Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Romantyzm

Nad wodą wielką i czystą - interpretacja i analiza

Autor: Karolina Marl�ga

Co w takim razie może robić człowiek, aby poprawić swój los? Zdaniem Mickiewicza, nie ma niestety zbyt wielu opcji, ponieważ każdy detal rzeczywistości ma swoje miejsce i przeznaczenie, każda jednostka ma z góry ustalone powołanie, każdemu przypisany jest los, który musi wypełnić.

Człowiek może jedynie „wszystko wiernie odbijać”, czyli poddawać się prawom natury, której jest podrzędny, musi się odnaleźć i realizować, nie może być bierny, statyczny. Dopiero pogodzenie się z nieuchronnością upływającego czasu, symbolizowanego przez zmieniające się kolejno obrazy natury, zapewni człowiekowi spokój. Pogodzenie się z losem, jego akceptacja, jest jedynym możliwym rozwiązaniem:
„Tę wodę widzę dokoła
I wszystko wiernie odbijam,
I dumne opoki czoła
I błyskawice pomijam”.

„Odbijanie” („I wszystko wiernie odbijam”) i „pomijanie” można interpretować również w odniesieniu do roli artysty i jego twórczości – poezja nie powinna kreować rzeczywistości, lecz oddawać tylko to, co ukazuje się oczom jej autora.

Cechami rzeczywistości, wyłaniającymi się z wiersza, są przede wszystkim dynamika, zmienność, ruch, niestałość. Mickiewicz, jak mało który poeta epoki romantyzmu, posiadał talent do tworzenia metaforycznych obrazów natury. I tak, podczas gdy pierwsza strofa jest opisem statycznych elementów przyrody (skały i nieruchoma tafla jeziora), tak w kolejnych zaczynają dominować czasowniki dynamiczne:
„przebiegły” (w odniesieniu do ruchu obłoków),
„błysnęło”,
„ryknął”,
„zniknął”,
„płynąć”.

Każdy z wymienionych czasowników stopniowo potęguje opisywany w wierszu ruch, o którym Przyboś napisał, iż „wiruje między poszczególnymi obrazami”.

Pod względem formalnym złożony z 22 wersów wiersz jest zaliczany do grona liryki bezpośredniej (pomimo pierwszych zwrotek z narracją pośrednią). Mickiewicz sięgnął po lubiany przez siebie ośmiozgłoskowiec sylabotoniczny, który dodatkowo urozmaicił przeplatającymi się amfibrachami (stopa metryczna składająca się z trzech sylab: jednej długiej między dwiema krótkimi) i trochejami (stopa metryczna złożona z dwóch sylab: długiej i krótkiej).

Aby jeszcze bardziej uwypuklić dynamikę zmieniającego się górskiego krajobrazu, czyli świata, autor zastosował wykraczające poza granice strof rymy. Przykładem tego jest struktura rymów pierwszej i drugiej strofy, z których rymują się wers drugi z pierwszej z drugim – z drugiej. Podobny schemat dotyczy linijki czwartej (rymuje się wers czwarty z czwartym). Reasumując, w dwóch pierwszych fragmentach części są zespolone są z sobą rymem: abac abac.

Z tej prawidłowości wybija się zwrotka trzecia, która został zorganizowana w całość rymami o układzie ac, bd., stając się kontynuacją treści zawartych w dwóch poprzednich, przy jednoczesnym wpleceniu motywu światła. Rymy przeplatane widać w słowach:
„(…)czystą
(…)ryknął,
(…)przejrzystą
(…)zniknął”.

Kolejna czterowersowa zwrotka znowu jest powrotem podmiotu do rymu przeplatanego, by w ostatniej ustąpił on układowi parzystemu.

Wielorakość warstwy rymów w liryku można interpretować jako sposób na oddanie pewnej koncepcji rzeczywistości i ludzkiego życia, które przecież – jak wynika z tematyki wiersza – nie są stałe i przewidywalne. Zdaniem autorki opracowania wiersza, Danuty Polańczyk, różnorodność rymów ma znaczenie: „dla budowania tempa wiersza, jego wymowy i nastroju. Wydaje się, że owo zróżnicowanie jest konsekwencją różnorodności myśli zawartych w tym jednym krótkim tekście” (D. Polańczyk, dz. cyt.).

Wiersz nie jest bogaty w ozdobniki. Autor zrezygnował z nich na rzecz przekazu prostego, zrozumiałego dla przeciętnego czytelnika, który chciałby poznać romantyczną refleksję na temat życia i przemijania. Podmiot liryczny nie tworzy wyszukanych metafor czy zbyt rozbudowanych porównań, woli raczej zwrócić jedynie uwagę, nakierować odbiorcę na frapujące go problemy.

strona: 1 2 3 4 5

Zobacz inne artykuły:

Mickiewicz Adam

Norwid Cyprian Kamil

Słowacki Juliusz

Rozmowa z piramidami - interpretacja i analiza
Grób Agamemnona - interpretacja i analiza
Grób Agamemnona - motyw mogiły, grobu
Smutno mi Boże - interpretacja i analiza
Smutno mi, Boże! - wiadomości wstępne
Sowiński w okopach Woli - interpretacja i analiza
Sowiński w okopach Woli - wiadomości wstępne
Testament mój - interpretacja i analiza
Testament mój - wiadomości wstępne
Rozłączenie - interpretacja i analiza

Inne

Analiza porównawcza utworów „Oda do młodości” Adama Mickiewicza i „Do młodych” Adama Asnyka

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies