Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Romantyzm

Fortepian Szopena - analiza

Autor: Karolina Marl�ga

I chwiejnych dotknięć – jak strusiowe pióro –
Mięszała mi się w oczach z klawiaturą
Z słoniowej kości…
I byłeś jako owa postać – którą
Z marmurów łona,
Niżli je kuto,
Odejma dłuto –
Geniuszu… wiecznego Pigmaliona!”.
IV strofa - atmosfera doniosłości, pojawia się słownictwo religijne, np. „Niż gdy błogosławiłeś ręką Swoją / Wszelkiemu akordowi”, imię o biblijnej etymologii – Emanuel:
„O d r o d z i ł a m s i ę w N i e b i e
I s t a ł y m i s i ę A r f ą – w r o t a,
W s t ę g ą – ś c i e ż k a …
H o s t i ę – p r z e z b l a d e w i d z ę z b o ż e …
E m a n u e l j u ż m i e s z k a
N a T a b o r z e!”
V strofa – złożona ze słownictwa o nacechowaniu radosnym i pogodnym, np. „tęczą zachwytu – Polska”, „Złoto-pszczoła!…”;
VI strofa - nastrój rozpaczy, niepewności, wyrażony w zdaniach pytających:
„Coś?… jakby spór dziecięcy –
– A to jeszcze kłócą się klawisze
O nie dośpiewaną chęć:
I trącając się z cicha,
Po ośm – po pięć –
Szemrzą: „p o c z ą ł ż e g r a ć ? c z y n a s o d p y c h a ??…”;
VII strofa – nuty podziwu i uwielbienia, wyłaniające się z częstych powtórzeń „o Ty!”:
„O Ty! co jesteś Miłości-profilem,
Któremu na imię D o p e ł n i e n i e;
Te (…)
O! Ty – co się w dziejach zowiesz E r ą,
(…)
O! Ty… D o s ko n a ł e - w y p e ł n i e n i e,
Jakikolwiek jest Twój i gdzie?… znak…”;
VIII strofa - tempo statyczne, nastrój refleksyjny, ton powściągliwy, pojawiają się liczne powtórzenia, np. rozkaz „patrz” zastosowane w celu obrazowego przedstawienia płonącej Warszawy:
„Oto patrz – Fryd[e]ryku!… to – Warszawa:
Pod rozpłomienioną gwiazdą
Taka jaskrawa – –
– Patrz, organy u Fary; patrz! Twoje gniazdo –
Owdzie – patrycjalne domy stare
Jak P o s p o l i t a - r z e c z,
Bruki placów głuche i szare
I Zygmuntowy w chmurze miecz”;
IX strofa - tempo dynamiczne, lecz nastrój żałobny wskutek porównania fortepianu do „sprzętu podobnego do trumny”:
„znów widzę, acz dymem oślepian,
Jak przez ganków kolumny
Sprzęt podobny do trumny
Wydźwigają… runął… runął – T w ó j f o r t e p i a n!”;
X strofa - odcień triumfu i zwycięstwa, ponieważ w przyszłości nastaną zmiany na lepsze, gdy artystyczna spuścizna pokoleń będzie szanowana i doceniana przez następców („Ciesz się późny wnuku”).

Na pierwszy rzut oka tekst został zorganizowany w całość w formie monologu podmiotu lirycznego. Po dokładniejszym wczytaniu się w pojedyncze wersy można wyróżnić jednak elementy rozmowy, na co wskazują liczne zwroty autora do Chopina, a także odwołania do konwersacji innych osób i wypowiedzi upersonifikowanych przedmiotów i pojęć (np. Strun czy Cnoty). Przeplatanie się tych dwóch różnych form sprawia, iż tekst cechuje się spotęgowaniem warstwy dramatycznej z każdą kolejną linijką.

Pod względem tematycznym „Fortepian Szopena” można podzielić na trzy jednostki tematyczne:
wspomnienie postaci polskiego wirtuoza w ostatnich dniach jego życia, opis jego kompozycji (sześć pierwszych akapitów);

próba zdefiniowania istoty sztuki (siódmy akapit);

obraz zniszczenia tytułowego fortepianu w czasie powstania styczniowego (dwa ostatnie akapity), będącego symbolem polskości.

W tekście pojawia się wiele nawiązań do antycznych bohaterów, z którymi poeta zestawia genialnego kompozytora. Norwid wspomina postać grającego na lirze Orfeusza i greckiego króla Pigmaliona, który zakochał się w wyrzeźbionym przez siebie posągu dziewczyny. Muzyczny talent zapewnił Polakowi miejsce wśród najwybitniejszych. Gdy jego smukłe i wątłe palce wygrywają smutne nuty, on cały czas nosi w sobie dostojeństwo, jest niczym klasyczna rzeźba, co zostało trafnie podkreślone przez epitety: „białość alabastrowa” i „słoniowa kość” oraz przez metaforę „marmurów łona”. Twórczość Chopina została w tekście wyniesiona do rangi ideału, piękna doskonałego. Norwid nazwał ją połączeniem klasycznych wzorców starożytnych („doskonałość Peryklejska”) z elementami polskiej („złoto-pszczołą”) kultury ludowej i z symboliką chrześcijańską („Emanuel”).

strona: 1 2 3

Zobacz inne artykuły:

Mickiewicz Adam

Norwid Cyprian Kamil

Słowacki Juliusz

Rozmowa z piramidami - interpretacja i analiza
Grób Agamemnona - interpretacja i analiza
Grób Agamemnona - motyw mogiły, grobu
Smutno mi Boże - interpretacja i analiza
Smutno mi, Boże! - wiadomości wstępne
Sowiński w okopach Woli - interpretacja i analiza
Sowiński w okopach Woli - wiadomości wstępne
Testament mój - interpretacja i analiza
Testament mój - wiadomości wstępne
Rozłączenie - interpretacja i analiza

Inne

Analiza porównawcza utworów „Oda do młodości” Adama Mickiewicza i „Do młodych” Adama Asnyka

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies