Język poetycki dwudziestolecia międzywojennego ostatnidzwonek.pl
JesteÅ› w: Ostatni dzwonek -> Dwudziestolecie miedzywojenne

Język poetycki dwudziestolecia międzywojennego

Autor: Jakub Rudnicki

JÄ™zyk poezji dwudziestolecia miÄ™dzywojennego ksztaÅ‚towaÅ‚ siÄ™ pod wpÅ‚ywem dwóch dążeÅ„ – otwarcia na wszelkie typy i odmiany spoÅ‚ecznej praktyki jÄ™zykowej („demokratyzacja” sÅ‚ownika), co wiÄ…zaÅ‚o siÄ™ z:
  • zderzeniem poetyzmów z prozaizmami,

  • równouprawnieniem wszelkich kategorii sÅ‚ownictwa,

  • żywym kontaktem z tendencjami jÄ™zyka potocznego i mówionego,

  • nobilitacjÄ… kolokwializmów,

  • wchodzeniem w obrÄ™b poezji elementów reprezentujÄ…cych Å›rodowiskowe, regionalne i funkcjonalne odmiany jÄ™zyka,

  • rozchwianiem normy stylistycznej jÄ™zyka poetyckiego

oraz autonomii (swoistość).

Ideologia metafory - metafora wzorcowym rozwiązaniem (antyrealistyczny charakter, oddanie ruchu twórczej fantazji, ekonomiczne wysłowienie się, szansa na pośrednią ekspresję wzruszeń i emocji). W akcie metaforyzacji łączą się działania na materiale leksykalnym i składniowym.

MiÄ™dzysÅ‚owie – sfera znaczeniowa niesprowadzalna do wartoÅ›ci semantycznych poszczególnych jednostek leksykalnych, lecz powstajÄ…ca z ich niepowtarzalnej kombinacji.

„PiÄ™kne zdanie” wg Peipera możliwe jest dziÄ™ki odchyleniom od znormalizowanej skÅ‚adni:
zwielokrotnienie związków między słowami,
zubożenie schematu zdania nazywającego (elipsa).

Neologizmy – sÅ‚owo najprawdziwiej poetyckie, gdy autor powoÅ‚uje je, ponieważ jest mu potrzebne, a nie znalazÅ‚ go w dostÄ™pnym zasobie leksykalnym (LeÅ›mian).

Wyróżniamy słowotwórstwo o charakterze pozytywnym (neologizmy) i negatywnym, gdy mamy do czynienia z demontażem całostki wyrazowej (np. wyrazy dżwiękonaśladowcze). Koncepcja awangardowa dopuszczała eksperymenty słowotwórcze jako jeden ze sposobów wywoływania napięć i zawęźleń w ramach zdania metaforycznego.

W organizacji wypowiedzi twórcy sprzeciwiali się odmianom dyskursu utrwalonym w tradycji jako swoiste dla poezji, zalecali przełamywanie schematów, na przykład przy pomocy środków właściwych wypowiedziom potocznym. Jednym z istotniejszych działań było ograniczanie konwencjonalnych wyznaczników zamkniętości wypowiedzi (zacieranie wyrazistości początku i końca). Rozchwianiu uległy także sposoby rozwijania tekstu (brak jedności tematycznej utworu).
Odmiany budowy tekstu:
  • głównym czynnikiem konstrukcyjnym – zestawienie elementów znaczeniowo niezależnych od siebie, zawartych w zdaniach lub częściach zdaÅ„ uszeregowanych współrzÄ™dnie (kubistyczny rodzaj komponowania tekstu),

  • głównym czynnikiem motywujÄ…cym bieg wypowiedzi jest ukierunkowany strumieÅ„ aktywnoÅ›ci percepcyjnej „ja”, która wyznacza i organizuje to, co przedstawione (dramaturgia procesu poznawczego konstytuujÄ…cego „Å›wiat”),

  • wypowiedź poetycka to imitacyjny odpowiednik swobodnego biegu skojarzeÅ„ (efekt pÅ‚yniÄ™cia wypowiedzi, brak okreÅ›lenia granic zdaniowych),

  • główna rola operacji dokonywanych na znaczeniach wprowadzanych słów i wyrażeÅ„ (rozmontowywanie idiomu w celu innego poskÅ‚adania go).


Awangardowa koncepcja języka poetyckiego:
  • punktem wyjÅ›cia „zdemokratyzowany sÅ‚ownik”, jednak dziaÅ‚ania na tym sÅ‚owniku miaÅ‚y zaprzeczać konwencjonalnym rolom i znaczeniom słów,

  • atak na normy wrażliwoÅ›ci estetycznej i smak publicznoÅ›ci,

  • zaprzeczenie pozapoetyckim powinnoÅ›ciom mowy,

  • dziaÅ‚ania antyprozaiczne w poezji,

  • poezja mowÄ… nieparafrazowalnÄ….


W wersyfikacji w dwudziestoleciu miÄ™dzywojennym dominowaÅ‚a różnorodność. WspółistniaÅ‚y różne systemy i typy wiersza – sylabizm, sylabotonizm, tonizm, odmiany wiersza nieregularnego i wreszcie wiersz wolny (charakter „ideologiczny”, walka z „muzycznymi” i „malarskimi” pierwiastkami w poezji).

Zobacz inne artykuły:

Czechowicz Józef
Miejsce Czechowicza w literaturze
Charakterystyka twórczości Józefa Czechowicza
Wstęp do twórczości Józefa Czechowicza
Biografia Józefa Czechowicza
Żal - analiza i interpretacja
Sam - analiza i interpretacja
modlitwa żałobna - analiza i interpretacja

Gałczyński Konstanty Ildefons
Wit Stwosz - analiza i interpretacja
Spotkanie z matkÄ… - analiza i interpretacja
Prośba o wyspy szczęśliwe - analiza i interpretacja
Zaczarowana dorożka - analiza i interpretacja
Pieśń o żołnierzach z Westerplatte - analiza i interpretacja
Niobe - analiza i interpretacja
Serwus, madonna - analiza i interpretacja
Kryzys w branży szarlatanów - analiza i interpretacja

Iwaszkiewicz Jarosław
Źródło Aretuzy - analiza i interpretacja
Erotyk - interpretacja i analiza
Powrót - interpretacja i analiza

Jasieński Bruno
JEDNODŃUWKA FUTURYSTUW mańifesty futuryzmu polskiego wydańe nadzwyczajne na całą Żeczpospolitą Polską
But w butonierce - analiza
But w butonierce - interpretacja

Leśmian Bolesław
Pan Błyszczyński - analiza
Pan Błyszczyński - interpretacja
Pan Błyszczyński - geneza
Szewczyk - analiza
Szewczyk - interpretacja
Dusiołek - analiza
Dusiołek - interpretacja
Dusiołek - geneza
Dwoje ludzieńków - analiza
Dwoje ludzieńków - interpretacja
Dwoje ludzieńków - geneza
Dziewczyna - analiza
Dziewczyna - interpretacja
Topielec - analiza
Topielec - interpretacja
Urszula Kochanowska - analiza
Urszula Kochanowska - interpretacja
Urszula Kochanowska - geneza
W malinowym chruśniaku - analiza
W malinowym chruśniaku - interpretacja
W malinowym chruśniaku - geneza

Pawlikowska-Jasnorzewska Maria
PÅ‚yty Carusa - analiza i interpretacja
Miłość - analiza i interpretacja
La précieuse - analiza i interpretacja
La précieuse - geneza

SÅ‚onimski Antoni
Credo - analiza i interpretacja
Smutno mi Boże - analiza i interpretacja

Staff Leopold
Ars poetica - analiza
Ars poetica - interpretacja
Kartoflisko - analiza
Kartoflisko - interpretacja
Curriculum vitae - analiza
Curriculum vitae - interpretacja
Wysokie drzewa - analiza
Wysokie drzewa - interpretacja
Kowal - analiza
Kowal – interpretacja
Deszcz jesienny – analiza
Deszcz jesienny – interpretacja
Przedśpiew - analiza
Przedśpiew - interpretacja

Stanisław Przybyszewski

Tuwim Julian
Sitowie - analiza
Sitowie - interpretacja
Sitowie - geneza
Prośba o piosenkę - analiza
Prośba o piosenkę - interpretacja
Prośba o piosenkę - geneza
Do krytyków - analiza
Do krytyków - interpretacja
Do krytyków - geneza
Mieszkańcy - analiza
Mieszkańcy - interpretacja
Mieszkańcy - geneza
Wiosna. Dytyramb - analiza
Wiosna. Dytyramb - interpretacja
Wiosna. Dytyramb - geneza
Rzecz czarnoleska - analiza
Rzecz czarnoleska - interpretacja
Sokrates tańczący - analiza
Sokrates tańczący - interpretacja

Wierzyński Kazimierz
Lewa kieszeń - analiza i interpretacja
Motto - analiza i interpretacja
Zielono mam w głowie - analiza
Zielono mam w głowie - interpretacja
Kufer - analiza
Kufer - interpretacja
Kufer - geneza

Inne
Poetyka „Å»agarów”
Ideowe podÅ‚oże „Å»agarów”
Powstanie i rozwój „Å»agarów”
Charakterystyka twórczości Juliana Przybosia do 1939
Tematyka wierszy Przybosia
Biografia Juliana Przybosia
Charakterystyka pierwszego okresu twórczości Czesława Miłosza (Trzy zimy)
Przemiany poetyckie na poczÄ…tku lat 30. XX wieku
Biografia Czesława Miłosza do 1936 roku
Program i poetyka awangardy krakowskiej
Powstanie i rozwój awangardy krakowskiej
Główne założenia futuryzmu
Fazy rozwoju futuryzmu
Główne cechy polskiego futuryzmu
Język poetycki dwudziestolecia międzywojennego



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies