Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Romantyzm

Nad wodą wielką i czystą - interpretacja i analiza

Autor: Karolina Marl�ga

Druga linijka pokazuje stan natury, jest opisem statycznych i trwałych skał, pojawiających się tak samo często (pierwiastek niezmienności mimo ciągłego ruchu) chmur.
Z kolei wers trzeci i początek czwartego ponownie są powtórzeniami, przedstawiającymi kolejno odbite w wodzie obrazy gór i obłoków:
„I woda tonią przejrzystą
Odbiła (…)”.

Z opisu rzeczywistości wysnuwa się więc dziwny, tajemniczy i nierealistyczny, choć prosty i pełen konkretów pejzaż. Jest to opis „wielkiego i czystego” jeziora, które odbija od swojej tafli wszystko to, co się nad nią pojawia. Zabieg powtarzania podkreśla jedność miejsca – przedmiotem poetyckiego zainteresowania za każdym razem staje się rzeczywistość „nad wodą wielką i czystą”. Elementy opisu zostają podwojone, ponieważ każdy „detal” świata odbija się w wodzie.

Mimo nałożenia ścisłego schematu powtarzalności w trzech pierwszych strofach, przynoszą one sporo informacji na temat jeziora. Z pierwszej czytelnik dowiaduje się, że „wielka i czysta woda” znajduje się wśród skał – dowodzi to na usytuowanie jeziora w górach.

Unoszące się nad nim „opoki”, czyli obłoki, odbijają się w wodzie. Mickiewicz poddał to zjawisko atmosferyczne personifikacji - woda w swej „przejrzystej toni” odbija „twarze ich czarne”: „Czerń i marność kształtów to cechy niepozbawione elementu wartościującego, kojarzą się z ponurością, smutkiem, prowokują do ich odrzucenia” (D. Polańczyk, dz. cyt.).

Motywem dominującym w analizowanych strofach jest woda. Poeta sięgnął po wiele rzeczowników, współgrających z tematem przewodnim, na przykład trzykrotnie użyte słowo „toń”, „deszcz”, „grom”, „płynąć”.

Kolejne strofy przynoszą nowe informacje. Nad górskim jeziorem przechodzi burza, najpierw na niebie pojawiły się „czarne obłoki”, by w zwrotce trzeciej ustąpić miejsca nagłemu „błyskowi” i ryczącemu „gromowi”, czyli grzmotowi. Elementy te naruszają występującą w dwóch pierwszych fragmentach szarość i ciszę nagłym błyskiem i dźwiękiem gromu.

Tak samo nagle, jak się pojawiła, tak szybko górska burza przemija. W wyróżnionym graficznie zakończeniu trzeciej strofy podmiot tworzy opis spokojny i wręcz sielankowy:
„A woda, jak dawniej czysta,
Stoi wielka i przejrzysta”.

Dwuwiersz można interpretować nie tylko jako podsumowanie fragmentu o burzy, jako poetyckie stwierdzenie nienaruszalności stanu natury, mimo jej zmienności, lecz również jako oddzielenie dwóch części wiersza, różniących się od siebie nie tylko tematyką, lecz także i objętością.

Wracając do cytowanych linijek, rzucają one nowe światło na cały dotychczasowy opis górskiego jeziora. Wcześniej tworzyły go takie elementy, jak: ruch, zmienność, przemijanie. Dotyczyło to sunących po niebie chmur, pojawiającej się i znikającej błyskawicy czy ryczącego grzmotu. Wszystko to ulegało ciągłej zmianie, tylko woda „stoi” w miejscu:
„Stoi wielka i przejrzysta”.

Zdaniem cytowanej już Polańczyk dwuwersz rzuca nowe światło na główny motyw dzieła, czyli wodę:„Jest ona czymś odwiecznym, stałym, niewzruszonym, będąc zarazem tworzywem miękkim, plastycznym, dającym się dowolnie kształtować. Zawsze jednak wraca do stanu wyjściowego” (D. Polańczyk. dz. cyt.).

Podkreślić należy zastosowanie przez Mickiewicza czasu teraźniejszego w tym wersie, ponieważ o wszystkich innych elementach opisywanej rzeczywistości wieszcz mówi w czasie przeszłym:
„Stały rzędami opoki
(…)
Odbiła twarze ich czarne
(…)

strona: 1 2 3 4 5

Zobacz inne artykuły:

Mickiewicz Adam

Norwid Cyprian Kamil

Słowacki Juliusz

Rozmowa z piramidami - interpretacja i analiza
Grób Agamemnona - interpretacja i analiza
Grób Agamemnona - motyw mogiły, grobu
Smutno mi Boże - interpretacja i analiza
Smutno mi, Boże! - wiadomości wstępne
Sowiński w okopach Woli - interpretacja i analiza
Sowiński w okopach Woli - wiadomości wstępne
Testament mój - interpretacja i analiza
Testament mój - wiadomości wstępne
Rozłączenie - interpretacja i analiza

Inne

Analiza porównawcza utworów „Oda do młodości” Adama Mickiewicza i „Do młodych” Adama Asnyka

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies