Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Romantyzm

Do obywatela Johna Browne'a - interpretacja i analiza

Autor: Karolina Marl�ga

„Więc, nim kapelusz na twarz Ci załamią,
By Ameryka, odpoznawszy syna,
Nie zakrzyknęła na gwiazd swych dwanaście:
"Korony mojej sztuczne ognie zgaście,
Noc idzie - czarna noc z twarzą Murzyna!”.
Za pomocą uosobienia, Norwid oddaje Ameryce głos. Rozkazuje ona zgaszenie „sztucznych ogni” na swojej koronie, czyli na fladze, snując dalej złowróżbną przepowiednię o nastaniu „czarnej nocy z twarzą Murzyna!”, czyli zapowiedź zupełnego upadku swobód demokratycznych w USA. Ekspresji temu wyrażeniu dodatkowo dodało użycie wykrzyknienia na końcu zdania.

Ostatni fragment listu Norwida w sprawie uwolnienia tytułowego bohatera jest gorzkim przypomnieniem nazwisku wspaniałych osobistości, które za wolnościowe ideały równouprawnienia wszystkim wobec praca poświęcili życie. Podobnie stanie się zapewne z Browne’m:
„Więc, nim Kościuszki cień i Waszyngtona
Zadrży - początek pieśni przyjm, o! Janie...
Bo pieśń nim dojrzy, człowiek nieraz skona,
A niźli skona pieśń, naród pierw wstanie”.
Tadeusz Kościuszko zapisał część swojego majątku na wykupienie z niewoli Murzynów, zaś Jerzy Waszyngton sprzeciwił się osiedlaniu w Stanach Zjednoczonych niewolników – to ich bezpretensjonalna postawa miała być wzorem dla wszystkich obywateli, nie zaś propagowanie podziałów rasowych w celu czerpania korzyści finansowych poprzez na przykład tanią siłę roboczą.

Śmierć Browna zdaniem poety spowoduje falę agresji i przestępstw, nadejdą złe czasy, Ameryka nie będzie już symbolem wolności, lecz narodem całkowicie pozbawionym wolności obywatelskich. Podmiot przestrzega przed zaprzepaszczeniem ideałów wolności i sprawiedliwości, o które walczył Brown, a których symbolem są przywoływani Kościuszko i Waszyngton.

Wytłuszczony dwuwiersz jest apoteozą poezji tyrtejskiej, zagrzewającej do walki. Utrzymany został w formie refleksji historiozoficznej, niosącej nadzieję na odrodzenie moralne zepsutego społeczeństwa. Jak się okazuje, klęska Browne’a może być tylko pozorna. Co prawda zostanie stracony, ale jego poświęcenie nie pójdzie na marne. Moc pieśni, czyli opowieści o jego postawie, będzie niosła przyświecające mu ideały do kolejnych pokoleń:

„Bo pieśń nim dojrzy, człowiek nieraz skona,
A niźli skona pieśń, naród pierw wstanie”.

Każda sławiąca wolność i upamiętniająca bohaterskie czyny pieśń czy inny utwór sprawiają, że więcej ludzi zaczyna się zastanawiać nad swoją postawą, czasami nawet wewnętrzne rozterki rozciągają się go dyskusji z inną osobą i w ten sposób rodzi się powszechna dyskusja. Bycie bodźcem do tego typu zachowań to jedno z najważniejszych społecznych zadań literatury i sztuki. Komentowanie rzeczywistości powoduje, że autor ma wpływ na kształtowanie się postaw i charakterów ludzi, co było także udziałem Kamila Cypriana Norwida.
„Najważniejszą zasługą Norwida wydaje się jednak zwrócenie uwagi na takie pojęcia jak: Bóg, prawda, piękno, dobro, wolność, człowieczeństwo, miłość, chrześcijaństwo. Dzięki twórczości poety -myśliciela zweryfikowano poglądy na sztukę, jej pochodzenie i zadania. Norwid wielokrotnie wypowiadał się w sprawach społecznych, zwracał uwagę na nierówność warstw, nędzę i upokorzenie biedaków oraz obojętność tych, którzy byliby w stanie odmienić zły los. Upominał się również o rozwiązanie palących kwestii dotyczących innych narodów (np. sprawa zniesienia niewolnictwa Murzynów)” (D. Polańczyk, „Poezje Kamila Cypriana Norwida”, Lublin 2002).
Bulwersujący wyrok i zbliżająca się śmierci Johna („Jana”) Browne’a może stać się zalążkiem poważnych zmian w światopoglądzie i prawu obywateli Stanów Zjednoczonych. Norwid jest świadomy tego, że nie tylko on stanął w obronie bojownika i jest świadkiem początku jednych z najważniejszych zmian w dziejach narodu. Skazanie na śmierci abolicjonisty odbiło się szerokim echem na świecie, postawa farmera z pewnością znajdzie kontynuatorów, których działanie przybliży czas asymilacji Afroamerykanów. Jak się później okazało, poeta miał rację - stracenie Browna wywołało wiele zrywów wśród Murzynów i stało się zaczynem buntu przeciwko nierówności społecznej i rasizmowi.

strona: 1 2 3

Zobacz inne artykuły:

Mickiewicz Adam

Norwid Cyprian Kamil

Słowacki Juliusz

Rozmowa z piramidami - interpretacja i analiza
Grób Agamemnona - interpretacja i analiza
Grób Agamemnona - motyw mogiły, grobu
Smutno mi Boże - interpretacja i analiza
Smutno mi, Boże! - wiadomości wstępne
Sowiński w okopach Woli - interpretacja i analiza
Sowiński w okopach Woli - wiadomości wstępne
Testament mój - interpretacja i analiza
Testament mój - wiadomości wstępne
Rozłączenie - interpretacja i analiza

Inne

Analiza porównawcza utworów „Oda do młodości” Adama Mickiewicza i „Do młodych” Adama Asnyka

Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies