Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Dwudziestolecie miedzywojenne

Topielec - interpretacja

Autor: Karolina Marlga

Kilka słów wstępu

Poruszający filozoficzno-folklorystyczną tematykę liryk „Topielec” Bolesława Leśmiana otwiera drugi zbiór poezji tego autora, zatytułowany „Łąka” i wydany w Warszawie w 1920 roku. Jest także pierwszym utworem cyklu „W zwiewnych nurtach kostrzewy”, charakteryzującym się nowatorstwem w zakresie słownictwa i wersyfikacji.

Interpretacja

Sytuacja liryczna wiersza jest prosta. Na leśnej polanie, „W zwiewnych nurtach kostrzewy” przypominających łąkę leżą zwłoki wędrowca – „zbędne sobie zwłoki”.

Nieboszczyk przewędrował cały świat „z obłoków w obłoki”, gdy pewnego dnia zapragnął zwiedzić „zieleń samą w sobie”. Nie zdając sobie sprawy z czyhającego w zieleni demona, wędrowiec wystawił się na jego „wszechleśny powiew”.

Demon ogarnął całą postać schowanego pod drzewem wędrowca i zaczął go kusić swoimi sztuczkami do głębszego wejścia w las:

„I wabił nieustannych rozkwitów pośpiechem,
I nęcił ust zdyszanych tajemnym bezśmiechem,
I czarował zniszczotą wonnych niedowcieleń,
I kusił coraz głębiej - w tę zieleń, w tę zieleń!”.

Tymczasem oszołomiony zmianą otoczenia wędrowiec przeniósł się w całkiem inny, stworzony przez demona, świat:
„(…) biegł wybrzeżami coraz innych światów,
Odczłowieczając duszę i oddech wśród kwiatów”.
Zapomniawszy się w swoim biegu po zaczarowanej rzeczywistości, wędrowiec w końcu stracił orientację w terenie, upadł martwy i został tytułowym „topielcem zieleni”:
„(…)zabrnął w takich jagód rozdzwonione dzbany,
W taką zamrocz paproci, w takich cisz kurhany,
W taki bezświat zarośli, w taki bezbrzask głuchy,
W takich szumów ostatnie kędyś zawieruchy,
Że leży oto martwy w stu wiosen bezdeni,
Cienisty, jak bór w borze - topielec zieleni”.
Tematykę utworu w sposoby pośredni zdradza już jego tytuł. Według mitologii słowiańskiej „topielec” to człowiek skuszony przez demona zieleni (symbol szatana)do takiego zapomnienia się w najskrytszych marzeniach i pragnieniach, iż powrót do rzeczywistości nie będzie już możliwy.

Upatrując zatem w „Topielcu” - jednej z wielu fantastycznych postaci Leśmiana - człowieka chcącego odkryć jak najwięcej tajemnic wszechświata, a w nęcącym go demonie zieleni szatana, mamy Leśmianowską wariację biblijnego motywu kuszenia Ewy przez węża.

Wiersz jest poetycką przestrogą przed obdarzeniem zbytnim zaufaniem obcych. Autor pokazuje, jak tragiczne mogą być skutki ludzkiej łatwowierności pomieszanej z wręcz szaleńczą potrzebą zbadania nieodkrytych terenów.

Według Leśmiana drogą do odkrycia prawdy o świecie i nas samych jest połączenie rozsądku, odpowiedzialności i zdrowego sceptycyzmu ze świadomością, iż możemy ufać jedynie sobie – naszym umiejętnościom, wiedzy i przede wszystkim często minimalizowanej intuicji. „Topielec” pokazuje, że należy podążać za marzeniami i wewnętrznym głosem, trzeba tylko na każdym kroku pamiętać o skutkach naszych nieprzemyślanych decyzji i stawiać na szali dobre i złe strony każdej sprawy z perspektywy fizyczności, psychiki i emocji.

Poza tym poeta ukazuje relację jednostki z naturą, skupiając się na odmienności i niebezpieczeństwie przyrody. Poetyckie „zatopienie się w zieleni” nie oznacza zatem odnalezienia pierwotnego związku z przyrodą, lecz śmierć z ręki demona-natury.

Zobacz inne artykuły:

Czechowicz Józef
Miejsce Czechowicza w literaturze
Charakterystyka twórczości Józefa Czechowicza
Wstęp do twórczości Józefa Czechowicza
Biografia Józefa Czechowicza
Żal - analiza i interpretacja
Sam - analiza i interpretacja
modlitwa żałobna - analiza i interpretacja

Gałczyński Konstanty Ildefons
Wit Stwosz - analiza i interpretacja
Spotkanie z matką - analiza i interpretacja
Prośba o wyspy szczęśliwe - analiza i interpretacja
Zaczarowana dorożka - analiza i interpretacja
Pieśń o żołnierzach z Westerplatte - analiza i interpretacja
Niobe - analiza i interpretacja
Serwus, madonna - analiza i interpretacja
Kryzys w branży szarlatanów - analiza i interpretacja

Iwaszkiewicz Jarosław
Źródło Aretuzy - analiza i interpretacja
Erotyk - interpretacja i analiza
Powrót - interpretacja i analiza

Jasieński Bruno
JEDNODŃUWKA FUTURYSTUW mańifesty futuryzmu polskiego wydańe nadzwyczajne na całą Żeczpospolitą Polską
But w butonierce - analiza
But w butonierce - interpretacja

Leśmian Bolesław
Pan Błyszczyński - analiza
Pan Błyszczyński - interpretacja
Pan Błyszczyński - geneza
Szewczyk - analiza
Szewczyk - interpretacja
Dusiołek - analiza
Dusiołek - interpretacja
Dusiołek - geneza
Dwoje ludzieńków - analiza
Dwoje ludzieńków - interpretacja
Dwoje ludzieńków - geneza
Dziewczyna - analiza
Dziewczyna - interpretacja
Topielec - analiza
Topielec - interpretacja
Urszula Kochanowska - analiza
Urszula Kochanowska - interpretacja
Urszula Kochanowska - geneza
W malinowym chruśniaku - analiza
W malinowym chruśniaku - interpretacja
W malinowym chruśniaku - geneza

Pawlikowska-Jasnorzewska Maria
Płyty Carusa - analiza i interpretacja
Miłość - analiza i interpretacja
La prcieuse - analiza i interpretacja
La prcieuse - geneza

Słonimski Antoni
Credo - analiza i interpretacja
Smutno mi Boże - analiza i interpretacja

Staff Leopold
Ars poetica - analiza
Ars poetica - interpretacja
Kartoflisko - analiza
Kartoflisko - interpretacja
Curriculum vitae - analiza
Curriculum vitae - interpretacja
Wysokie drzewa - analiza
Wysokie drzewa - interpretacja
Kowal - analiza
Kowal – interpretacja
Deszcz jesienny – analiza
Deszcz jesienny – interpretacja
Przedśpiew - analiza
Przedśpiew - interpretacja

Stanisław Przybyszewski

Tuwim Julian
Sitowie - analiza
Sitowie - interpretacja
Sitowie - geneza
Prośba o piosenkę - analiza
Prośba o piosenkę - interpretacja
Prośba o piosenkę - geneza
Do krytyków - analiza
Do krytyków - interpretacja
Do krytyków - geneza
Mieszkańcy - analiza
Mieszkańcy - interpretacja
Mieszkańcy - geneza
Wiosna. Dytyramb - analiza
Wiosna. Dytyramb - interpretacja
Wiosna. Dytyramb - geneza
Rzecz czarnoleska - analiza
Rzecz czarnoleska - interpretacja
Sokrates tańczący - analiza
Sokrates tańczący - interpretacja

Wierzyński Kazimierz
Lewa kieszeń - analiza i interpretacja
Motto - analiza i interpretacja
Zielono mam w głowie - analiza
Zielono mam w głowie - interpretacja
Kufer - analiza
Kufer - interpretacja
Kufer - geneza

Inne
Poetyka „Żagarów”
Ideowe podłoże „Żagarów”
Powstanie i rozwój „Żagarów”
Charakterystyka twórczości Juliana Przybosia do 1939
Tematyka wierszy Przybosia
Biografia Juliana Przybosia
Charakterystyka pierwszego okresu twórczości Czesława Miłosza (Trzy zimy)
Przemiany poetyckie na początku lat 30. XX wieku
Biografia Czesława Miłosza do 1936 roku
Program i poetyka awangardy krakowskiej
Powstanie i rozwój awangardy krakowskiej
Główne założenia futuryzmu
Fazy rozwoju futuryzmu
Główne cechy polskiego futuryzmu
Język poetycki dwudziestolecia międzywojennego



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies