Lilje - interpretacja i analiza - strona 4
JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Romantyzm

Lilje - interpretacja i analiza

Autor: Karolina Marlêga

Bohaterka utworu, popełniając kolejno zdradę, a następnie mężobójstwo, wpada w istną spiralę zbrodni, która kończy się dla niej i jej otoczenia tragicznie. Kobieta z premedytacją morduje męża, ukrywa jego ciało, okłamuje dzieci, szwagrów, a po upływie czasu decyduje się nawet poślubić któregoś z nich. Wyrzuty sumienia, choć jej towarzyszą, nie stają na jej drodze.

WedÅ‚ug niektórych badaczy, rozwój wydarzeÅ„ w „Lilijach”, a także fakt iż przez caÅ‚y czas towarzyszymy głównej bohaterce, obserwujÄ…c wszystkie jej poczynania, przypomina nieco przewód sÄ…dowy (zob. Cz. Zgorzelski, dz. cyt.). Z wielkÄ… dokÅ‚adnoÅ›ciÄ… odbiorca zapoznaje siÄ™ nie tylko z samymi czynami „oskarżonej”, ale także z ich okolicznoÅ›ciami i motywacjami. Na pierwszy plan wysuwa siÄ™ tutaj nie sama zbrodnia, ale jej konsekwencje. Dlatego też morderstwo odbywa siÄ™ już w pierwszych wersach utworu, tak jakby poza polem widzenia odbiorcy. WielkÄ… uwagÄ™ autor przywiÄ…zaÅ‚ do poczucia winy i moralnych konsekwencji najbardziej haniebnych czynów. W „Lilijach” spotkać możemy siÄ™ z maÅ‚ym studium zachowaÅ„ zbrodniarza.

Z biegiem wydarzeń odbiorca nabiera przekonania, iż kobieta zasługuje na surową karę. Trzymając się dalej nomenklatury sądowej możemy powiedzieć, że na przestrzeni utworu gromadzone są kolejne dowody świadczące o winie bohaterki. Ostateczny wyrok, sprawiedliwy i surowy, przypieczętowuje sama oskarżona. Kobieta bez zastanowienia wybiera wieniec z lilii, choć podświadomie musiała przeczuwać, kto był jego twórcą. Tragiczny koniec był nieunikniony, z czego bohaterka doskonale zdawała sobie sprawę od momentu wbicia noża w ciało męża, a wyjawiła to kiedy bracia wyjawili jej, że chcą starać się o jej rękę:
„Lecz, ach! nie dla mnie szczęście!
Nie dla mnie już zamęście!
Boża nade mną kara,
Åšciga mnie nocna mara,
Zaledwie przymknÄ™ oczy”

Jedynym sposobem na zÅ‚agodzenie kary, a może nawet uÅ‚askawienie, byÅ‚o przyznanie siÄ™ do winy oraz wyrażenie skruchy, co bezskutecznie zalecaÅ‚ kobiecie sÄ™dziwy pustelnik. Bohaterka jednak byÅ‚a gÅ‚ucha na jego nawoÅ‚ywania. Jak charakteryzuje jÄ… Zgorzelski: „to typ zbrodniarki, która nie rozumie gÅ‚osu sumienia; to typ kraÅ„cowo odmienny od szablonu cnotliwych, sentymentalnych heroin z dum i powieÅ›ci rycerskich; to typ namiÄ™tnej, lekkomyÅ›lnej kobiety, która stara siÄ™ ten gÅ‚os zagÅ‚uszyć i za cenÄ™ wiecznoÅ›ci prowadzi targ o powodzenie swych doczesnych zamiarów. ZaÅ›lepiona, nie widzi, że traci w ten sposób jedyny Å›rodek ratunku, i gÅ‚ucha na wyrzuty sumienia, niepomna przestróg pustelnika, brnie w grzechu coraz dalej, zbliżajÄ…c siÄ™ nieuchronnie ku katastrofie” (Cz. Zgorzelski, dz. cyt). W punkcie kulminacyjnym, wydaje jej siÄ™, ze los siÄ™ do niej wreszcie uÅ›miechnÄ…Å‚ i ot tego momentu bÄ™dzie już wszystko dobrze:
„Oto w wieÅ„cu lilije,
Ach, czyjeż to są, czyje?
Kto mój mąż, kto kochanek?”
Wypowiadając te słowa spełniła proroctwo pustelnika:
„I mąż twój nie powróci,
Chyba zawoÅ‚asz sama”.
Uznanie, że był to zbieg okoliczności, czysty przypadek, byłoby błędne. Zbieg okoliczności eliminuje w tym przypadku pojawienie się lilii, kwiatu, którym morderczyni przyozdobiła grób męża. Powracający do świata żywych mężczyzna ukarał także tych, którzy zrywali te piękne kwiaty z jego grobu, czyli swoich braci, którzy, nie mając przecież pewności o jego śmierci, wystartowali w konkury do jego żony.

