzenia postaci, ich otoczenia i zjawisk” (Cz. Zgorzelski, dz. cyt.).

Wyjątkowość „Świtezi” opiera się przede wszystkim na doskonałym oddaniu przez wieszcza nastroju grozy i tajemniczości poprzez opis miejsca wydarzeń. Zlewanie się kolorów nieba i wody było jednym z ulubionych pejzaży romantyzmu, co widzimy w balladzie:
„Gdy oko brzegów przeciwnych nie sięga,
Dna nie odróżnia od szczytu,
Zdajesz się wisieć w środku niebokręga.
W jakiejś otchłani błękitu”.

Postęp ku romantycznym kanonom widać również w konstrukcji narratora. Nie jest to już śmieszny gawędziarz, który swoją i prostotą nieraz wywołuję uśmiech na ustach odbiorcy. O ile w pierwszej części utworu faktycznie można odnieść wrażenie, iż człowiek ten to typowy dobroduszny poczciwina, który w pewien sposób nawet droczy się odbiorcą, to w drugiej części utworu staje się inaczej. Narrator przybiera cechy osoby, która ma do przekazania coś bardzo ważnego, coś, w czemu nikt pewnie nie da wiary. Jego wypowiedziom nadany zostaje kształt wypowiedzi własnej autora, co nadaje „romantycznym dziwom” znamion większego prawdopodobieństwa i autentyczności.

strona: 1 2 3 4

Zobacz inne artykuły:

Mickiewicz Adam

Norwid Cyprian Kamil

Słowacki Juliusz

Rozmowa z piramidami - interpretacja i analiza
Grób Agamemnona - interpretacja i analiza
Grób Agamemnona - motyw mogiły, grobu
Smutno mi Boże - interpretacja i analiza
Smutno mi, Boże! - wiadomości wstępne
Sowiński w okopach Woli - interpretacja i analiza
Sowiński w okopach Woli - wiadomości wstępne
Testament mój - interpretacja i analiza
Testament mój - wiadomości wstępne
Rozłączenie - interpretacja i analiza

Inne

Analiza porównawcza utworów „Oda do młodości” Adama Mickiewicza i „Do młodych” Adama Asnyka

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies