Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Dwudziestolecie miedzywojenne

W malinowym chruśniaku - interpretacja

Autor: Karolina Marl�ga

Sytuacja liryczna w wierszu jest wyrazista. Pierwszoosobowy podmiot wspomina chwile spędzone w tytułowym „malinowym chruśniaku”. Ukrywszy się z ukochaną „przed ciekawych wzrokiem” na polance wśród dzikich krzewów, przez wiele godzin „zrywał maliny”, aż w końcu oddał się odkrywaniu tajemnic miłości:
„Zrywaliśmy przybyłe tej nocy maliny.
Palce miałaś na oślep skrwawione ich sokiem”.
Chruśniak to według internetowego Słownika języka polskiego zarośla, gąszcz; chrust (np.Malinowy chruśniak.) lub w drugim znaczeniu płot z chrustu.
Druga zwrotka jest zapisem unoszących się wtedy w powietrzu dźwięków (bzyczącego bąka), zapachów (wystawione na słońce liście), barw (połyskujące pod promieniami pajęczyny) czy niezapowiedzianych „gości”:
„I szedł tyłem na grzbiecie jakiś żuk kosmaty”.

Podmiot wspomina, iż zapach malin obezwładniał i dusił:
„Duszno było od malin, któreś, szepcząc, rwała,
A szept nasz tylko wówczas nacichał w ich woni,
Gdym wargami wygarniał z podanej mi dłoni
Owoce, przepojone wonią twego ciała”.
W pewnym momencie zrywanie i wspólne jedzenie malin zamieniło się w pieszczotę, a wyrywane sobie wzajemnie z rąk czerwone owoce stały się:
„(…)narzędziem pieszczoty
Tej pierwszej, tej zdziwionej, która w całym niebie
Nie zna innych upojeń, oprócz samej siebie,
I chce się wciąż powtarzać dla własnej dziwoty”.

Ostatnia zwrotka jest zapisem zdziwienia podmiotu, który - nie wiedząc w jaki sposób – od zbierania malin przeszedł do całowania partnerki:
„I nie wiem, jak się stało, w którym okamgnieniu,
Żeś dotknęła mi wargą spoconego czoła,
Porwałem twoje dłonie — oddałaś w skupieniu,
A chruśniak malinowy trwał wciąż dookoła”.

Liryk jest zapisem pierwszego miłosnego doznania pary ludzi na tle przyrody, która jest świadkiem ich uniesienia. Natura nie została tu jednak przedstawiona jedynie jako malarskie tło. Leśmian, będący mistrzem w ukazywaniu przeżyć i odczuć ludzkich na tle przyrody oraz oddawaniu głosu samej naturze w celu odzwierciedlania samopoczucia jednostki, uwiecznił swoisty mikroświat.

Podmiot liryczny, niczym Claude Nuridsany, Marie P�rennou, Hugues Ryffel i Thierry Machadooperator, czyli operatorzy w poetyckim filmie przyrodniczym „Mikrokosmos”z 1996 roku, pokazującym jeden dzień życia łąki pod lasem, dostrzega i koncentruje uwagę czytelnika na elementach środowiska naturalnego, wymagających wyostrzenia zmysłów. Z perspektywy osoby „zapodzianej po głowę” w malinowym chruśniaku przygląda się „bąkowi złośnikowi”, „rdzawym guzom” na chorym liściu, „złachmaniałej pajęczynie” czy „żukowi kosmatemu”.

Szczegółowość opisu i dokładność relacji z punktu widzenia kochanków zwraca uwagę na intymność tytułowego „malinowego chruśniaka” i bliskość bohaterów. Przywołanie detali otoczenia buduje klimat kameralnego spotkania zbierających owoce bohaterów, których swawolne przepychanki w celu zjedzenia bardziej soczystej maliny doprowadzają ich do pierwszej pieszczoty.

Leśmian pokazał, iż świat ludzi i świat natury są ściśle powiązane, zachowania w jednym z nich determinują często postępowanie w drugim. Ich transparentność, płynne współżycie i współgranie to główne przesłanie erotycznego tekstu, w którym nie podziwiamy przyrody, lecz „czujemy ją” od najmniejszego źdźbła trawy, a zmysłowość obrazowania, iluzja zatrzymania czasu i zaufanie pierwotnym instynktom (nawiązanie do filozofii Bergsona) tworzą niezapomniany, oryginalny klimat.