W „Lilijach” Mickiewicz wykorzystaÅ‚ znane doskonale ówczesnym czytelnikom motywy i z dumek sentymentalnych, lecz dziÄ™ki modyfikacjom, jakich w nich dokonaÅ‚, możemy powiedzieć, że stworzyÅ‚ nowÄ… jakość. Warto tu zwrócić uwagÄ™ na postać niespotykanÄ… wczeÅ›niej w polskim folklorze, która w utworze reprezentuje Å›wiat fantastyczny – pustelnika. Nie trudno siÄ™ doszukać pierwowzorów tego bohatera. Podobnych spotykamy w balladach filomackich, czy zachodnich dumkach sentymentalnych. Mickiewicz zdecydowaÅ‚ siÄ™ do zaintrodukowania tej postaci do Å›wiata „Ballad i romansów”, przydzielajÄ…c mu maleÅ„ki domek nad strumykiem. Konstrukcja tego bohatera różni siÄ™ od znanych w polskiej tradycji czarowników, znachorów czy wróżbitów. ByÅ‚ to czÅ‚owiek posiadajÄ…cy prawdziwy kontakt z zaÅ›wiatem (potrafiÅ‚ nawet przywracać umarÅ‚ych do życia), obdarzony ogromnÄ… wiedzÄ…, popartÄ… zapewne doÅ›wiadczeniem. PeÅ‚niÅ‚ pustelnik także rolÄ™ spowiednika zbrodniarki. Nie osÄ…dzaÅ‚ jej jednak, zamiast tego zawsze staraÅ‚ siÄ™ udzielać jej wÅ‚aÅ›ciwych rad. Podczas rozmów z nim kobieta odkrywaÅ‚a swoje prawdziwe oblicze, dzieliÅ‚a siÄ™ swoimi uczuciami, obawami oraz tajemnicami. Pustelnik wzbudzaÅ‚ jej bezgraniczne zaufanie, ponieważ zawsze sÅ‚uchaÅ‚ z empatiÄ…, nigdy jej nie osÄ…dzaÅ‚ i nie potÄ™piaÅ‚. Można powiedzieć, że ich relacja przypominaÅ‚a stosunki na linii ojciec – córka. Nawet w obliczu okropnych zbrodni, mężczyzna nie uniósÅ‚ siÄ™, nie obruszyÅ‚, lecz zachowaÅ‚ spokój i staraÅ‚ siÄ™ udzielać jej jak najlepszych rad. W niczym nie przypominaÅ‚ swoich pierwowzorów z dumek sentymentalnych.

strona:    1    2    3    4    5    6    7    8    9  

Zobacz inne artykuły:

Mickiewicz Adam
Oda do młodości - interpretacja i analiza
Cisza morska - interpretacja i analiza
Stepy akermańskie - interpretacja i analiza
„Sonety krymskie” - streszczenie ogólne
Romantyzm „Sonetów krymskich”
Recepcja „Sonetów krymskich”
JÄ™zyk „Sonetów krymskich”
Problematyka „Sonetów krymskich”
PodziaÅ‚ wewnÄ™trzny „Sonetów krymskich”
Zmagania Mickiewicza z sonetem
OkolicznoÅ›ci powstania „Sonetów krymskich”
Polały się łzy - interpretacja i analiza
Nad wodÄ… wielkÄ… i czystÄ… - interpretacja i analiza
Snuć miłość - interpretacja i analiza
Liryki lozańskie - geneza i charakterystyka
Do matki Polki - interpretacja i analiza
Niepewność - interpretacja i analiza
Do M*** - interpretacja i analiza
Zima miejska - interpretacja i analiza
Lilje - interpretacja i analiza
Pani Twardowska - interpretacja i analiza
To lubiÄ™ - interpretacja i analiza
Powrót taty - interpretacja i analiza
Rybka - interpretacja i analiza
Åšwitezianka - interpretacja i analiza
Ajudah - interpretacja i analiza
Świteź - interpretacja i analiza
Pielgrzym - interpretacja i analiza
Pierwiosnek - interpretacja i analiza
Czatyrdah - interpretacja i analiza
Ballady i romanse - opracowanie
Bajdary - interpretacja i analiza
Bakczysaraj - interpretacja i analiza
Widok gór ze stepów Kozłowa - interpretacja i analiza
Burza - interpretacja i analiza
Żegluga - interpretacja i analiza

Norwid Cyprian Kamil
Bema pamięci żałobny rapsod - interpretacja i analiza
Bema pamięci żałobny rapsod - wiadomości wstępne
Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie? - interpretacja i analiza
Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie? - wiadomości wstępne
Moja ojczyzna - interpretacja i analiza
Moja ojczyzna - wiadomości wstepne
Pielgrzym - interpretacja i analiza
Pielgrzym - wiadomości wstępne
Pióro - interpretacja i analiza
Pióro - wiadomości wstępne
W Weronie - interpretacja i analiza
W Weronie - wiadomości wstępne
Moja piosnka II - interpretacja i analiza
Do obywatela Johna Browne'a - interpretacja i analiza
Do obywatela Johna Browne'a - wiadomości wstępne
Fortepian Szopena - analiza
Fortepian Szopena - interpretacja
Fortepian Szopena - wiadomości wstępne

SÅ‚owacki Juliusz
Rozmowa z piramidami - interpretacja i analiza
Grób Agamemnona - interpretacja i analiza
Grób Agamemnona - motyw mogiły, grobu
Smutno mi Boże - interpretacja i analiza
Smutno mi, Boże! - wiadomości wstępne
Sowiński w okopach Woli - interpretacja i analiza
Sowiński w okopach Woli - wiadomości wstępne
Testament mój - interpretacja i analiza
Testament mój - wiadomości wstępne
Rozłączenie - interpretacja i analiza

Inne
Analiza porównawcza utworów „Oda do mÅ‚odoÅ›ci” Adama Mickiewicza i „Do mÅ‚odych” Adama Asnyka



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies