Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Romantyzm

Polały się łzy - interpretacja i analiza

Autor: Karolina Marl�ga

Podmiot spogląda na swoje życie jakby „spoza życia, z drugiego brzegu”, został usytuowany także jakby „nad”. „Pozaczasową”, czyli wykluczoną poza rozumiany dosłownie czas, lokalizację podmiotu z dużą trafnością scharakteryzował Przyboś: „Wiersz >>Polały się łzy<< jest dowodem, że patrzył na siebie już jakby spoza żywota, z drugiego brzegu, z oddalenia, którzy wszystkie sprawy sprowadza do źródła łez, tak samo żałosnych” (J. Przyboś, dz. cyt.).

Budowa każdy z wersów odnoszących się do kolejnego etapu życia bohatera opiera się na tym samym schemacie. Mickiewicz sięgnął po anafory, rozpoczynając każdy wers słowem „na” i dalej dookreślając to, na co „polały się jego łzy”, czyli to stało się przyczyną płaczu. Każdą kolejną fazę życia określił wyrazistymi, pozbawionym emocji, spokojnymi epitetami. Refleksja podmiotu jest głosem człowieka dojrzałego.

Dzieciństwo zostało określone jako „sielskie, anielskie”, czyli doskonałe, beztroskie, pełne ciepła, radosne. Dzięki zmiękczonej głosce „s” w słowach określających ten okres w życiu bohatera, opis dzieciństwa oddaje pogodę tych lat, ma w sobie wiele delikatności i niewinności, jest ono widziane jedynie w pozytywnym świetle.

Z kolei młodość Adama Mickiewicz podsumował jako „górną i durną”. W odróżnieniu od miękkiego „s”, czas ten charakteryzuje twarde „r”. Wiek ten był przepełniony górnolotnymi planami, które w konfrontacji z rzeczywistością okazały się „durne”, czyli niemożliwe do spełnienia.

Odczytań epitetu „górna” jest więcej niż jedno, na co uwagę zwraca Polańczyk: „(…) może kojarzyć się zarówno pozytywnie jak i z odcieniem negacji. Górna, a więc górnolotna, wzniosła, patetyczna, upoetyzowana, albo także napuszona, skłonna do bezkrytycznej, wysokiej samooceny, może nawet grzesząca pychą” (D. Polańczyk, dz. cyt.).

Ostatni etap życia poety to „wiek męski, wiek klęski”. Gdy podmiot osiągnął już dojrzałość, zdał sobie sprawę ze swojej „klęski”. W tym wersie dominuje gorzka świadomość przegranej, bohatera cechuje cierpienie, żal z powodu przemijania i nieuchronności śmierci. Najprawdopodobniej chodzi tu o lata spędzone przez Mickiewicza na emigracji. Kolejnych przyczyn rozpaczy twórcy autorka opracowania dzieła, Danuta Polańczyk, dopatrzyła się w innych elementach biografii poety: „Lata emigracji, tułaczki, wiecznego pielgrzymowania i tęsknoty za ojczyzną, które stały się źródłem natchnień i poetyckich uniesień, były zapewne trudnym doświadczeniem. Niełatwa była również sytuacja rodzinna poety, ojca sześciorga dzieci, których matka ustępowała w jego twórczości innym ucieleśnionym muzom z Marylą Wereszczakówną na czele. Wygnanie, konieczność zdobywania środków do życia i bieda to elementy biografii poety stałe i dotkliwe. Były także inne zmartwienia, może bardziej doskwierające i bolesne – los ojczyzny i narodu, który tak bardzo obchodził twórcę Dziadów, Konrada Wallenroda, wiersza Do matki Polki i wielu innych utworów, w których te troski z wielką siłą dochodziły do głosu” (D. Polańczyk, dz. cyt.).

W wersie traktującym o latach dojrzałych autor na pierwszy plan wysunął głoskę „s”, pozbawiając ją tym razem początkowej miękkości. Choć brak w rozliczeniu się z przeszłością podmiotu przesadnej uczuciowości czy podkreślonego na siłę sentymentalizmu, to jednak widać w tej refleksji tęsknotę.
„[...] podmiot liryczny ulega wyrażonej poprzez metaforę płaczu tęsknocie za sielskim, anielskim; pogodnym i beztroskim dzieciństwem, żal mu dawno przebrzmiałej młodości znaczonej uniesieniami i błędami charakterystycznymi dla człowieka bez doświadczenia. O ile dzieciństwo i młodość wywołują pewną nostalgię, o tyle wiek męski, określony jednoznacznie jako pasmo klęsk, prowokuje do łez rozgoryczenia. Taka ocena – w kategoriach dobrze spełnionego i owocnego życia – budzi niepokój i skłania do zastanowienia, o jakich klęskach mówi podmiot liryczny” (D. Polańczyk, dz. cyt.).

strona: 1 2 3

Zobacz inne artykuły:

Mickiewicz Adam

Norwid Cyprian Kamil

Słowacki Juliusz

Rozmowa z piramidami - interpretacja i analiza
Grób Agamemnona - interpretacja i analiza
Grób Agamemnona - motyw mogiły, grobu
Smutno mi Boże - interpretacja i analiza
Smutno mi, Boże! - wiadomości wstępne
Sowiński w okopach Woli - interpretacja i analiza
Sowiński w okopach Woli - wiadomości wstępne
Testament mój - interpretacja i analiza
Testament mój - wiadomości wstępne
Rozłączenie - interpretacja i analiza

Inne

Analiza porównawcza utworów „Oda do młodości” Adama Mickiewicza i „Do młodych” Adama Asnyka

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies