Jesteś w: Ostatni dzwonek -> Dwudziestolecie miedzywojenne

Powstanie i rozwój „Żagarów”

Autor: Jakub Rudnicki

Aby zrozumieć twórczość żagarystów należy poznać klimat ówczesnej epoki. Przede wszystkim około 1930 roku dogasała fala poezji optymistycznej, słabła wiara w akt twórczy przeciwstawiony światu. Specjalną role odgrywało Wilno zamieszkałe przez siedem narodowości, gdzie procesy polityczno-społeczne przebiegały intensywniej niż gdzie indziej, uwikłane były w nacjonalistyczne animozje, podsycane sanacyjną polityką wobec mniejszości. Zjawiska społeczne i polityczne wywierają głęboki wpływ na psychikę tamtejszych studentów. W akademickich organizacjach młodzieżowych mają swoje wpływy trzy grupy: Lewica (miała wpływ na STO, Klub Włóczęgów [elitarne, bezstatutowe stowarzyszenie o charakterze towarzysko-dyskusyjno-turystycznym, było przeciwwagą dla korporanckiego stylu życia młodzieżówek endeckich] i późniejszy Klub Intelektualistów [pierwszemu zebraniu przewodniczył Zagórski, członkowie wywodzili się z sekcji STO i Klubu Włóczęgów]), Endecja (Młodzież Wszechpolska) oraz Sanacja (Obóz Wielkiej Polski, Legion Młodych). Poza tym działało Stowarzyszenie Młodzieży Akademickiej „Odrodzenie”, będące pod wpływami Chrześcijańskiej Demokracji, na którego forum Dembiński rozpoczął wielką dyskusję nad sprawami gospodarczymi.

W lokalu wileńskiego oddziału Związku Literatów w pobazyliańskim klasztorze, obok celi Konrada w lutym 1930 roku odbył się wieczór literacki czwórki poetów: Teodora Bujnickiego, Czesława Miłosza, Jerzego Zagórskiego i Kazimierza Hałaburdy. Wszyscy swą literacką przygodę z literaturą zaczynali w STO – Sekcji Twórczości Oryginalnej, istniejącej przy Kole Polonistów Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie w latach 1927-1929. Obecny na spotkaniu Stanisław Cat-Mackiewicz zaproponował młodym wydawanie przy dzienniku ziemiańskim „Słowo” comiesięcznego autonomicznego dodatku poświęconego literaturze.

Założenie i rozwój „Żagarów” to jeden z ciekawszych momentów w historii polskiej literatury. Spróbujmy prześledzić ich działalność i osiągnięcia, by zobaczyć jak z grupy ambitnych studentów i ich „zbiorowego porywu rośnięcia razem” powstała formacja, której wpływ jest tak znaczący na polską literaturę.
Krótka historia „Żagarów”

  • kwiecień 1931 – marzec 1932 – 8 numerów „Żagarów”, dodatek do „Słowa” (Bujnicki, Dembiński, Jędrychowski, Gołubiew, Zagórski, Maśliński), artykuły: „Zbrodnia przymiotnika” Jędrychowskiego, „Defilada umarłych bogów” i „Podnosimy kurtynę” Dembińskiego, „Bulion z gwoździ” Miłosza, „Radion sam pierze” Zagórskiego;

  • maj – grudzień 1932 – 5 numerów „Pionów”, dodatek do „Kuriera Wileńskiego”, artykuły: „Sens regionalizmu”, „Dane do poematów”, „Dwa fałsze et Co” Miłosza, „Morituri salutant” Dembińskiego, „Jednostka i kolektyw”, „Dziewięć błędów uwodziciela” Jędrychowskiego;

  • listopad 1933 – marzec 1934 – samodzielne pismo „Żagary” - Teodor Bujnicki, Henryk Dembiński, Mieczysław Kotlicki, Józef Maśliński, Czesław Miłosz, Anatol Mikułko, Jerzy Putrament, Jerzy Zagórski.


Pierwszy numer „Żagarów – Miesięcznika Idącego Wilna Poświęconego Sztuce” ukazał się w kwietniu 1931 roku, a podpisali się pod nim Teodor Bujnicki, Antoni Gołubiew, Stefan Jędrychowski i Jerzy Zagórski. Słowo „żagary” pochodzi z litewskiego wyrażenia, używanego gwarowo na Wileńszczyźnie i oznaczającego: „chrust, suche gałęzie, suche badyle”.

W początkowej formie pismo przetrwało rok. Trzon grupy stanowili Jerzy Zagórski, Teodor Bujnicki, Stefan Jędrychowski, Henryk Dembiński i Czesław Miłosz. Jak sami pisali: „nie tworzymy grupy, szkoły, kierunku. Łączy nas wspólny wysiłek raczej niż charakter”. W pierwszych dwóch numerach przemawiają językiem sejsmograficznym, brak im osi programowej. Za artykuł programowo-teoretyczny należy uznać „Zbrodnie przymiotnika” Stefana Jędrychowskiego. W trzecim numerze żagaryści zaczynają sądzić współczesność, przybierają postawę polityczną i dają sprecyzowany wyraz sztuce. Ideologiem pisma był wówczas Henryk Dembiński.

strona:    1    2  

Zobacz inne artykuły:

Czechowicz Józef
Miejsce Czechowicza w literaturze
Charakterystyka twórczości Józefa Czechowicza
Wstęp do twórczości Józefa Czechowicza
Biografia Józefa Czechowicza
Żal - analiza i interpretacja
Sam - analiza i interpretacja
modlitwa żałobna - analiza i interpretacja

Gałczyński Konstanty Ildefons
Wit Stwosz - analiza i interpretacja
Spotkanie z matką - analiza i interpretacja
Prośba o wyspy szczęśliwe - analiza i interpretacja
Zaczarowana dorożka - analiza i interpretacja
Pieśń o żołnierzach z Westerplatte - analiza i interpretacja
Niobe - analiza i interpretacja
Serwus, madonna - analiza i interpretacja
Kryzys w branży szarlatanów - analiza i interpretacja

Iwaszkiewicz Jarosław
Źródło Aretuzy - analiza i interpretacja
Erotyk - interpretacja i analiza
Powrót - interpretacja i analiza

Jasieński Bruno
JEDNODŃUWKA FUTURYSTUW mańifesty futuryzmu polskiego wydańe nadzwyczajne na całą Żeczpospolitą Polską
But w butonierce - analiza
But w butonierce - interpretacja

Leśmian Bolesław
Pan Błyszczyński - analiza
Pan Błyszczyński - interpretacja
Pan Błyszczyński - geneza
Szewczyk - analiza
Szewczyk - interpretacja
Dusiołek - analiza
Dusiołek - interpretacja
Dusiołek - geneza
Dwoje ludzieńków - analiza
Dwoje ludzieńków - interpretacja
Dwoje ludzieńków - geneza
Dziewczyna - analiza
Dziewczyna - interpretacja
Topielec - analiza
Topielec - interpretacja
Urszula Kochanowska - analiza
Urszula Kochanowska - interpretacja
Urszula Kochanowska - geneza
W malinowym chruśniaku - analiza
W malinowym chruśniaku - interpretacja
W malinowym chruśniaku - geneza

Pawlikowska-Jasnorzewska Maria
Płyty Carusa - analiza i interpretacja
Miłość - analiza i interpretacja
La prcieuse - analiza i interpretacja
La prcieuse - geneza

Słonimski Antoni
Credo - analiza i interpretacja
Smutno mi Boże - analiza i interpretacja

Staff Leopold
Ars poetica - analiza
Ars poetica - interpretacja
Kartoflisko - analiza
Kartoflisko - interpretacja
Curriculum vitae - analiza
Curriculum vitae - interpretacja
Wysokie drzewa - analiza
Wysokie drzewa - interpretacja
Kowal - analiza
Kowal – interpretacja
Deszcz jesienny – analiza
Deszcz jesienny – interpretacja
Przedśpiew - analiza
Przedśpiew - interpretacja

Stanisław Przybyszewski

Tuwim Julian
Sitowie - analiza
Sitowie - interpretacja
Sitowie - geneza
Prośba o piosenkę - analiza
Prośba o piosenkę - interpretacja
Prośba o piosenkę - geneza
Do krytyków - analiza
Do krytyków - interpretacja
Do krytyków - geneza
Mieszkańcy - analiza
Mieszkańcy - interpretacja
Mieszkańcy - geneza
Wiosna. Dytyramb - analiza
Wiosna. Dytyramb - interpretacja
Wiosna. Dytyramb - geneza
Rzecz czarnoleska - analiza
Rzecz czarnoleska - interpretacja
Sokrates tańczący - analiza
Sokrates tańczący - interpretacja

Wierzyński Kazimierz
Lewa kieszeń - analiza i interpretacja
Motto - analiza i interpretacja
Zielono mam w głowie - analiza
Zielono mam w głowie - interpretacja
Kufer - analiza
Kufer - interpretacja
Kufer - geneza

Inne
Poetyka „Żagarów”
Ideowe podłoże „Żagarów”
Powstanie i rozwój „Żagarów”
Charakterystyka twórczości Juliana Przybosia do 1939
Tematyka wierszy Przybosia
Biografia Juliana Przybosia
Charakterystyka pierwszego okresu twórczości Czesława Miłosza (Trzy zimy)
Przemiany poetyckie na początku lat 30. XX wieku
Biografia Czesława Miłosza do 1936 roku
Program i poetyka awangardy krakowskiej
Powstanie i rozwój awangardy krakowskiej
Główne założenia futuryzmu
Fazy rozwoju futuryzmu
Główne cechy polskiego futuryzmu
Język poetycki dwudziestolecia międzywojennego



Partner serwisu:

kontakt | polityka cookies