Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Romantyzm

Fortepian Szopena - interpretacja

Autor: Karolina Marl�ga

Autorska wizja Polski Piastowskiej to kolejna cecha, łącząca Fryderyka Chopina oraz Kamila Cypriana Norwida. Być może to ona także miała wpływ na szczerą nić sympatii, jaka zrodziła się między tymi dwoma genialnymi umysłami epoki romantyzmu. Marzenie poety o powrocie do słowiańskich ideałów oscyluje wokół Polski zamieszkanej przez pracowitych rolników, którzy mogą wyżywić całe rodziny dzięki urodzajnej, piaszczystej ziemi. To właśnie wizja Polski Piastowskiej dawała ukojenie cierpiącemu z rozpaczy podczas pobytu na emigracji Norwidowi:
„poznał-ci-że bym ją – na krańcach bytu!”.

Szósta i siódma zwrotka „Fortepianu Chopina” to poetycka refleksja na temat sztuki i jej trwałości w ciągle zmieniającym się świecie. Norwid tworzy poetycką scenę zakończenia utworu przez kompozytora (można to interpretować dwojako: jako zakończenie procesu tworzenia lub koniec gry na instrumencie). Przygnębiającą atmosferę nieodwracalności i bliżej nieokreślonej pustki rozwiewa optymistyczne przekonanie, iż „pieśń” umierającego Chopina będzie nadal brzmiała, nawet mimo odejścia jego ciała:
„VI
I -- oto -- pieśń skończyłeś -- -- I już więc�j
Nie oglądam Cię -- -- jedno -- słyszę:
Coś?... jakby spór dziecięcy -- --
-- A to jeszcze kłócą się klawisze
O niedośpiewaną chęć:
I trącając się z cicha,
Po ośm -- po pięć --
Szemrzą: Począłże grać? Czy nas odpycha??...”.
Obraz „kłócących się” klawiszy o nie dośpiewaną chęć nawiązuje do przedwczesnej śmierci kompozytora. Jeden z największych talentów muzycznych epoki romantyzmu zmarł w wieku zaledwie trzydziestu dziewięciu lat.

Z kolei siódma zwrotka stanowi formalny wyjątek w całym tekście – jako jedyna posiada innego adresata. Podmiot liryczny zwraca się tutaj nie do Chopina, lecz snuje oderwaną jakby od całej lirycznej sytuacji refleksję na temat genialnych twórców i ich dzieł oraz ogólnej kondycji sztuki. Dzięki rozmyślaniom Norwida kompozycje Chopina zostają wzbogacone o nowe sensy. Autor sięga tutaj po wielkie litery oraz metodę rozstrzelenia znaków, dzięki czemu zwraca uwagę czytelnika na poszczególne, niosące najważniejsze znaczenia – słowa:
„VII
O Ty! Co jesteś Miłości-profilem
Któremu na imię Dopełnienie:
Te -- co w Sztuce mianują stylem,
Iż przenika pieśń, kształci kamienie...
O! Ty -- co się w Dziejach zowiesz Erą,
Gdzie zaś ani historii zenit jest,
Zwiesz się razem: Duchem i Literą,
I Consummatum est...
O! Ty -- Doskonałe-wypełnienie,
Jakikolwiek jest Twój, I gdzie?... znak...
Czy w Fidiasu? Dawidzie? Czy w Szopenie?
Czy w Eschylesowej scenie?...
Zawsze -- zemści się na tobie: BRAK!...
-- Piętnem globu tego -- niedostatek:
Dopełnienie?... go boli!...
On -- rozpoczynać woli
I woli wyrzucać wciąż przed się -- zadatek!
-- Kłos?... gdy dojrzał jak złoty kometa,
Ledwo że go wiew ruszy,
Deszcz pszenicznych ziarn prószy,
Sama go doskonałość rozmieta…”.

Norwid porównał sztukę do miłości. Jego zdaniem stanowi ona „dopełnienie” prawdziwego, nieskażonego dobra, co jest jednym z elementów autorskiej filozofii sztuki poety, wyznającego, iż nieodzownym warunkiem każdego wytworu artystycznego jest pełnia. Jego zdaniem sztuka składa się z ducha (czyli duszy, natchnienia, serca artysty) i litery (czyli formy wypowiedzi artystycznej), a jej źródłem jest miłość.
„Podstawę tej teorii wyznaczało przekonanie o ewangelicznej tożsamości Boga i Miłości. Dla Norwida w najdosłowniejszy sposób Bóg był Miłością. Piękno zaś stanowiło zewnętrzny przejaw boskości. W widoczny sposób Bóg objawiał się na ziemi w pięknie. Natura jest piękna, bo jest dziełem Boga i ma w sobie jego element. Piękno jest wiec jednocześnie kształtem Miłości i profilem Bożym, Kształt i profil można uznać w tym kontekście za określenie synonimiczne. Miłość i Boskość stają się zatem w sposób oczywisty tożsame. Piękno zaś jest ich widomym przejawem. Człowiek jest zdolny do tworzenia piękna, bo ma w sobie element boski – duszę” (Eligiusz Szymanis, „Odnaleźć w sobie cień boskości”, [w:]„Ojczyzna Polszczyzna” 1997 nr 3 s. 12-15).

strona: 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Zobacz inne artykuły:

Mickiewicz Adam

Norwid Cyprian Kamil

Słowacki Juliusz

Rozmowa z piramidami - interpretacja i analiza
Grób Agamemnona - interpretacja i analiza
Grób Agamemnona - motyw mogiły, grobu
Smutno mi Boże - interpretacja i analiza
Smutno mi, Boże! - wiadomości wstępne
Sowiński w okopach Woli - interpretacja i analiza
Sowiński w okopach Woli - wiadomości wstępne
Testament mój - interpretacja i analiza
Testament mój - wiadomości wstępne
Rozłączenie - interpretacja i analiza

Inne

Analiza porównawcza utworów „Oda do młodości” Adama Mickiewicza i „Do młodych” Adama Asnyka

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies