Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Dwudziestolecie miedzywojenne

Niobe - analiza i interpretacja

Autor: Karolina Marlga

„Tym, co niepokoiło krytyków, była właśnie jego wieloznaczność. Co symbolizuje owa Niobe? — pytali. Pokój? Piękno? Kulturę? Socjalizm? Czy wreszcie osobiste przeżycia poety? Niobe jest jednak tym wszystkim równocześnie. Obierając jako stały motyw nieborowską głowę, Gałczyński naświetla ją w ciągu poematu z coraz to innej strony, interpretując już to jako głaz stojący nad brzegiem Sipylskiego Morza, już to jako rzeźbę wędrującą z rąk do rąk, już to jako matkę szukającą dzieci, już to jako symbol kultury i pokoju, już to wreszcie jako aluzję do własnej okupacyjnej tułaczki. Żadne z tych znaczeń nie jest ostateczne, wszystkie przepływają w siebie, granica między tym, co indywidualne, a tym, co ogólne, zaciera się. Synteza historiozofii, aktualności i liryki…” – opinia Artura Sandauera.

Konstanty Ildefons Gałczyński ukończył poemat „Niobe” pod koniec 1951 roku. Oddając je natychmiast do druku w formie niewielkiej broszury, z okładką zaprojektowaną przez samego Jana Samuela Miklaszewskiego i w nakładzie jedynych 3.350 egzemplarzy, wywołał natychmiastową reakcję publiczności: „Niobe, Wit Stwosz wywołują entuzjazm na tle ówczesnej zapaści poezji polskiej, są czymś wręcz niesłychanym. Recytuje się je bez końca. Krytyki oficjalne nie milkną wprawdzie i nadal, ale są bezsilne. Wszyscy czują: powstało arcydzieło” (opinia Piotra Kuncewicza), „Drogiemu panu przesyłam serdeczne podziękowania za śliczną nieborowską Niobe, a równocześnie ukłony i pozdrowienia” (słowa Stanisława Lorentza), „PT Mistrzu, pisze pod wrażeniem pańskiej Niobe. Może zrobi Panu przyjemność wiadomość, że wszystkim znajomym moim i Ojca bardzo się podoba. Czytujemy ją wielokrotnie, na kilka głosów i z muzyką. Teatr Rapsodyczny zrobi to na pewno lepiej. Niobe dużo daje dodatnich przeżyć i w obecnej chwili wydaje się społecznie bezcenna. Wyzwolenie pozytywnych wzruszeń przez jakieś głębokie przezwyciężenie cierpienia. Uzyskanie twórczego entuzjazmu przez wewnętrzne załatwienie problemu. Takiej poezji chyba trzeba, a nie rymowanej propagandy. Łączę wyrazy szacunku i pozdrowienia” (pochwały Andrzeja Grzegorczyka).
Także sam autor miał niezwykły stosunek do tego dzieła. W jednym z wywiadów, udzielonych Stanisławowi Popowskiemu stwierdził nawet, że to jego największe osiągnięcie poetyckie: „Co widać przez okno twego poematu? Widać przede wszystkim Niobe — Niobe-Greczynkę, Niobe — matkę czternaściorga dzieci, skamieniałą z bólu. Co się stało? Łajdaccy bogowie pomordowali jej dzieci. Niobe skamieniała z bólu i przyszedł rzeźbiarz, i uwiecznił ten jej ból w marmurze. Ale potem przyszły jakieś wypadki, rzeźba zaczęła wędrować, aż się znalazła w Bizancjum, gdzie było wiele dzwonów, a każdy dzwon miał swoje imię. A gdy Mahomet II wkroczył ze swoim wojskiem do miasta, figura Niobe obaliła się i głowa odłupała się. I tak ta głowa, ta zbolała twarz zbolałej matki zaczęła wędrować przez czasy i miejsca, aż dotarła do nas. Każdy może oglądać tę twarz w Nieborowie — skamieniałą jak marmur twarz matki, której ludobójcy pomordowali jej płód. Matki polskie, matki koreańskie i rosyjskie, matki francuskie — to wasza twarz, twarz Niobe”.

Mając świadomość ogromnej wartości artystycznej poematu, Gałczyński jednocześnie potwierdzał, iż ze względu na wybór cierpienia i bólu jako motywów przewodnich, popełnił dzieło dosyć ciężkie w odbiorze: „Dlatego moi drodzy, że trudno jest mówić o bólu. Dlatego, że dla matki Niobe chciałem utkać ze słów płaszcz ciepły, ale bogaty, płaszcz z wielu wątków, z najlepszego materiału — tkaninę, której nie robi się łatwo, tkaninę trwałą”.

Treść i interpretacja

W bezapelacyjnym bestsellerze poetyckim drugiej połowy XX wieku Gałczyński przywołał mit o Niobe, kobiecie opłakującej śmierć swoich wszystkich dzieci, europejskiego symbolu matczynej miłość i oddania oraz inspiratorki twórców rzeźby, kilkakrotnie okrążającej świat. Zawarł również odniesienie do własnej biografii, przepełnionej podobnymi uczuciami, jakie odczuwała Niobe:

strona:    1    2  

Zobacz inne artykuły:

Czechowicz Józef
Miejsce Czechowicza w literaturze
Charakterystyka twórczości Józefa Czechowicza
Wstęp do twórczości Józefa Czechowicza
Biografia Józefa Czechowicza
Żal - analiza i interpretacja
Sam - analiza i interpretacja
modlitwa żałobna - analiza i interpretacja

Gałczyński Konstanty Ildefons
Wit Stwosz - analiza i interpretacja
Spotkanie z matką - analiza i interpretacja
Prośba o wyspy szczęśliwe - analiza i interpretacja
Zaczarowana dorożka - analiza i interpretacja
Pieśń o żołnierzach z Westerplatte - analiza i interpretacja
Niobe - analiza i interpretacja
Serwus, madonna - analiza i interpretacja
Kryzys w branży szarlatanów - analiza i interpretacja

Iwaszkiewicz Jarosław
Źródło Aretuzy - analiza i interpretacja
Erotyk - interpretacja i analiza
Powrót - interpretacja i analiza

Jasieński Bruno
JEDNODŃUWKA FUTURYSTUW mańifesty futuryzmu polskiego wydańe nadzwyczajne na całą Żeczpospolitą Polską
But w butonierce - analiza
But w butonierce - interpretacja

Leśmian Bolesław
Pan Błyszczyński - analiza
Pan Błyszczyński - interpretacja
Pan Błyszczyński - geneza
Szewczyk - analiza
Szewczyk - interpretacja
Dusiołek - analiza
Dusiołek - interpretacja
Dusiołek - geneza
Dwoje ludzieńków - analiza
Dwoje ludzieńków - interpretacja
Dwoje ludzieńków - geneza
Dziewczyna - analiza
Dziewczyna - interpretacja
Topielec - analiza
Topielec - interpretacja
Urszula Kochanowska - analiza
Urszula Kochanowska - interpretacja
Urszula Kochanowska - geneza
W malinowym chruśniaku - analiza
W malinowym chruśniaku - interpretacja
W malinowym chruśniaku - geneza

Pawlikowska-Jasnorzewska Maria
Płyty Carusa - analiza i interpretacja
Miłość - analiza i interpretacja
La prcieuse - analiza i interpretacja
La prcieuse - geneza

Słonimski Antoni
Credo - analiza i interpretacja
Smutno mi Boże - analiza i interpretacja

Staff Leopold
Ars poetica - analiza
Ars poetica - interpretacja
Kartoflisko - analiza
Kartoflisko - interpretacja
Curriculum vitae - analiza
Curriculum vitae - interpretacja
Wysokie drzewa - analiza
Wysokie drzewa - interpretacja
Kowal - analiza
Kowal – interpretacja
Deszcz jesienny – analiza
Deszcz jesienny – interpretacja
Przedśpiew - analiza
Przedśpiew - interpretacja

Stanisław Przybyszewski

Tuwim Julian
Sitowie - analiza
Sitowie - interpretacja
Sitowie - geneza
Prośba o piosenkę - analiza
Prośba o piosenkę - interpretacja
Prośba o piosenkę - geneza
Do krytyków - analiza
Do krytyków - interpretacja
Do krytyków - geneza
Mieszkańcy - analiza
Mieszkańcy - interpretacja
Mieszkańcy - geneza
Wiosna. Dytyramb - analiza
Wiosna. Dytyramb - interpretacja
Wiosna. Dytyramb - geneza
Rzecz czarnoleska - analiza
Rzecz czarnoleska - interpretacja
Sokrates tańczący - analiza
Sokrates tańczący - interpretacja

Wierzyński Kazimierz
Lewa kieszeń - analiza i interpretacja
Motto - analiza i interpretacja
Zielono mam w głowie - analiza
Zielono mam w głowie - interpretacja
Kufer - analiza
Kufer - interpretacja
Kufer - geneza

Inne
Poetyka „Żagarów”
Ideowe podłoże „Żagarów”
Powstanie i rozwój „Żagarów”
Charakterystyka twórczości Juliana Przybosia do 1939
Tematyka wierszy Przybosia
Biografia Juliana Przybosia
Charakterystyka pierwszego okresu twórczości Czesława Miłosza (Trzy zimy)
Przemiany poetyckie na początku lat 30. XX wieku
Biografia Czesława Miłosza do 1936 roku
Program i poetyka awangardy krakowskiej
Powstanie i rozwój awangardy krakowskiej
Główne założenia futuryzmu
Fazy rozwoju futuryzmu
Główne cechy polskiego futuryzmu
Język poetycki dwudziestolecia międzywojennego



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies